Tuesday 27 May 2014

အျဖစ္ မ်ားေသာ ဒဏ္ရာမ်ား အတြက္ ေရွးဦး ျပဳစု နည္းမ်ား

Photo: အျဖစ္ မ်ားေသာ ဒဏ္ရာမ်ား အတြက္ ေရွးဦး ျပဳစု နည္းမ်ား
Tuesday, May 27, 2014

အေရး ေပၚ က်န္းမာ ေရး အေျခအ ေန အတြက္ ဘယ္လို ကုသ ရမယ္ ဆိုတာ သိပါ သလား။ အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ ေျခမကိုင္မိ၊ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္ကာ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ေနတတ္ ပါသလား။ အေရးေပၚ အေျခအေနေတြ အတြက္ သိထားသင့္တဲ့ ေရွးဦးျပဳစုနည္း ေတြကို ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။ 

(၁) အေရျပားနီျမန္းျခင္း
အရင္က အေရျပားယားယံနီျမန္း တာမ်ိဳး ျဖစ္ဖူးရင္ သက္ေသာင့္သက္သာ မျဖစ္တာကို သိနားလည္ပါလိမ့္မယ္။ ကံ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က အေရျပားနီျမန္း ယားယံေနရင္ ဟိုက္ဒ႐ိုေကာ္တီဇုန္းခ ရင္မ္ (Hydrocortisone Cream) ကို လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီခရင္မ္ဟာ ေရာင္ရမ္းမႈက်ေစတဲ့ အာနိသင္ရွိၿပီး အေရျပား နီျမန္းတာ၊ စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္းျဖစ္ တာနဲ႔ ေရာင္ရမ္းတာေတြကို သက္သာ ေစႏိုင္ပါတယ္။ 

(၂) အဆိပ္သင္႕ျခင္း
အဆိပ္ရွိတဲ့ အရာတိုင္းကို ဦးေခါင္း ခြံအား ၾကက္ေျခခတ္ၿပီး ေဖာ္ျပထားေလ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မေတာ္တဆအဆိပ္ သင့္မႈျဖစ္ခဲ့ၿပီဆိုရင္ Ipecac Syrup ကို ေဆာင္ထားပါ။ အန္ေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ေပး ႏိုင္တာေၾကာင့္ အဆိပ္ေတြ ထြက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ 

(၃) အင္းဆက္ကိုက္ျခင္း
အင္းဆက္ေတြက ပူတဲ့ အခ်ိန္ေတြ မွာ ပိုေပါတတ္ပါတယ္။ အင္းဆက္အ ကိုက္ခံရရင္ လူအမ်ားစုမွာ ေသးငယ္ၿပီး ယားယံတဲ့ အဖုေသးတစ္ခု ထြက္လာ တတ္ပါတယ္။ အင္းဆက္ကိုက္တာက မျပင္းထန္ဘူးဆိုရင္ ဒဏ္ရာေပၚ ေရခဲ ဝတ္ကပ္ေပး႐ံုနဲ႔ ေရာင္ရမ္းနာက်င္မႈ ေလ်ာ့ က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဟစ္စတာမင္းဆန္႔ က်င္ေဆး (Anti-histamine pill) ကို ေသာက္ရင္ ယားယံတာ သက္သာၿပီး အိပ္ေမာက်သြားပါလိမ့္မယ္။ အင္းဆက္ နဲ႔ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြ အင္း ဆက္အကိုက္ခံရရင္ ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။ လကၡဏာအေနနဲ႔ ပူတာ၊ မ်က္ႏွာရဲတာ၊ အသက္႐ွဴရခက္တာ၊ ရင္ဘတ္ထဲ တင္း က်ပ္ေနတာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းကို အျမန္ဆံုးသြားျပ သင့္ပါတယ္။ 

(၄) ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္း
လူတိုင္း ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဝမ္းပိတ္ေဆးေတြ ရွိေပမယ့္ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့အေျခ အေနမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာ ေနရင္ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ ေရဓာတ္နဲ႔ ဓာတ္ ဆားေတြ ျပန္လည္ျဖည့္တင္းႏိုင္ေစဖို႔ ဓာတ္ဆားရည္ကို ေသာက္ေပးပါ။ 

(၅) သြားကိုက္ျခင္း
သြားကိုက္ေနရင္ ေလးညႇင္းဆီကို ကိုက္တဲ့ သြားေနရာေပၚ သုတ္လိမ္းေပး ပါက ကိုက္ခဲနာက်င္မႈ သက္သာေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဂြမ္းစကို ေလးညႇင္းဆီထဲဆြတ္ ၿပီး နာက်င္တဲ့ သြားေနရာေပၚ တင္ေပး ပါ။ ဆားေရေႏြးနဲ႔ ပလုတ္က်င္းေပးတာ ကလည္း ေရာင္ရမ္းနာက်င္မႈကို ေလ်ာ့ ပါးေစႏိုင္ပါတယ္။ 

(၆) အေရျပားစုတ္ၿပဲျခင္း
အေရျပားစုတ္ၿပဲဒဏ္ရာက နာ က်င္မႈကို မျဖစ္ေစႏိုင္ေပမယ့္ ကူးစက္ပိုး ဝင္တာနဲ႔ ေရာင္ရမ္းတာကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါ တယ္။ အေရျပားထဲ အမိႈက္ေတြရွိ၊ မရွိ အရင္စစ္ေဆးၾကည့္႐ွဴၿပီး ဖယ္ရွားပါ။ ၿပီး ရင္ ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာသံုးၿပီး ေဆးေၾကာေပး ပါ။ 

(၇) လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ခ္ရျခင္း
လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ခ္ရတာေၾကာင့္ အေရ ျပားမီးေလာင္ကာ အေရးေပၚ ေဆးကုသ ဖို႔ လိုအပ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ေဆး႐ံု၊ ေဆး ခန္းမေရာက္ခင္မွာ လုပ္သင့္တဲ့ အေရး ေပၚကုထံုးက မီးေလာင္ဒဏ္ရာေပၚမွာ ေရေအးေလာင္းခ်တာ၊ ပဋိဇီဝပိုးသတ္ ေဆးလိမ္းေဆးလိမ္းေပးတာေတြကို ျပဳ လုပ္ေပးပါ။ 

(၈) ေနေလာင္ျခင္း
ေနေလာင္တာေၾကာင့္ အေရျပား နာက်င္နီျမန္းမႈ ခံစားရရင္ ေရေအးဝတ္ ဖိေပးတာ၊ ႏို႔ေအးသုတ္လိမ္းေပးတာေတြ ကို ျပဳလုပ္ေပးပါ။ တစ္ေန႔မွာ သံုးႀကိမ္ေလး ႀကိမ္ေလာက္ မိနစ္ ၂၀ ျခားၿပီး လုပ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းနီျမန္းမႈ သက္ သာေစဖို႔ (အရြယ္ေရာက္သူျဖစ္ရင္) အက္စ္ပရင္ေဆးကို ေသာက္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ 

(၉) အဆစ္လြဲျခင္း
လက္ကို ခ်ိဳးလိမ္တာ၊ ဆြဲလိုက္တာ၊ မေတာ္တဆထိခိုက္မိတာနဲ႔ အဆစ္လြဲ တာေတြ ျဖစ္ရင္ နာက်င္ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ နာက်င္မႈ သက္သာေအာင္ ေရခဲဝတ္ကပ္ေပးၿပီး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ေဆးနဲ႔ ေရာင္ရမ္းမႈတားေဆးေတြကို မွီ ဝဲသင့္ပါတယ္။ အဆစ္နာမႈအမ်ားစုအ တြက္ PRINCE ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာကို မထိခိုက္ေအာင္ ကာကြယ္ပါ (Protect) အနားယူပါ (Rest)၊ ေရခဲကပ္ပါ (Ice)၊ ကိုက္ခဲေရာင္ရမ္းမႈက်ေဆး ေသာက္ပါ (NSAIDs)၊ ဖိထားပါ (Compress)၊ ျမႇင့္ထားပါ (Elevate)ဆိုတဲ့နည္းေတြ ကိုလိုက္နာရင္ အျမန္အနာက်က္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ 

Good Health
အေရး ေပၚ က်န္းမာ ေရး အေျခအ ေန အတြက္ ဘယ္လို ကုသ ရမယ္ ဆိုတာ သိပါ သလား။ အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ ေျခမကိုင္မိ၊ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္ကာ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ေနတတ္ ပါသလား။ အေရးေပၚ အေျခအေနေတြ အတြက္ သိထားသင့္တဲ့ ေရွးဦးျပဳစုနည္း ေတြကို ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။ 

(၁) အေရျပားနီျမန္းျခင္း
အရင္က အေရျပားယားယံနီျမန္းတာမ်ိဳး ျဖစ္ဖူးရင္ သက္ေသာင့္သက္သာ မျဖစ္တာကို သိနားလည္ ပါလိမ့္မယ္။ ကံ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က အေရျပားနီျမန္း ယားယံေနရင္ ဟိုက္ဒ႐ိုေကာ္တီဇုန္းခ ရင္မ္ (Hydrocortisone Cream) ကို လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီခရင္မ္ဟာ ေရာင္ရမ္းမႈက်ေစတဲ့ အာနိသင္ရွိၿပီး အေရျပား နီျမန္းတာ၊ စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္းျဖစ္ တာနဲ႔ ေရာင္ရမ္းတာေတြကို သက္သာ ေစႏိုင္ပါတယ္။ 

(၂) အဆိပ္သင္႕ျခင္း
အဆိပ္ရွိတဲ့ အရာတိုင္းကို ဦးေခါင္း ခြံအား ၾကက္ေျခခတ္ၿပီး ေဖာ္ျပထားေလ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မေတာ္ တဆ အဆိပ္ သင့္မႈျဖစ္ခဲ့ၿပီဆိုရင္ Ipecac Syrup ကို ေဆာင္ထားပါ။ အန္ေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ေပး ႏိုင္တာ ေၾကာင့္ အဆိပ္ေတြ ထြက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ 

(၃) အင္းဆက္ကိုက္ျခင္း
အင္းဆက္ေတြက ပူတဲ့ အခ်ိန္ေတြ မွာ ပိုေပါတတ္ပါတယ္။ အင္းဆက္အ ကိုက္ခံရရင္ လူအမ်ားစုမွာ ေသး ငယ္ၿပီး ယားယံတဲ့ အဖုေသးတစ္ခု ထြက္လာ တတ္ပါတယ္။ အင္းဆက္ကိုက္တာက မျပင္းထန္ဘူးဆိုရင္ ဒဏ္ရာေပၚ ေရခဲ ဝတ္ကပ္ေပး႐ံုနဲ႔ ေရာင္ရမ္းနာက်င္မႈ ေလ်ာ့ က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဟစ္စတာမင္းဆန္႔ က်င္ေဆး (Anti-histamine pill) ကို ေသာက္ရင္ ယားယံတာ သက္သာၿပီး အိပ္ေမာက်သြားပါလိမ့္မယ္။ အင္းဆက္ နဲ႔ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြ အင္း ဆက္အကိုက္ခံရရင္ ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။ လကၡဏာအေနနဲ႔ ပူတာ၊ မ်က္ႏွာရဲတာ၊ အသက္႐ွဴရခက္တာ၊ ရင္ဘတ္ထဲ တင္း က်ပ္ေနတာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းကို အျမန္ဆံုးသြားျပ သင့္ပါတယ္။ 

(၄) ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္း
လူတိုင္း ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဝမ္းပိတ္ေဆးေတြ ရွိေပမယ့္ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့ အေျခ အေနမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာ ေနရင္ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ ေရဓာတ္နဲ႔ ဓာတ္ ဆားေတြ ျပန္လည္ျဖည့္ တင္းႏိုင္ေစဖို႔ ဓာတ္ဆားရည္ကို ေသာက္ေပးပါ။ 

(၅) သြားကိုက္ျခင္း
သြားကိုက္ေနရင္ ေလးညႇင္းဆီကို ကိုက္တဲ့ သြားေနရာေပၚ သုတ္လိမ္းေပး ပါက ကိုက္ခဲနာက်င္မႈ သက္သာ ေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဂြမ္းစကို ေလးညႇင္းဆီထဲဆြတ္ ၿပီး နာက်င္တဲ့ သြားေနရာေပၚ တင္ေပး ပါ။ ဆားေရေႏြးနဲ႔ ပလုတ္က်င္းေပးတာ ကလည္း ေရာင္ရမ္းနာက်င္မႈကို ေလ်ာ့ ပါးေစႏိုင္ပါတယ္။ 

(၆) အေရျပားစုတ္ၿပဲျခင္း
အေရျပားစုတ္ၿပဲဒဏ္ရာက နာ က်င္မႈကို မျဖစ္ေစႏိုင္ေပမယ့္ ကူးစက္ပိုး ဝင္တာနဲ႔ ေရာင္ရမ္းတာကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါ တယ္။ အေရျပားထဲ အမိႈက္ေတြရွိ၊ မရွိ အရင္စစ္ေဆးၾကည့္႐ွဴၿပီး ဖယ္ရွားပါ။ ၿပီး ရင္ ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာသံုးၿပီး ေဆးေၾကာေပး ပါ။ 

(၇) လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ခ္ရျခင္း
လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ခ္ရတာေၾကာင့္ အေရ ျပားမီးေလာင္ကာ အေရးေပၚ ေဆးကုသ ဖို႔ လိုအပ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ေဆး႐ံု၊ ေဆး ခန္းမေရာက္ခင္မွာ လုပ္သင့္တဲ့ အေရး ေပၚကုထံုးက မီးေလာင္ဒဏ္ရာေပၚမွာ ေရေအးေလာင္းခ်တာ၊ ပဋိဇီဝပိုးသတ္ ေဆးလိမ္းေဆးလိမ္းေပးတာေတြကို ျပဳ လုပ္ေပးပါ။ 

(၈) ေနေလာင္ျခင္း
ေနေလာင္တာေၾကာင့္ အေရျပား နာက်င္နီျမန္းမႈ ခံစားရရင္ ေရေအးဝတ္ ဖိေပးတာ၊ ႏို႔ေအးသုတ္လိမ္းေပးတာေတြ ကို ျပဳလုပ္ေပးပါ။ တစ္ေန႔မွာ သံုးႀကိမ္ေလး ႀကိမ္ေလာက္ မိနစ္ ၂၀ ျခားၿပီး လုပ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းနီျမန္းမႈ သက္ သာေစဖို႔ (အရြယ္ေရာက္သူျဖစ္ရင္) အက္စ္ပရင္ေဆးကို ေသာက္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ 

(၉) အဆစ္လြဲျခင္း
လက္ကို ခ်ိဳးလိမ္တာ၊ ဆြဲလိုက္တာ၊ မေတာ္တဆထိခိုက္မိတာနဲ႔ အဆစ္လြဲ တာေတြ ျဖစ္ရင္ နာက်င္ရတတ္ ပါတယ္။ အဲဒီအခါ နာက်င္မႈ သက္သာေအာင္ ေရခဲဝတ္ကပ္ေပးၿပီး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ေဆးနဲ႔ ေရာင္ရမ္းမႈတားေဆးေတြကို မွီ ဝဲသင့္ပါတယ္။ အဆစ္နာမႈအမ်ားစုအ တြက္ PRINCE ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာကို မထိခိုက္ေအာင္ ကာကြယ္ပါ (Protect) အနားယူပါ (Rest)၊ ေရခဲကပ္ပါ (Ice)၊ ကိုက္ခဲေရာင္ရမ္းမႈက်ေဆး ေသာက္ပါ (NSAIDs)၊ ဖိထားပါ (Compress)၊ ျမႇင့္ထားပါ (Elevate)ဆိုတဲ့နည္းေတြ ကိုလိုက္နာရင္ အျမန္အနာက်က္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ 

Good Health

No comments:

Post a Comment