ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး ေျဖရွင္းရန္ ဖိလစ္ပိုင္ အဆိုျပဳခ်က္ အေရးႀကီးသည့္ ေျခလွမ္းဟုဆို

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ အဆင့္သုံးဆင့္ပါ စီမံကိန္း (Triple-Action Plan) အဆိုျပဳမႈသည္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးသည့္ သံတမန္ ေျခလွမ္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေနာက္ေတာင္ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း ေျခာက္ႏိုင္ငံက ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
အဆိုပါ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ကို ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ေသာ ၾသစေၾတးလ်၊ နယူးဇီလန္၊ ပါပူဝါနယူးဂီနီ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ တီေမာ လက္စ္ေတႏိုင္ငံ ေျခာက္ႏိုင္ငံ ပါဝင္သည့္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ အေနာက္ေတာင္ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးတြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အာဆီယံ-တ႐ုတ္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာ ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ အဆင့္သုံးဆင့္ပါ ယင္းစီမံကိန္း အဆိုျပဳမႈကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျငင္းပယ္လိုက္ၿပီး လက္ရွိ ေဆြးေႏြးေနေသာ နည္းလမ္းႏွစ္သြယ္ျဖင့္သာ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mr. Wang Yi က ေျပာၾကားသည္။
“ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ ဘာျပႆနာမွ မရွိပါဘူး။ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ပါပဲ။ လြတ္လပ္စြာ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ ရွိပါတယ္။ တင္းမာမႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို လက္မခံပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေပၚေပၚထင္ထင္ မဟုတ္တဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ဳိးေတြကိုလည္း ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေစာင့္ၾကည့္၊ သတိထားဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ အဆိုတင္မႈကို Mr. Wang Yi က တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုသည္။
အဆင့္သုံးဆင့္ပါ စီမံခ်က္သည္ ခိုင္မာၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ စီမံခ်က္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းအဆိုကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က လက္မခံႏိုင္ျခင္းသည္ ယခင္က သေဘာတူလက္မွတ္ ထိုးထားေသာ သေဘာတူညီခ်က္ကို ျငင္းပယ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mr. Albert Del Rosario က The Wall Street Journal ကို ေျဖၾကားထားသည္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈတြင္ မည္သည့္ဘက္တြင္မွ် ရွိမေနဘဲ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေရးကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂြၽန္ကယ္ရီက Mr. Wang Yi ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ေျပာၾကားသည္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈ ေျဖရွင္းေရး အဆိုျပဳခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မွတ္တမ္းတင္ထားေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၄၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးကလည္း ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည္။
“ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အာဆီယံ သြားေနတဲ့ မူေဘာင္က ရွိၿပီးသား၊ ေျဖရွင္းမယ့္ Mechanism ဆိုတဲ့ DOC တို႔ COC တို႔၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အေျခခံမူ ေျခာက္ခ်က္ ဆိုတာေတြ ရွိၿပီးသား။ ဖိလစ္ပိုင္က အခုမွ အသစ္ ထပ္တင္တာ၊ ဒါကိုေတာ့ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ စဥ္းစားျခင္း မရွိဘဲ မွတ္တမ္း တင္ထားေပးတဲ့ သေဘာပါပဲ” ဟု ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ဆိုသည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေသာ လိုက္နာက်င့္သုံးမႈ ေၾကညာခ်က္ (DOC) ကို ျပည့္ဝစြာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္းသည္သာလွ်င္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ေဒသ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို မွန္ကန္စြာ ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း Mr. Wang Yi က ေျပာၾကားသည္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ ယခု လုပ္ေဆာင္မႈသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္ၿမဲေရးႏွင့္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြား ခိုင္မာတည္ၿမဲေရးကို ေျပာင္းလဲေစႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေလာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး လိုက္နာက်င့္သုံးရမည့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား (DOC) အၿပီးသတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ယခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ တ႐ုတ္-အာဆီယံ အထူးအဆင့္ျမင့္ အရာရွိ အစည္းအေဝးကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္မည့္အျပင္ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိ အစည္းအေဝးႏွင့္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ပူးတြဲလုပ္ငန္း အဖြဲ႔အစည္းအေဝးမ်ားကို ယခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
The Voice Weekly