ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုးက ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒုဥကၠ႒၊ ရထားပို႔ေဆာင္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္ စု ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းတို႔ အဖဲြဟာ မၾကာခင္လုပ္မယ့္ အစည္းအေ၀း အတြင္း ႏွစ္ဘက္ တပ္မေတာ္ က လုိက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ အတြ
က္ ျမ၀တီၿမိဳ႕ မွာ ဒီကေန႔ အႀကိဳ ညိႇႏိႈင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမ၀တီၿမိဳ႕ ခလရ (၂၇၅) တပ္တည္ရာေနရာမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ ဒီေဆြးေႏြးပဲြမွာ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီ ကေတာ့ အပစ္အခပ္ရပ္စဲဲေရးကို ပိုမိုခိုင္မာေစဖုိ႔ ႏွစ္ဘက္ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ အႀကိဳညိႇႏိႈင္းခဲ့ၾကေၾကာင္း အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။
“အဓိက ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ peace process ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အဓိက က်တဲ့ cease fire stage အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင္႔ကို ပိုၿပီးေတာ့ ခုိင္မာသြားေအာင္ ႏွစ္ဘက္ လုိက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္၊ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ code of conduct for cease fire အဲဒါေလးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ ေနာက္တႀကိမ္ အစည္းအေ၀းကို ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆံုး ပတ္ေလာက္မွာ သင့္တဲ့ေနရာမွာ၊ နီးတဲ့အခါ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမွာေပါ့။ အဲဒီအစည္းအေ၀း အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အႀကိဳ အစည္းအေ၀း လာၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ယူထားေသာ္လည္းပဲ နည္းနည္းပါးပါး ဒီလို သြားရင္းလာရင္းနဲ႔ ပစ္တာ ခတ္တာေတြ ရွိတယ္။”
ေဆြးေႏြးမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) ရဲ႕ အၿမဲတမ္း ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ ဖဒုိ ေသာသီ ကေတာ့ ႏွစ္ဘက္လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ နဲ႔ ေကအဲန္ယူၾကားမွာ အရင္က ခ်ျပ ေဆြးေႏြးမႈေတြက ကဲြလဲြမႈေတြ ရွိေနေသးတဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာဘက္က တပ္မေတာ္ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔သာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အတြက္ အခက္အခဲ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
“ဒီ code of conduct ဆိုတာ သူ႔ဘက္က မရွိဘူးေလ။ သူ႔ဘက္က အခါအားေလ်ာ္စြာ တပ္မေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ နဲ႔ပဲ သူတုိ႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္ေလ။ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ က တကယ့္ကိုပဲ လံုၿခံဳမႈေရာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔ အက်ံဳး၀င္တယ္လို႔ သူတို႔ဘက္ကေတာ့ တြင္တြင္ႀကီး ေျပာတာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါေတြက တပ္မေတာ္က လိုက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ တပ္မေတာ္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းပဲ။ ႏွစ္ဘက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲလို႔ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္း မဟုတ္ဘူး။
က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ေရးဆြဲတာက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက လိုက္နာ က်င့္သံုးရမယ့္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ေပါ့ေနာ္။ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက က်ေနာ္တုိ႔ဆီက စည္းကမ္းခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ ဒါေတြ သေဘာတူႏိုင္မယ္ မတူႏုိင္ဘူး၊ ဘယ္အခ်က္မွာ သေဘာတူႏုိင္တယ္၊ ဘယ္အခ်က္မွာ သေဘာမတူႏိုင္ဘူး။ ဒါမ်ိဳးေတြက ညိႇႏိႈင္းရမယ့္သေဘာေတြ ရွိတယ္ေလ။ ဥပမာ သူတို႔ေခၚတဲ့ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ ဆုိတာမွာ က်ေနာ္တို႔မွာ သူ႔ထက္ေတာင္ တခ်က္ ပိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါ တပ္မေတာ္က်င့္၀တ္မွာ က်ေနာ္တို႔ KNLA တပ္မေတာ္မွာလည္း က်င့္၀တ္ရွိပါတယ္။ ရဲေဘာ္က်င့္၀တ္ေတြ ရွိပါတယ္။”
ေဆြးေႏြးမႈေတြ အတြင္းမွာ အဓိက ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔က တပ္မဟာ (၁) နယ္ေျမ၊ သထံုခ႐ိုင္၊ ကုန္းတန္းႀကီး၊ တေခါင္းမိုး ေက်းရြာတို႔လို မ်ိဳးမွာ သူတို႔ လူအရွင္ ပစ္သတ္တာမ်ိဳးေတြက ရွိတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း တခု ရွိတယ္ ထင္ထင္ေပၚေပၚ။ ေနာက္ ေတာင္ငူဘက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ဆန္သည္တာ၊ ရိကၡသည္တာမ်ိဳးေတြ ပစ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဖာပြန္နယ္ဘက္က အင္ဥရွာရင္းနဲ႔ မွ်စ္ရွာရင္းနဲ႔ အပစ္သတ္ ခံရတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ သူတို႔ ပစ္လည္းပစ္၊ ေသလည္း ေသတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒါ အရပ္သား ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေနာက္တခုကလည္း ဖာပြန္ဘက္က အထက္ဘက္က ရြာတရြာ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီဘက္ကလည္း အပစ္ခံရတာပဲ။”
ၾသဂုတ္လ တတိယ အပတ္မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕မွာေတာ့ ႏွစ္ဘက္ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္တဲ့ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္မင္းတို႔ ဟာ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ အျပီးမွာ ထုိင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕က ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ေဆးခန္းကို လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမ၀တီၿမိဳ႕ကုိ လူနာေတြ လႊဲေျပာင္း ႏိုင္ေရးေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားခဲ့ပါတယ္။
“အဓိက ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ peace process ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အဓိက က်တဲ့ cease fire stage အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင္႔ကို ပိုၿပီးေတာ့ ခုိင္မာသြားေအာင္ ႏွစ္ဘက္ လုိက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္၊ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ code of conduct for cease fire အဲဒါေလးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ ေနာက္တႀကိမ္ အစည္းအေ၀းကို ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆံုး ပတ္ေလာက္မွာ သင့္တဲ့ေနရာမွာ၊ နီးတဲ့အခါ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမွာေပါ့။ အဲဒီအစည္းအေ၀း အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အႀကိဳ အစည္းအေ၀း လာၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ယူထားေသာ္လည္းပဲ နည္းနည္းပါးပါး ဒီလို သြားရင္းလာရင္းနဲ႔ ပစ္တာ ခတ္တာေတြ ရွိတယ္။”
ေဆြးေႏြးမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) ရဲ႕ အၿမဲတမ္း ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ ဖဒုိ ေသာသီ ကေတာ့ ႏွစ္ဘက္လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ နဲ႔ ေကအဲန္ယူၾကားမွာ အရင္က ခ်ျပ ေဆြးေႏြးမႈေတြက ကဲြလဲြမႈေတြ ရွိေနေသးတဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာဘက္က တပ္မေတာ္ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔သာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အတြက္ အခက္အခဲ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
“ဒီ code of conduct ဆိုတာ သူ႔ဘက္က မရွိဘူးေလ။ သူ႔ဘက္က အခါအားေလ်ာ္စြာ တပ္မေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ နဲ႔ပဲ သူတုိ႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္ေလ။ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ က တကယ့္ကိုပဲ လံုၿခံဳမႈေရာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔ အက်ံဳး၀င္တယ္လို႔ သူတို႔ဘက္ကေတာ့ တြင္တြင္ႀကီး ေျပာတာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါေတြက တပ္မေတာ္က လိုက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ တပ္မေတာ္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းပဲ။ ႏွစ္ဘက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲလို႔ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္း မဟုတ္ဘူး။
က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ေရးဆြဲတာက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက လိုက္နာ က်င့္သံုးရမယ့္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ေပါ့ေနာ္။ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက က်ေနာ္တုိ႔ဆီက စည္းကမ္းခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ ဒါေတြ သေဘာတူႏိုင္မယ္ မတူႏုိင္ဘူး၊ ဘယ္အခ်က္မွာ သေဘာတူႏုိင္တယ္၊ ဘယ္အခ်က္မွာ သေဘာမတူႏိုင္ဘူး။ ဒါမ်ိဳးေတြက ညိႇႏိႈင္းရမယ့္သေဘာေတြ ရွိတယ္ေလ။ ဥပမာ သူတို႔ေခၚတဲ့ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္၀တ္ ၆၀ ဆုိတာမွာ က်ေနာ္တို႔မွာ သူ႔ထက္ေတာင္ တခ်က္ ပိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါ တပ္မေတာ္က်င့္၀တ္မွာ က်ေနာ္တို႔ KNLA တပ္မေတာ္မွာလည္း က်င့္၀တ္ရွိပါတယ္။ ရဲေဘာ္က်င့္၀တ္ေတြ ရွိပါတယ္။”
ေဆြးေႏြးမႈေတြ အတြင္းမွာ အဓိက ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔က တပ္မဟာ (၁) နယ္ေျမ၊ သထံုခ႐ိုင္၊ ကုန္းတန္းႀကီး၊ တေခါင္းမိုး ေက်းရြာတို႔လို မ်ိဳးမွာ သူတို႔ လူအရွင္ ပစ္သတ္တာမ်ိဳးေတြက ရွိတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း တခု ရွိတယ္ ထင္ထင္ေပၚေပၚ။ ေနာက္ ေတာင္ငူဘက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ဆန္သည္တာ၊ ရိကၡသည္တာမ်ိဳးေတြ ပစ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဖာပြန္နယ္ဘက္က အင္ဥရွာရင္းနဲ႔ မွ်စ္ရွာရင္းနဲ႔ အပစ္သတ္ ခံရတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ သူတို႔ ပစ္လည္းပစ္၊ ေသလည္း ေသတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒါ အရပ္သား ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေနာက္တခုကလည္း ဖာပြန္ဘက္က အထက္ဘက္က ရြာတရြာ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီဘက္ကလည္း အပစ္ခံရတာပဲ။”
ၾသဂုတ္လ တတိယ အပတ္မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕မွာေတာ့ ႏွစ္ဘက္ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္တဲ့ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္မင္းတို႔ ဟာ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ အျပီးမွာ ထုိင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕က ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ေဆးခန္းကို လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမ၀တီၿမိဳ႕ကုိ လူနာေတြ လႊဲေျပာင္း ႏိုင္ေရးေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment