Friday 15 August 2014

ကေလးေတြကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ iPad ေပးမလဲ

Photo: ကေလးေတြကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ iPad ေပးမလဲ
Friday, August 15, 2014

အက္ဒမ္က  အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဆန္အန္တိုနီယိုၿမိဳ႕မွ တကၠဆက္ျပည္နယ္ ဒါးလ္စ္ၿမိဳ႕ဆီသုိ႔ ငါးနာရီ ၾကာခရီးကို ကားေမာင္းလာသည္မွာ လမ္းတစ္ဝက္သာ ေရာက္ပါေသးသည္။ သူႏွင့္အတူ ဇနီးျဖစ္သူလာရာ ႏွင့္ သမီးေလးႏွစ္ဦးလည္းပါသည္။ ေနာက္ခံုမွာထိုင္ေန ေသာ (၂)ႏွစ္အရြယ္သမီးငယ္ ဗစ္တိုရီးယားကစၿပီး က်ဴက်ဴ ပါေအာင္ ငိုပါေတာ့သည္။

သူကအ႐ုပ္ေတြကိုလည္း ေဆာ့ၿပီးၿပီ၊ တစ္ေရးလည္းအိပ္ၿပီးၿပီ။ ေနာက္ထပ္ေခ်ာ့စရာနည္းလမ္းကမက်န္ေတာ့။

‘‘ကြၽန္ေတာ့္မိန္းမနဲ႔ ကြၽန္ ေတာ့္မွာလည္း ေခ်ာ့စရာနည္းက ကုန္ၿပီ။ အဲဒီေတာ့ တစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာတစ္ေယာက္ၾကည့္ၿပီး ေျပာလိုက္ရတယ္။ သူ႔ကို အုိင္ပက္သာေပးလုိက္ေတာ့ေဟ့’’

တကယ္လည္း ကေလးကို သူတုိ႔က အိုင္ပက္(iPad)ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ တကယ္ပင္ ကားအတြင္းမွာ ငိုသံေတြက ခ်က္ခ်င္းတိတ္ဆိတ္သြားပါေတာ့သည္။

မိဘေတြအတြက္ ကေလးမ်ားကို ေခ်ာ့ေမာ့ရန္  လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း မသံုးမိေအာင္ေနဖို႔က သိပ္ခဲယဥ္းလွသည္။ လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚကိရိယာမ်ိဳးစံုကို ယခင္ကထက္ ေဈးခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ရေနသည့္အျပင္ ကေလးေတြႏွင့္ေနရာတိုင္းလို ထိေတြ႕ေနသည္။ မိသားစုတိုင္းအတြက္ ကားျဖင့္ခရီးသြားရာတြင္ ဂ်ီက်ေနေသာကေလးမ်ားကို ၾကာရွည္အာ႐ံု ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တာ၊ ေနာက္ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနဖို႔လုပ္ႏုိင္တာ အုိင္ပက္လုိအရာေတြသာ ျဖစ္သည္။

လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ တပ္မက္လာၾကျခင္းက ကေလးငယ္မ်ားရွိေသာ မိဘမ်ားအတြက္ ျပႆနာအသစ္တစ္ခုျဖစ္လာၿပီဟု စိတ္ေရာဂါပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။

‘‘နည္းပညာေတြက ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းဆိုသလုိျဖစ္ေနေတာ့ မိဘေတြက ဘာလုပ္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဒါေတြကို သူတုိ႔ဘဝထဲမွာ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ သြင္းရမွန္းမသိေတာ့ဘူး’’

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမႈျပႆနာေျဖရွင္းေရးဌာနကို တည္ေထာင္သူမစၥကင္ဘာ ေလရမ္းက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္၏။ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ နည္းပညာ မသံုး၊ ကြန္ပ်ဴတာမသံုးသည့္ အခ်ိန္ကို ညီမွ်ေအာင္ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကဖို႔ သူက အႀကံျပဳပါ သည္။

လမ္းခရီးသြားသည့္အခါ မိဘမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ားေနေအာင္ ေရွးယခင္နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကို ပိုသံုးသင့္သည္ဟု သူကဆုိပါသည္။ လွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအျပင္ အ႐ုပ္၊ စာအုပ္ႏွင့္ စတစ္ကာလို ကေလးမ်ားႀကိဳက္သည့္အရာမ်ိဳးျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ပါဟု မိသားစုႏွင့္ ကေလးစိတ္ပညာရွင္ေဒါက္တာကရင္ဝက္စကင္ကလည္း အႀကံေပးသည္။

ထို႔အျပင္ တတ္ႏိုင္ပါက ကေလးမ်ားကို သူတုိ႔ႀကိဳက္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ခရီးမထြက္မီ မိဘကအတူပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ထိုနည္းက ကေလးမ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားမကိုးဘဲ သူတုိ႔ဘာ သာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဖန္တီးႏိုင္ေအာင္ မိဘက သင္ၾကားေပးရမည္ဟု ေဒါက္တာကရင္က ေျပာပါသည္။

အေမရိကန္ကေလးက်န္းမာေရးဌာနကမူ ကေလးမ်ား ကြန္ပ်ဴတာ (သို႔မဟုတ္)တီဗီဖန္သားျပင္ၾကည့္႐ႈမႈကို တစ္ေန႔ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)ႏွစ္နာရီထက္ပိုနည္းသင့္သည္ဟု ဆုိ သည္။ ထို႔အျပင္ (၂)ႏွစ္မျပည့္ေသာ ကေလးမ်ားကို ထိုကဲ့သို႔ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရန္အားမေပးသင့္ပါဟု ေျပာၾကားထားသည္။

ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္က ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစသည္မဟုတ္။ ကြန္ပ်ဴတာသံုးရန္ထိုင္လြန္းရာမွ ကေလးမ်ားသည္ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈနည္းၿပီး အဝလြန္လာမည္။ ထိုအခါ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု အေမရိကန္ ကေလးက်န္းမာေရးဌာနက သတိေပးထား သည္။

ယခုအခါ မိဘအမ်ားစုသည္ ကေလးမ်ားကို အႏၲရာယ္ ကင္းေသာ ေဖ်ာ္ေျဖမႈေပးေရးႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚလွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားကိုးၿပီး ကေလးကို ႀကီးျပင္းေစျခင္း အၾကားတြင္ ေရာက္ေနသည္ဟု ခံစားေနရသည္။

‘‘ပထမေတာ့ နည္းပညာေတြ အသံုးျပဳတာကို ဆန္႔က်င္တာေပါ့ေလ’’ဟု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွ (၆)ႏွစ္ႏွင့္ (၃)ႏွစ္အရြယ္  သမီးႏွစ္ဦးမိခင္ ဖာဘီနာဆူတန္က ေျပာသည္။ ဆူတန္ႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္က ခရီးသြားလွ်င္ ကေလးမ်ားၿငိမ္ၿငိမ္ေနေအာင္ စတစ္ကာႏွင့္ပုံစာအုပ္မ်ားကို ပထမေပးၾကသည္။သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕အေျခအေနမ်ားတြင္ နည္းပညာပစၥည္းမ်ားကူမွသာရသည္ဟု ဆူတန္က ေျပာသည္။

‘‘ကေလးေတြကို ခဏခဏ ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ထုိင္ၾကေနာ္လုိ႔ ေျပာလြန္းအားႀကီးေတာ့လည္း မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔မွာလည္း အၾကာႀကီးကို’’

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကေလးမ်ားကို ဖုန္းႏွင့္ တက္ဘလက္မ်ား ထုတ္သံုးၿပီးဂိမ္းကစားခြင့္၊ ကာတြန္းၾကည့္ခြင့္ေပးလိုက္ရေတာ့ သည္ဟု ဆူတန္ကဆုိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္သတ္မွတ္ ကာ ပညာေရးအတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ ဂိမ္းမ်ားကိုသာ ကစားခြင့္ေပးသည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

အရီဇိုးနာျပည္နယ္ ဘာရတ္မာဆန္ကေတာ့ ကားေမာင္းေနစဥ္ သားေလးဂ်က္ေကာ့ ဂ်ီက်ငိုယိုတိုင္း ကားျပတင္းေပါက္ကို ဖြင့္ျခင္း၊ ကားေရဒီယိုအသံက်ယ္က်ယ္ဖြင့္ျခင္းတို႔ကို လုပ္တတ္သည္။ ထုိစဥ္က ဂ်က္ေကာ့က (၅)ႏွစ္သားသာရွိေသး၏။

‘‘ဒါေပမဲ့ဗ်ာ ဘယ္လိုမွေခ်ာ့လို႔မရဘူးဗ်’’

တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ မစၥတာမာဆန္က သူ၏စမတ္ဖုန္းကို ကေလးကိုေပးလုိက္သည္။ ထိုအခါ ကေလးက ခ်က္ခ်င္းတိတ္သြားၿပီး ဖုန္းထဲကဂိမ္းမ်ားကို စိတ္တိုင္းက်ကစားေနေတာ့သည္။

ယခုအခါ ဂ်က္ေကာ့က (၁၀)ႏွစ္ရွိၿပီ။ သူက ကိုယ္ပိုင္အိုင္ပက္ျဖင့္ မိသားစုခရီးထြက္သည့္အခါတိုင္း စိတ္ႀကိဳက္ကစားၿပီး လုိက္ပါလာတတ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မစၥတာမာဆန္၏ သမီးအႀကီး (၁၄)ႏွစ္အရြယ္ ဟန္နာကလည္း အိုင္ဖုန္းျဖင့္ ဂိမ္းကစားသည္။ ကေလးမ်ား၏ အိုင္ဖုန္း၊ အိုင္ပက္ေတြသံုးၿပီး ကစားခ်ိန္ကို သူကမတားျမစ္ပါဟု မစၥတာမာဆန္က ဆိုသည္။

‘‘ဘက္ထရီမကုန္မခ်င္း သူတို႔ကို စိတ္ႀကိဳက္ကစားခြင့္ေပးထားတယ္။ အဲ.. ဘက္ထရီလည္းကုန္ေရာ အားသြင္းတဲ့ႀကိဳးကို သ႔ူထက္ငါရဖို႔ ႏွစ္ေယာက္သား အေသသတ္ၾကေတာ့တာပါပဲ’’

(ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ပါ When it is ok to give the kids a tablet ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)ဒမ္က  အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဆန္အန္တိုနီယိုၿမိဳ႕မွ တကၠဆက္ျပည္နယ္ ဒါးလ္စ္ၿမိဳ႕ဆီသုိ႔ ငါးနာရီ ၾကာခရီးကို ကားေမာင္းလာသည္မွာ လမ္းတစ္ဝက္သာ ေရာက္ပါေသးသည္။ သူႏွင့္အတူ ဇနီးျဖစ္သူလာရာ ႏွင့္ သမီးေလးႏွစ္ဦးလည္းပါသည္။ ေနာက္ခံုမွာထိုင္ေန ေသာ (၂)ႏွစ္အရြယ္သမီးငယ္ ဗစ္တိုရီးယားကစၿပီး က်ဴက်ဴ ပါေအာင္ ငိုပါေတာ့သည္။

သူကအ႐ုပ္ေတြကိုလည္း ေဆာ့ၿပီးၿပီ၊ တစ္ေရးလည္းအိပ္ၿပီးၿပီ။ ေနာက္ထပ္ေခ်ာ့စရာနည္းလမ္းကမက်န္ေတာ့။

‘‘ကြၽန္ေတာ့္မိန္းမနဲ႔ ကြၽန္ ေတာ့္မွာလည္း ေခ်ာ့စရာနည္းက ကုန္ၿပီ။ အဲဒီေတာ့ တစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာတစ္ေယာက္ၾကည့္ၿပီး ေျပာလိုက္ရတယ္။ သူ႔ကို အုိင္ပက္သာေပးလုိက္ေတာ့ေဟ့’’

တကယ္လည္း ကေလးကို သူတုိ႔က အိုင္ပက္(iPad)ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ တကယ္ပင္ ကားအတြင္းမွာ ငိုသံေတြက ခ်က္ခ်င္းတိတ္ဆိတ္သြားပါေတာ့သည္။

မိဘေတြအတြက္ ကေလးမ်ားကို ေခ်ာ့ေမာ့ရန္  လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း မသံုးမိေအာင္ေနဖို႔က သိပ္ခဲယဥ္းလွသည္။ လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚကိရိယာမ်ိဳးစံုကို ယခင္ကထက္ ေဈးခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ရေနသည့္အျပင္ ကေလးေတြႏွင့္ေနရာတိုင္းလို ထိေတြ႕ေနသည္။ မိသားစုတိုင္းအတြက္ ကားျဖင့္ခရီးသြားရာတြင္ ဂ်ီက်ေနေသာကေလးမ်ားကို ၾကာရွည္အာ႐ံု ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တာ၊ ေနာက္ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနဖို႔လုပ္ႏုိင္တာ အုိင္ပက္လုိအရာေတြသာ ျဖစ္သည္။

လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ တပ္မက္လာၾကျခင္းက ကေလးငယ္မ်ားရွိေသာ မိဘမ်ားအတြက္ ျပႆနာအသစ္တစ္ခုျဖစ္လာၿပီဟု စိတ္ေရာဂါပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။

‘‘နည္းပညာေတြက ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းဆိုသလုိျဖစ္ေနေတာ့ မိဘေတြက ဘာလုပ္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဒါေတြကို သူတုိ႔ဘဝထဲမွာ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ သြင္းရမွန္းမသိေတာ့ဘူး’’

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမႈျပႆနာေျဖရွင္းေရးဌာနကို တည္ေထာင္သူမစၥကင္ဘာ ေလရမ္းက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္၏။ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ နည္းပညာ မသံုး၊ ကြန္ပ်ဴတာမသံုးသည့္ အခ်ိန္ကို ညီမွ်ေအာင္ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကဖို႔ သူက အႀကံျပဳပါ သည္။

လမ္းခရီးသြားသည့္အခါ မိဘမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ားေနေအာင္ ေရွးယခင္နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကို ပိုသံုးသင့္သည္ဟု သူကဆုိပါသည္။ လွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအျပင္ အ႐ုပ္၊ စာအုပ္ႏွင့္ စတစ္ကာလို ကေလးမ်ားႀကိဳက္သည့္အရာမ်ိဳးျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ပါဟု မိသားစုႏွင့္ ကေလးစိတ္ပညာရွင္ေဒါက္တာကရင္ဝက္စကင္ကလည္း အႀကံေပးသည္။

ထို႔အျပင္ တတ္ႏိုင္ပါက ကေလးမ်ားကို သူတုိ႔ႀကိဳက္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ခရီးမထြက္မီ မိဘကအတူပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ထိုနည္းက ကေလးမ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားမကိုးဘဲ သူတုိ႔ဘာ သာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဖန္တီးႏိုင္ေအာင္ မိဘက သင္ၾကားေပးရမည္ဟု ေဒါက္တာကရင္က ေျပာပါသည္။

အေမရိကန္ကေလးက်န္းမာေရးဌာနကမူ ကေလးမ်ား ကြန္ပ်ဴတာ (သို႔မဟုတ္)တီဗီဖန္သားျပင္ၾကည့္႐ႈမႈကို တစ္ေန႔ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)ႏွစ္နာရီထက္ပိုနည္းသင့္သည္ဟု ဆုိ သည္။ ထို႔အျပင္ (၂)ႏွစ္မျပည့္ေသာ ကေလးမ်ားကို ထိုကဲ့သို႔ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရန္အားမေပးသင့္ပါဟု ေျပာၾကားထားသည္။

ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္က ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစသည္မဟုတ္။ ကြန္ပ်ဴတာသံုးရန္ထိုင္လြန္းရာမွ ကေလးမ်ားသည္ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈနည္းၿပီး အဝလြန္လာမည္။ ထိုအခါ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု အေမရိကန္ ကေလးက်န္းမာေရးဌာနက သတိေပးထား သည္။

ယခုအခါ မိဘအမ်ားစုသည္ ကေလးမ်ားကို အႏၲရာယ္ ကင္းေသာ ေဖ်ာ္ေျဖမႈေပးေရးႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚလွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားကိုးၿပီး ကေလးကို ႀကီးျပင္းေစျခင္း အၾကားတြင္ ေရာက္ေနသည္ဟု ခံစားေနရသည္။

‘‘ပထမေတာ့ နည္းပညာေတြ အသံုးျပဳတာကို ဆန္႔က်င္တာေပါ့ေလ’’ဟု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွ (၆)ႏွစ္ႏွင့္ (၃)ႏွစ္အရြယ္  သမီးႏွစ္ဦးမိခင္ ဖာဘီနာဆူတန္က ေျပာသည္။ ဆူတန္ႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္က ခရီးသြားလွ်င္ ကေလးမ်ားၿငိမ္ၿငိမ္ေနေအာင္ စတစ္ကာႏွင့္ပုံစာအုပ္မ်ားကို ပထမေပးၾကသည္။သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕အေျခအေနမ်ားတြင္ နည္းပညာပစၥည္းမ်ားကူမွသာရသည္ဟု ဆူတန္က ေျပာသည္။

‘‘ကေလးေတြကို ခဏခဏ ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ထုိင္ၾကေနာ္လုိ႔ ေျပာလြန္းအားႀကီးေတာ့လည္း မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔မွာလည္း အၾကာႀကီးကို’’

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကေလးမ်ားကို ဖုန္းႏွင့္ တက္ဘလက္မ်ား ထုတ္သံုးၿပီးဂိမ္းကစားခြင့္၊ ကာတြန္းၾကည့္ခြင့္ေပးလိုက္ရေတာ့ သည္ဟု ဆူတန္ကဆုိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္သတ္မွတ္ ကာ ပညာေရးအတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ ဂိမ္းမ်ားကိုသာ ကစားခြင့္ေပးသည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

အရီဇိုးနာျပည္နယ္ ဘာရတ္မာဆန္ကေတာ့ ကားေမာင္းေနစဥ္ သားေလးဂ်က္ေကာ့ ဂ်ီက်ငိုယိုတိုင္း ကားျပတင္းေပါက္ကို ဖြင့္ျခင္း၊ ကားေရဒီယိုအသံက်ယ္က်ယ္ဖြင့္ျခင္းတို႔ကို လုပ္တတ္သည္။ ထုိစဥ္က ဂ်က္ေကာ့က (၅)ႏွစ္သားသာရွိေသး၏။

‘‘ဒါေပမဲ့ဗ်ာ ဘယ္လိုမွေခ်ာ့လို႔မရဘူးဗ်’’

တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ မစၥတာမာဆန္က သူ၏စမတ္ဖုန္းကို ကေလးကိုေပးလုိက္သည္။ ထိုအခါ ကေလးက ခ်က္ခ်င္းတိတ္သြားၿပီး ဖုန္းထဲကဂိမ္းမ်ားကို စိတ္တိုင္းက်ကစားေနေတာ့သည္။

ယခုအခါ ဂ်က္ေကာ့က (၁၀)ႏွစ္ရွိၿပီ။ သူက ကိုယ္ပိုင္အိုင္ပက္ျဖင့္ မိသားစုခရီးထြက္သည့္အခါတိုင္း စိတ္ႀကိဳက္ကစားၿပီး လုိက္ပါလာတတ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မစၥတာမာဆန္၏ သမီးအႀကီး (၁၄)ႏွစ္အရြယ္ ဟန္နာကလည္း အိုင္ဖုန္းျဖင့္ ဂိမ္းကစားသည္။ ကေလးမ်ား၏ အိုင္ဖုန္း၊ အိုင္ပက္ေတြသံုးၿပီး ကစားခ်ိန္ကို သူကမတားျမစ္ပါဟု မစၥတာမာဆန္က ဆိုသည္။

‘‘ဘက္ထရီမကုန္မခ်င္း သူတို႔ကို စိတ္ႀကိဳက္ကစားခြင့္ေပးထားတယ္။ အဲ.. ဘက္ထရီလည္းကုန္ေရာ အားသြင္းတဲ့ႀကိဳးကို သ႔ူထက္ငါရဖို႔ ႏွစ္ေယာက္သား အေသသတ္ၾကေတာ့တာပါပဲ’’

(ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ပါ When it is ok to give the kids a tablet ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

7Day DAILY
အက္ဒမ္က  အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဆန္အန္တိုနီယိုၿမိဳ႕မွ တကၠဆက္ျပည္နယ္ ဒါးလ္စ္ၿမိဳ႕ဆီသုိ႔ ငါးနာရီၾကာ ခရီးကို ကားေမာင္းလာသည္မွာ လမ္းတစ္ဝက္သာ ေရာက္ပါေသးသည္။ သူႏွင့္အတူ ဇနီးျဖစ္သူလာရာ ႏွင့္ သမီးေလးႏွစ္ဦးလည္းပါသည္။ ေနာက္ခံုမွာထိုင္ေန ေသာ (၂)ႏွစ္အရြယ္သမီးငယ္ ဗစ္တိုရီးယားကစၿပီး က်ဴက်ဴ ပါေအာင္ ငိုပါေတာ့သည္။
သူကအ႐ုပ္ေတြကိုလည္း ေဆာ့ၿပီးၿပီ၊ တစ္ေရးလည္းအိပ္ၿပီးၿပီ။ ေနာက္ထပ္ေခ်ာ့စရာ နည္းလမ္းက မက်န္ေတာ့။

‘‘ကြၽန္ေတာ့္မိန္းမနဲ႔ ကြၽန္ ေတာ့္မွာလည္း ေခ်ာ့စရာနည္းက ကုန္ၿပီ။ အဲဒီေတာ့ တစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာ တစ္ေယာက္ၾကည့္ၿပီး ေျပာလိုက္ရတယ္။ သူ႔ကို အုိင္ပက္သာေပးလုိက္ေတာ့ေဟ့’’

တကယ္လည္း ကေလးကို သူတုိ႔က အိုင္ပက္(iPad)ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ တကယ္ပင္ ကားအတြင္းမွာ ငိုသံေတြက ခ်က္ခ်င္းတိတ္ဆိတ္သြားပါေတာ့သည္။

မိဘေတြအတြက္ ကေလးမ်ားကို ေခ်ာ့ေမာ့ရန္  လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း မသံုးမိေအာင္ေနဖို႔က သိပ္ခဲယဥ္းလွသည္။ လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚကိရိယာမ်ိဳးစံုကို ယခင္ကထက္ ေဈးခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ရေနသည့္အျပင္ ကေလးေတြႏွင့္ေနရာ တိုင္းလို ထိေတြ႕ေနသည္။ မိသားစုတိုင္းအတြက္ ကားျဖင့္ခရီးသြားရာတြင္ ဂ်ီက်ေနေသာကေလးမ်ားကို ၾကာရွည္အာ႐ံု ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တာ၊ ေနာက္ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနဖို႔လုပ္ႏုိင္တာ အုိင္ပက္လုိအရာေတြ သာ ျဖစ္သည္။

လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ တပ္မက္လာၾကျခင္းက ကေလးငယ္မ်ားရွိေသာ မိဘမ်ားအတြက္ ျပႆနာအသစ္တစ္ခုျဖစ္လာၿပီဟု စိတ္ေရာဂါပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။

‘‘နည္းပညာေတြက ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းဆိုသလုိျဖစ္ေနေတာ့ မိဘေတြက ဘာလုပ္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဒါေတြ ကို သူတုိ႔ဘဝထဲမွာ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ သြင္းရမွန္းမသိေတာ့ဘူး’’

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမႈျပႆနာေျဖရွင္းေရးဌာနကို တည္ေထာင္သူ မစၥကင္ဘာ ေလရမ္းက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္၏။ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ နည္းပညာ မသံုး၊ ကြန္ပ်ဴတာမသံုးသည့္ အခ်ိန္ကို ညီမွ်ေအာင္ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကဖို႔ သူက အႀကံျပဳပါ သည္။

လမ္းခရီးသြားသည့္အခါ မိဘမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ားေနေအာင္ ေရွးယခင္နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကို ပိုသံုးသင့္သည္ဟု သူကဆုိပါသည္။ လွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအျပင္ အ႐ုပ္၊ စာအုပ္ႏွင့္ စတစ္ကာလို ကေလးမ်ားႀကိဳက္သည့္အရာမ်ိဳးျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ပါဟု မိသားစုႏွင့္ ကေလးစိတ္ပညာရွင္ေဒါက္ တာက ရင္ဝက္စကင္ကလည္း အႀကံေပးသည္။

ထို႔အျပင္ တတ္ႏိုင္ပါက ကေလးမ်ားကို သူတုိ႔ႀကိဳက္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ခရီးမထြက္မီ မိဘကအတူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ထိုနည္းက ကေလးမ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ မ်ားကို အားမကိုးဘဲ သူတုိ႔ဘာ သာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဖန္တီးႏိုင္ေအာင္ မိဘက သင္ၾကားေပးရမည္ဟု ေဒါက္တာ ကရင္က ေျပာပါသည္။

အေမရိကန္ကေလးက်န္းမာေရးဌာနကမူ ကေလးမ်ား ကြန္ပ်ဴတာ (သို႔မဟုတ္)တီဗီဖန္သားျပင္ၾကည့္႐ႈမႈကို တစ္ေန႔ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)ႏွစ္နာရီထက္ပိုနည္းသင့္သည္ဟု ဆုိ သည္။ ထို႔အျပင္ (၂)ႏွစ္မျပည့္ေသာ ကေလးမ်ားကို ထိုကဲ့သို႔ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရန္အားမေပးသင့္ပါဟု ေျပာၾကားထားသည္။

ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္က ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစသည္မဟုတ္။ ကြန္ပ်ဴတာသံုးရန္ ထိုင္လြန္းရာမွ ကေလးမ်ားသည္ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈနည္းၿပီး အဝလြန္လာမည္။ ထိုအခါ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ လာႏုိင္ သည္ ဟု အေမရိကန္ ကေလးက်န္းမာေရးဌာနက သတိေပးထား သည္။

ယခုအခါ မိဘအမ်ားစုသည္ ကေလးမ်ားကို အႏၲရာယ္ ကင္းေသာ ေဖ်ာ္ေျဖ မႈေပးေရးႏွင့္ ေနာက္ ဆံုးေပၚလွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားကိုးၿပီး ကေလးကို ႀကီးျပင္းေစျခင္း အၾကားတြင္ ေရာက္ေန သည္ဟု ခံစားေနရသည္။

‘‘ပထမေတာ့ နည္းပညာေတြ အသံုးျပဳတာကို ဆန္႔က်င္တာေပါ့ေလ’’ဟု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွ (၆)ႏွစ္ႏွင့္ (၃)ႏွစ္အရြယ္  သမီးႏွစ္ဦးမိခင္ ဖာဘီနာဆူတန္က ေျပာသည္။ ဆူတန္ႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္က ခရီးသြားလွ်င္ ကေလးမ်ားၿငိမ္ၿငိမ္ေနေအာင္ စတစ္ကာႏွင့္ပုံစာအုပ္မ်ားကို ပထမေပးၾကသည္။သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕အေျခ အေန မ်ား တြင္ နည္းပညာပစၥည္းမ်ားကူမွသာရသည္ဟု ဆူတန္က ေျပာသည္။

‘‘ကေလးေတြကို ခဏခဏ ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ထုိင္ၾကေနာ္လုိ႔ ေျပာလြန္းအားႀကီးေတာ့လည္း မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔မွာလည္း အၾကာႀကီးကို’’

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကေလးမ်ားကို ဖုန္းႏွင့္ တက္ဘလက္မ်ား ထုတ္သံုးၿပီးဂိမ္းကစားခြင့္၊ ကာတြန္းၾကည့္ ခြင့္ေပးလိုက္ရေတာ့ သည္ဟု ဆူတန္ကဆုိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္သတ္မွတ္ကာ ပညာေရး အတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ ဂိမ္းမ်ားကိုသာ ကစားခြင့္ေပးသည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

အရီဇိုးနာျပည္နယ္ ဘာရတ္မာဆန္ကေတာ့ ကားေမာင္းေနစဥ္ သားေလးဂ်က္ေကာ့ ဂ်ီက်ငိုယိုတိုင္း ကားျပတင္းေပါက္ကို ဖြင့္ျခင္း၊ ကားေရဒီယိုအသံက်ယ္က်ယ္ဖြင့္ျခင္းတို႔ကို လုပ္တတ္သည္။ ထုိစဥ္က ဂ်က္ေကာ့က (၅)ႏွစ္သားသာရွိေသး၏။

‘‘ ဒါေပမဲ့ဗ်ာ ဘယ္လိုမွေခ်ာ့လို႔မရဘူးဗ် ’’
တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ မစၥတာမာဆန္က သူ၏စမတ္ဖုန္းကို ကေလးကိုေပးလုိက္သည္။ ထိုအခါ ကေလးက ခ်က္ခ်င္းတိတ္သြားၿပီး ဖုန္းထဲကဂိမ္းမ်ားကို စိတ္တိုင္းက်ကစားေနေတာ့သည္။

ယခုအခါ ဂ်က္ေကာ့က (၁၀)ႏွစ္ရွိၿပီ။ သူက ကိုယ္ပိုင္အိုင္ပက္ျဖင့္ မိသားစုခရီးထြက္သည့္အခါတိုင္း စိတ္ႀကိဳက္ ကစားၿပီး လုိက္ပါလာတတ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မစၥတာမာဆန္၏ သမီးအႀကီး (၁၄)ႏွစ္ အရြယ္ ဟန္နာကလည္း အိုင္ဖုန္းျဖင့္ ဂိမ္းကစားသည္။ ကေလးမ်ား၏ အိုင္ဖုန္း၊ အိုင္ပက္ေတြသံုးၿပီး ကစားခ်ိန္ကို သူကမတားျမစ္ပါဟု မစၥတာမာဆန္က ဆိုသည္။

‘‘ဘက္ထရီမကုန္မခ်င္း သူတို႔ကို စိတ္ႀကိဳက္ကစားခြင့္ေပးထားတယ္။ အဲ.. ဘက္ထရီလည္းကုန္ေရာ အားသြင္းတဲ့ ႀကိဳးကို သ႔ူထက္ငါရဖို႔ ႏွစ္ေယာက္သား အေသသတ္ၾကေတာ့တာပါပဲ’’

(ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ပါ When it is ok to give the kids a tablet ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)ဒမ္က  အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဆန္အန္တိုနီယိုၿမိဳ႕မွ တကၠဆက္ျပည္နယ္ ဒါးလ္စ္ၿမိဳ႕ဆီသုိ႔ ငါးနာရီ ၾကာခရီးကို ကားေမာင္းလာသည္မွာ လမ္းတစ္ဝက္သာ ေရာက္ပါေသးသည္။ သူႏွင့္အတူ ဇနီးျဖစ္သူလာရာ ႏွင့္ သမီးေလးႏွစ္ဦးလည္းပါသည္။ ေနာက္ခံုမွာထိုင္ေန ေသာ (၂)ႏွစ္အရြယ္သမီးငယ္ ဗစ္တိုရီးယားကစၿပီး က်ဴက်ဴ ပါေအာင္ ငိုပါေတာ့သည္။

သူကအ႐ုပ္ေတြကိုလည္း ေဆာ့ၿပီးၿပီ၊ တစ္ေရးလည္းအိပ္ၿပီးၿပီ။ ေနာက္ထပ္ေခ်ာ့စရာ နည္းလမ္းက မက်န္ေတာ့။

‘‘ကြၽန္ေတာ့္မိန္းမနဲ႔ ကြၽန္ ေတာ့္မွာလည္း ေခ်ာ့စရာနည္းက ကုန္ၿပီ။ အဲဒီေတာ့ တစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာ တစ္ေယာက္ၾကည့္ၿပီး ေျပာလိုက္ရတယ္။ သူ႔ကို အုိင္ပက္သာေပးလုိက္ေတာ့ေဟ့’’

တကယ္လည္း ကေလးကို သူတုိ႔က အိုင္ပက္(iPad)ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ တကယ္ပင္ ကားအတြင္းမွာ ငိုသံေတြက ခ်က္ခ်င္းတိတ္ဆိတ္သြားပါေတာ့သည္။

မိဘေတြအတြက္ ကေလးမ်ားကို ေခ်ာ့ေမာ့ရန္  လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း မသံုးမိေအာင္ေနဖို႔က သိပ္ခဲယဥ္းလွသည္။ လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚကိရိယာမ်ိဳးစံုကို ယခင္ကထက္ ေဈးခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ရေနသည့္အျပင္ ကေလးေတြႏွင့္ေနရာ တိုင္း လို ထိေတြ႕ေနသည္။ မိသားစုတိုင္းအတြက္ ကားျဖင့္ခရီးသြားရာတြင္ ဂ်ီက်ေနေသာကေလးမ်ားကို ၾကာရွည္အာ႐ံု ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တာ၊ ေနာက္ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနဖို႔လုပ္ႏုိင္တာ အုိင္ပက္လုိအရာေတြ သာ ျဖစ္ သည္။

လွ်ပ္စစ္ေခတ္ေပၚ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ တပ္မက္လာၾကျခင္းက ကေလးငယ္မ်ားရွိေသာ မိဘမ်ား အတြက္ ျပႆနာအသစ္တစ္ခုျဖစ္လာၿပီဟု စိတ္ေရာဂါပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။

‘‘နည္းပညာေတြက ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းဆိုသလုိျဖစ္ေနေတာ့ မိဘေတြက ဘာလုပ္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဒါေတြကို သူတုိ႔ ဘဝထဲမွာ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ သြင္းရမွန္းမသိေတာ့ဘူး’’

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမႈျပႆနာေျဖရွင္းေရးဌာနကို တည္ေထာင္ သူ မစၥကင္ဘာ ေလရမ္းက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္၏။ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ နည္းပညာ မသံုး၊ ကြန္ပ်ဴတာ မသံုးသည့္ အခ်ိန္ကို ညီမွ်ေအာင္ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကဖို႔ သူက အႀကံျပဳပါ သည္။

လမ္းခရီးသြားသည့္အခါ မိဘမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ားေနေအာင္ ေရွးယခင္နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကို ပိုသံုးသင့္သည္ဟု သူကဆုိပါသည္။ လွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအျပင္ အ႐ုပ္၊ စာအုပ္ႏွင့္ စတစ္ကာလို ကေလးမ်ားႀကိဳက္သည့္အရာမ်ိဳးျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ပါဟု မိသားစုႏွင့္ ကေလးစိတ္ ပညာရွင္ေဒါက္တာကရင္ဝက္စကင္ကလည္း အႀကံေပးသည္။

ထို႔အျပင္ တတ္ႏိုင္ပါက ကေလးမ်ားကို သူတုိ႔ႀကိဳက္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ခရီးမထြက္မီ မိဘကအတူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ထိုနည္းက ကေလးမ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ မ်ားကို အားမကိုးဘဲ သူတုိ႔ဘာ သာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဖန္တီးႏိုင္ေအာင္ မိဘက သင္ၾကားေပးရမည္ ဟု ေဒါက္တာကရင္က ေျပာပါသည္။

အေမရိကန္ကေလးက်န္းမာေရးဌာနကမူ ကေလးမ်ား ကြန္ပ်ဴတာ (သို႔မဟုတ္)တီဗီဖန္သားျပင္ၾကည့္႐ႈမႈကို တစ္ေန႔ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)ႏွစ္နာရီထက္ပိုနည္းသင့္သည္ဟု ဆုိ သည္။ ထို႔အျပင္ (၂)ႏွစ္မျပည့္ေသာ ကေလးမ်ားကို ထိုကဲ့သို႔ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရန္အားမေပးသင့္ပါဟု ေျပာၾကားထားသည္။

ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္က ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစသည္မဟုတ္။ ကြန္ပ်ဴတာသံုးရန္ထိုင္ လြန္းရာမွ ကေလးမ်ားသည္ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈနည္းၿပီး အဝလြန္လာမည္။ ထိုအခါ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္လာႏုိင္ သည္ဟု အေမရိကန္ ကေလးက်န္းမာေရးဌာနက သတိေပးထား သည္။

ယခုအခါ မိဘအမ်ားစုသည္ ကေလးမ်ားကို အႏၲရာယ္ ကင္းေသာ ေဖ်ာ္ေျဖ မႈေပးေရးႏွင့္ ေနာက္ ဆံုးေပၚလွ်ပ္စစ္အသံုးအေဆာင္မ်ားကို အားကိုးၿပီး ကေလးကို ႀကီးျပင္းေစျခင္း အၾကားတြင္ ေရာက္ေန သည္ဟု ခံစားေနရသည္။

‘‘ပထမေတာ့ နည္းပညာေတြ အသံုးျပဳတာကို ဆန္႔က်င္တာေပါ့ေလ’’ဟု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွ (၆)ႏွစ္ႏွင့္ (၃)ႏွစ္အရြယ္  သမီးႏွစ္ဦးမိခင္ ဖာဘီနာဆူတန္က ေျပာသည္။ ဆူတန္ႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္က ခရီးသြားလွ်င္ ကေလးမ်ားၿငိမ္ၿငိမ္ေနေအာင္ စတစ္ကာႏွင့္ပုံစာအုပ္မ်ားကို ပထမေပးၾကသည္။သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ အေျခအေန မ်ားတြင္ နည္းပညာပစၥည္းမ်ားကူမွသာရသည္ဟု ဆူတန္က ေျပာသည္။

‘‘ကေလးေတြကို ခဏခဏ ခံုမွာၿငိမ္ၿငိမ္ထုိင္ၾကေနာ္လုိ႔ ေျပာလြန္းအားႀကီးေတာ့လည္း မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔မွာလည္း အၾကာႀကီးကို’’

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကေလးမ်ားကို ဖုန္းႏွင့္ တက္ဘလက္မ်ား ထုတ္သံုးၿပီးဂိမ္းကစားခြင့္၊ ကာတြန္းၾကည့္ ခြင့္ေပးလိုက္ရေတာ့ သည္ဟု ဆူတန္ကဆုိပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္သတ္မွတ္ ကာ ပညာေရး အတြက္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ ဂိမ္းမ်ားကိုသာ ကစားခြင့္ေပးသည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

အရီဇိုးနာျပည္နယ္ ဘာရတ္မာဆန္ကေတာ့ ကားေမာင္းေနစဥ္ သားေလးဂ်က္ေကာ့ ဂ်ီက်ငိုယိုတိုင္း ကားျပတင္းေပါက္ကို ဖြင့္ျခင္း၊ ကားေရဒီယိုအသံက်ယ္က်ယ္ဖြင့္ျခင္းတို႔ကို လုပ္တတ္သည္။ ထုိစဥ္က ဂ်က္ေကာ့က (၅)ႏွစ္သားသာရွိေသး၏။

‘‘ဒါေပမဲ့ဗ်ာ ဘယ္လိုမွေခ်ာ့လို႔မရဘူးဗ်’’

တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ မစၥတာမာဆန္က သူ၏စမတ္ဖုန္းကို ကေလးကိုေပးလုိက္သည္။ ထိုအခါ ကေလးက ခ်က္ခ်င္းတိတ္သြားၿပီး ဖုန္းထဲကဂိမ္းမ်ားကို စိတ္တိုင္းက်ကစားေနေတာ့သည္။

ယခုအခါ ဂ်က္ေကာ့က (၁၀)ႏွစ္ရွိၿပီ။ သူက ကိုယ္ပိုင္အိုင္ပက္ျဖင့္ မိသားစုခရီးထြက္သည့္အခါတိုင္း စိတ္ႀကိဳက္ ကစားၿပီး လုိက္ပါလာတတ္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မစၥတာမာဆန္၏ သမီးအႀကီး (၁၄)ႏွစ္ အရြယ္ ဟန္နာကလည္း အိုင္ဖုန္းျဖင့္ ဂိမ္းကစားသည္။ ကေလးမ်ား၏ အိုင္ဖုန္း၊ အိုင္ပက္ေတြသံုးၿပီး ကစားခ်ိန္ ကို သူကမတားျမစ္ပါဟု မစၥတာမာဆန္က ဆိုသည္။

‘‘ဘက္ထရီမကုန္မခ်င္း သူတို႔ကို စိတ္ႀကိဳက္ကစားခြင့္ေပးထားတယ္။ အဲ.. ဘက္ထရီလည္းကုန္ေရာ အား သြင္းတဲ့ ႀကိဳးကို သ႔ူထက္ငါရဖို႔ ႏွစ္ေယာက္သား အေသသတ္ၾကေတာ့တာပါပဲ’’

(ေဝါစထရိဂ်ာနယ္ပါ When it is ok to give the kids a tablet ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

7Day DAILY

No comments:

Post a Comment