ပိတ္ဆို႔မႈလက္က်န္ စိုးရိမ္စိတ္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးမတြင္က်ယ္

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အထင္ကရ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ေပၚတြင္ ဘုရားဖူးမ်ားေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု − Bloomberg)
ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လက အာရွကေန ငါးလၾကာ ခရီးကေန ျပန္ေရာက္လာေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ဒင္နီရယ္ ရတ္ဘန္သည္ ဆန္းထရက္စ္(Sun Trust) ဘဏ္ကေန  စာတစ္ေစာင္ကို လက္ခံရရွိပါသည္။ စာထဲမွာ ဘဏ္ကေရးထားသည္မွာ မစၥတာရတ္ဘန္သည္ သူ၏ဘဏ္အေကာင့္ကို အေမရိကန္က ပိတ္ဆို႔မႈလုပ္ ထားေသာ ျမန္မာျပည္က ကြန္ပ်ဴတာကေနလွမ္းသုံးျခင္းျဖင့္ ဘဏ္၏စည္းကမ္းကို ခ်ဳိးေဖာက္သည္ဟုဆုိ သည္။

ထို႔ျပင္ ဘဏ္က မစၥတာ ရက္ဘန္သည္ သူတို႔ဘဏ္စာရင္း ဖြင့္ထားသူတစ္ဦး အေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္ခရီး မတုိင္ခင္ ဘဏ္ကို ၁၅ ရက္ ႀကိဳတင္ၿပီး အေၾကာင္းၾကား ရန္လည္း ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္ ဟုလည္း ေရးသား ထားသည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ က်ဴးလြန္ပါက သူ၏ ဘဏ္ေငြသြင္းစာရင္းကို ပိတ္လုိက္မည္ဟု ဘဏ္အရာရွိက ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္က ေပးပို႔ေသာ စာတြင္ေရး သားထား၏။

 မစၥတာရတ္ဘန္ အေတာ္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သြားပါ သည္။ ဘဏ္ကေတာင္းဆိုေသာ ၿပီးခဲ့ေသာ ၁၂ လအတြင္း သူ၏ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အေသးစိတ္ကို ေဖာ္ျပရမည့္စာ ကိုလည္း ျပန္ ပို႔ရန္ ျငင္းဆုိခဲ့ သည္။ ျမန္မာကိုပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ၿပီး ဆုံးခဲ့သည္မွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔ ကတည္းကျဖစ္ၿပီး ယခု အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးကို တုိးျမႇင့္ေနပါ သည္။ အမွန္က မစၥတာရတ္ဘန္ က ဒီေအအိုင္အတုိင္ပင္ခံ လုပ္ ငန္းက ႏုိင္ငံတကာ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကြၽမ္း က်င္သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ က ေနာက္ခံေပးပို႔ကူညီေပးေန ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံက စုိက္ပ်ဳိးေရး က႑၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အျဖစ္ ျမန္မာျပည္ သို႔ သြားေရာက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

‘‘ကြၽန္ေတာ္ဘဏ္ကို စာျပန္ ေရးၿပီး ေျပာလုိက္တယ္။ အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရးဌာနကေတာင္ ျမန္မာမွာ လူတစ္ေယာက္ထားၿပီး ကုန္သြယ္ေရးတုိးျမႇင့္ဖုိ႔ လုပ္ေနတာလို႔။ သူတို႔ေတြအေတာ္ကို ေခတ္ေနာက္ က်ေန ၿပီ’’ ဟု မစၥတာရတ္ဘန္က ေျပာပါသည္။

ဆန္းထရက္စ္(Sun Trust) ဘဏ္မန္ေနဂ်ာဟုဂ်္ဆာအာက သူ႔အေနျဖင့္ သီးျခားအေကာင့္ တစ္ခုအေပၚမွာ မွတ္ခ်က္မေပး လိုေသာ္လည္း ျမန္မာႏွင့္ပတ္ သက္သည့္ အေမရိကန္၏ ပိတ္ ဆုိ႔မႈမ်ား အကုန္မ႐ုပ္ သိမ္းေသး ဟု ဆုိပါသည္။ ဘဏ္အေနျဖင့္ က်န္ရွိေနေသးေသာ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စည္းမ်ဥ္း မ်ား ကို လုိက္နာရမည္ျဖစ္ၿပီး ခ်ဳိး ေဖာက္မႈမ်ား ျဖစ္လာမႈကို ေရွာင္ ရွားသည့္အေနျဖင့္ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနရ သည္ဟု ေျပာၾကားသည္။

အေမရိကန္က ျမန္မာကို ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေပးခဲ့ သည္မွာ ၂ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ျမန္မာ အစိုးရက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ စစ္အာ ဏာရွင္စနစ္ကေန အရပ္သား အစိုးရအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ခ်ိန္မွာ ထိုသို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ ယခုအခ်ိန္မွာ တုိင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဒီမုိကေရစီ ေျပာင္းလဲမႈဆီကို သြားေနသလို အေမရိ ကန္ သံအမတ္မ်ားက လည္း အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားကို ျမန္မာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ တိုက္ တြန္းေနပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ၏ လက္က်န္ျပႆနာ ေတြက ထုိအားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈ မ်ားကို အခက္ အခဲမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။ ဘဏ္ေတြကလည္း ဒဏ္ေငြေကာက္ခံမႈေၾကာင့္ တုိင္တန္းမႈေတြအေပၚ ဂ႐ုျပဳစရာေတြ တုိးလာသည္။ ဘဏ္အနည္းငယ္ကပဲ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အျပင္ဘက္ႏွင့္ ေငြအသြင္း၊ အထုတ္ လုပ္ရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကုမၸဏီမ်ား နာမည္ပါလွ်င္ စင္ကာပူလုိ ႏုိင္ငံက ၾကားခံၿပီး ေငြ လဲႊ ရာတြင္ပင္ တစ္ခါတေလ အေမရိကန္လုပ္ငန္းမ်ားက ပိတ္ဆို႔တာကို ခံရသည္ဟု ရန္ကုန္အေျခစုိက္ လူ႔ အခြင့္အေရးအတုိင္ပင္ခံ ရွားေလာ့တ္အိုဆူလီဗန္က ေျပာသည္။

‘‘ဒါတရား၀င္ပါလုိ႔ ဘဏ္ကို ဘယ္ႏွႀကိမ္ပဲ ေျပာေျပာ သူတုိ႔ ကေတာ့ ေၾကာက္ေနေသးတာပဲ။ ဒီေလာက္နဲ႔ က သူတုိ႔အတြက္ မတန္ဘူးေလ’’

ဘဏ္အမ်ားစုက ျမန္မာ ျပည္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေငြသြင္း၊ ေငြထုတ္ျခင္း ခြင့္ျပဳျခင္းကို ျပႆ နာအျဖစ္ ျမင္ေနၾက သည္။ စီးပြား ေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား အေတာ္မ်ား မ်ား ႐ုပ္သိမ္းထားေသာ္လည္း ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ပတ္သက္ေန သည္ဆုိေသာ ကုမၸဏီႏွင့္ စီးပြား ေရးသမား တစ္ရာေက်ာ္မွာ ပိတ္ ဆို႔မႈစာရင္းတြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္၏။

‘‘သူတို႔က ျမန္မာျပည္မွာ ေငြအသြင္း၊ အထုတ္ လုပ္တဲ့အ ခါ အဲဒီေငြ ဘယ္ေရာက္သြား သလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသိႏုိင္ဘူး ေလ’’ ဟု ဆန္းထရက္စ္ဘဏ္မွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မစၥတာဆာက ေျပာပါသည္။

ရွည္လ်ားေသာ အမည္ပ်က္ စာရင္းသည္ ျမန္မာျပည္၏ စီး ပြားေရးကို ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတိုက္႐ုိက္ (သို႔မဟုတ္) သြယ္၀ိုက္ထိန္း ခ်ဳပ္ထားသည့္ ထုိလူမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ရန္ တားျမစ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္ တြင္ ေျခာက္ လခန္႔ေနထုိင္ဖူးသည့္ ေရွ႕ေန အဲရစ္႐ို႕စ္က ဆုိသည္။ သံတမန္ မ်ားက ပိတ္ပင္ခံထားရေသာ ကုမၸဏီမ်ားကို ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ျပျခင္းျဖင့္ အမည္ပ်က္ စာရင္းမွ လြတ္ ေအာင္ႀကိဳး စား ရန္ တုိက္တြန္း အားေပးေနသည္။ သို႔ရာတြင္ အမည္ပ်က္စာရင္းမွ ဖ်က္ခံရေအာင္ လုပ္ျခင္း က ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီၾကာၿပီး ယခုေနာက္ဆုံးခ်ိန္အထိ မည္သူကမွ် စာရင္းဖ်က္ခံရျခင္း မရွိပါ။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာနက တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အေမ ရိကန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ျမန္မာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ ရန္ အား ေပးေနေသာ္လည္း ဘဏ္လုပ္ ငန္းႏွင့္ အမည္ပ်က္စာရင္းက အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကို မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ တား ဆီးထားပါသည္။ အေရအတြက္ တစ္ဒါဇင္ထက္ နည္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ားသာ ျမန္မာတြင္ ေဒၚလာသန္းအနည္းငယ္မွ် ရင္း ႏီွးျမႇဳပ္ႏွံေနၾကသည္။ ထုိအထဲမွာ ကိုကာကိုလာ။ ၀က္စတန္ယူနီယံႏွင့္ ဂတ္(Gap) အ၀တ္အစားကုမၸဏီတို႔ပါသည္။

ေနာက္ထပ္အေသးစား ႏွင့္ အလတ္စားကုမၸဏီမ်ား လာ ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရ သက္ဆုိင္သူ မ်ားက ဘဏ္ေတြႏွင့္ ေပါင္းၿပီး ျမန္မာမွာေငြေၾကးလမ္းေၾကာင္း အသစ္ကို ဖန္တီးဖို႔ လုိသည္ဟု မစၥတာ႐ို႕စ္က ေျပာၾကားသည္။

‘‘အေမရိကန္က ဘဏ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းပါးပါးပဲ လုပ္ေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု အခ်ိန္မွာ ကုမၸဏီေတြကလာဖို႔ ဆိုင္းထားတာတုိ႔၊ ျပန္သြားတာ တို႔ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာကိုမလာဖို႔ ဆုံး ျဖတ္တာတို႔ ျဖစ္ေန တာေပါ့’’

(ေ၀ါစထရိဂ်ာနယ္မွ ေဆာင္းပါး ရွင္ Joel Schectman ေရးသားေသာ Old Sanctions Fears Stall New Myanmar Trade ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)

7Day DAILY