ေခတ္သစ္စစ္ပြဲထက္ ေၾကာက္စရာကိုယ္ေပ်ာက္စစ္သား (သို႕) အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္

လိုင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံမွာ အီဘိုလာေရာဂါျဖစ္ပြား သူေတြကို သြားေရာက္ကုသေပးေနတဲ့ အေမ ရိကန္ ဆရာဝန္ ဘင့္ဘရန္လီနဲ႔ သူနာျပဳနန္စီ႐ိုက္ဘို တို႔ဟာ ႏဘသူေ အီဘိုလာေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီး ေနထိုင္ မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ၾကလို႔ ၄င္းတို႔ကို အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုကို ျပန္ေခၚၿပီး အတၱလႏၲာရွိေဆး႐ုံတစ္ခုမွာ သီးျခား ခြဲထားၿပီး ကုသသြားဖို႔ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေန ေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာကဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုဟာ အီဘိုလာေရာဂါကို ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ဖို႔ ေဆးတစ္မ်ဳိးကို လူေတြမွာ စမ္းသပ္ ဖုိ႔ စက္တင္ဘာလ မွာ စတင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ေမ်ာက္ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ၿပီး ၿပီလို႔ပဲဆိုပါတယ္။

အီဘိုလာေရာဂါဟာ မတ္လကစတင္ၿပီး လိုင္ေဘး ရီးယားနဲ႔ ဆီယာရာလီယြန္ႏိုင္ငံေတြမွာ စတင္ျဖစ္ပြား ခဲ့ရာ လူေပါင္း ၇၂၉ဦးေသဆုံးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ကုရာ နတၴိေဆးမရွိဆိုတဲ့ေရာဂါဟာ အီဘိုလာေရာဂါဆိုရင္ မမွားပါဘူး။

အာဖရိကအေနာက္ပိုင္းက ဂီနီ၊ ဆီယာရာ လီယြန္နဲ႔ လိုင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံေတြမွာ တစ္ၿပိဳင္တည္းလို ျဖစ္ ပြား ခဲ့ ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံကူးလူးဆက္ဆံ မႈေတြရွိေနလို႔ ကူးစက္မႈျမန္ဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဖ်ားနာလာ ၿပီးေနာက္ ဘယ္ေဆးဝါးနဲ႔ပဲ ကုသကုသ၊ ေရာဂါကမသက္ သာဘဲ ေနာက္ဆုံး အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရ တာျဖစ္ပါတယ္။

ဆီယာရာလီယြန္နဲ႔ လိုင္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံတို႔ကဒီ ေရာဂါဟာ ကုသစရာေဆးဝါး မရွိဘူးဆိုတာကို ခန္႔မွန္း မိတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္းအေရးေပၚလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြကိုပိတ္၊ အိမ္တစ္ အိမ္ တက္ တစ္အိမ္ဆင္းေရာဂါျဖစ္ေနသူ၊ နာမက်န္းျဖစ္ေန သူေတြကို လိုက္ရွာ၊ ဒီအတြက္စစ္တပ္နဲ႕ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို အသုံးခ်လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္သူကို သီး ျခားဖယ္ထားတဲ့စနစ္ကို သုံးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုသစရာ ေဆးဝါးမရွိတဲ့အတြက္ ေန႔စဥ္ေသဆုံးသူေတြ တိုးပြား လာခဲ့ ရတာျဖစ္တယ္။

အေနာက္အာဖရိကႏုိင္ငံေတြဟာ ကုလသမဂၢကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး အီဘိုလာေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ေဆးဝါးကုသမႈကို က်ယ္ျပန္႔စြာလုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ဖို႔ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕မွာ စုေဝးခဲ့ၾကပါ တယ္။ ေရာဂါ ကုသေရး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ေဒၚလာသန္း ၁ဝဝအသုံးျပဳသြား မွာျဖစ္ၿပီး ေဒသခံေဆး ပညာရွင္ေတြကို ကူညီဖို႔ႏိုင္ငံတကာမွ ေဆးဝါးကြၽမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ က်န္းမာေရးအကူ လုပ္သားေတြကို ေရာဂါျဖစ္ပြား တဲ့ေနရာေတြကို ေစလႊတ္ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ဟာ တတ္ကြၽမ္းတဲ့ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြျဖစ္တယ္လို႔ WHO မဟာမင္းႀကီးကဆိုပါတယ္။

အေနာက္အာဖရိကႏုိင္ငံေတြမွာ က်န္းမာေရးအ ခင္းအက်င္းခ်ဳိ႕တဲ့ၿပီး ျပည္သူေတြကလည္း က်န္းမာေရး အသိနည္းပါးတာေၾကာင့္ အီဘိုလာေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ ႏွံ႔မႈအေပၚမွာ မ်ားစြာသတိမျပဳမိၾကဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္အာဖရိကႏိုင္ငံေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ဆက္ စပ္နယ္ျခားေတြကို သီးျခားခြဲျခားထားတဲ့ နယ္ေျမေတြအ ျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္ၾကၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဂီနီႏိုင္ငံမွာ ေသာၾကာေန႔က အေရးေပၚ စည္းေဝးၿပီး အထူးကန္႔သတ္ ဇုန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ WHO ကလည္း အီဘိုလာေရာဂါ ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈကို ႀကိဳတင္မခန္႔မွန္း ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ယခုႏုိင္ငံသုံးခုနဲ႔ နယ္စပ္ျဖတ္ ေက်ာ္ဧရိယာဟာ အီဘိုလာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၇ဝရာခိုင္ ႏႈန္း ေပၚေပါက္ေန တယ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကဆို ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္နယ္ျခားေဒသဧရိယာကို အထူး ကန္႔သတ္ဇုန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး လူအဝင္အထြက္ကို အထူးစိစစ္လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအထူး နယ္ကို စစ္သားေတြနဲ႔ ရဲေတြက ေစာင့္ၾကပ္ၿပီး အသြား အလာကန္႔သတ္ကာ လိုအပ္တဲ့အေျခခံပစၥည္းေတြ ကို ေဝငွေပးသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။

WHO မဟာမင္းႀကီးမာဂရက္ခ်န္က ကြၽန္မတို႔အ ေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြားေသဆုံးရ တာေတြကို စိတ္မေကာင္း ျဖစ္႐ုံနဲ႔တင္ မလုံေလာက္ပါဘူး။ အီဘုိလာေရာဂါျပန္႔ပြား မႈ ရပ္တန္႔ေအာင္ ဘယ္လို ထိန္းခ်ဳပ္သြားရမလဲဆိုတာ ဟာအလြန္အေရးပါတယ္ လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ေရာဂါျဖစ္ ပြားမႈ ဟာ တျခားႏုိင္ငံေတြကိုပါ ျပန္႔ ပြားသြားခဲ့မယ္ဆိုရင္ လူမႈစီးပြားေရးဘဝေတြကိုပါ ထိ ခိုက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ သ်န္က ဆက္လက္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူမကဆက္လက္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝအတြင္း မွာဒီေရာဂါ ဟာ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆုံးေရာဂါျဖစ္တယ္လို႔လဲ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

အီဘိုလာေရာဂါမွာ လူဦးေရထူထပ္သည့္ ေတာ နယ္မ်ားမွ စတင္ခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္အေပါက္မ်ား စြာရွိသည့္ ေနရာမ်ား၌ အကူးအစက္ပို၍မ်ား သည္ဟုဆို သည္။ အေနာက္အာဖရိကေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ WHOတို႔၏ အစည္းအေဝးမွ အီဘုိလာေရာဂါျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္း ခ်ဳပ္ရန္ နည္းလမ္းမ်ား ခ်မွတ္မည္ဟုဆိုပါတယ္။

ဆီယာရာလီယြန္၊ လိုင္ေဘးရီးယားႏွင့္ ဂီနီေခါင္း ေဆာင္မ်ားက ေဒၚလာသန္း ၁ဝဝရန္ပုံေငြျဖင့္ ေရာဂါ ကုသမႈအတြက္ ကြၽမ္းက်င္သူဆရာဝန္မ်ား၊ က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ား ရွာေဖြငွားရမ္းသြားမည္ဟုဆိုသည္။ WHO ကလည္း ဂီနီ၌ ေဒသခြဲ႐ုံးဖြင့္ကာ ေရာဂါကာကြယ္ေရး အတြက္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္သြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာ ၾကားခဲ့ပါတယ္။

ယခုအခါအေနာက္အာဖရိကမွစတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသာ အီဘိုလာေရာဂါအား အေနာက္အာဖရိကသာမ က အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိမယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ အာဖရိကတိုက္က ဥေရာပ သို႔ေျပာင္း ေရႊ႕ေနထိုင္ရန္ ႀကိဳးစားၾကသည့္ လူအမ်ားအျပားတြင္ အီဘိုလာေရာဂါပါမည္ကို အီတလီႏိုင္ငံက စိုးရိမ္ လ်က္ ရွိပါတယ္။ ၿဗိတိန္ဂလပ္စဂိုမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဓနသဟာယ အားကစားပြဲမွာ လုိင္ေဘးရီးယား စက္ဘီးသမားကို ေလး ရက္တိတိ သီးျခားထားၿပီး စစ္ေဆးခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အီဘိုလာေရာဂါေၾကာင့္ ယေန႔ေသဆုံး သူအေရအတြက္ဟာ တိုးပြားလာေနတယ္ ၇ဝဝေက်ာ္ ေနပါၿပီ။ အစၥေရး-ဂါဇာစစ္ပြဲဟာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲလို႔ ရႏိုင္ေပမယ့္ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကေတာ့ တားဆီးလို႔ မရႏုိင္ေသးပါဘူး။

ကာကြယ္ေဆး၊ ကုသေဆးကို သိပၸံ ပညာရွင္ေတြတက္သုတ္႐ိုက္ၿပီး စူးစမ္းေနၾကေပမယ့္ ေသခ်ာ တဲ့ ေဆးမရႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အီဘုိ လာေရာဂါပိုးဟာ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲေတြထက္ မ်ား စြာ ေၾကာက္ စရာေကာင္းတဲ့ ကိုယ္ေပ်ာက္စစ္သားေတြလို႔ တင္စားရမလိုျဖစ္ေနပါတယ္ခင္ဗ်ား။

သီဟ
Yangon Media Group