အေမရိကန္-ၿမန္မာဆက္ဆံေရး၊ ရုိဟင္ဂ်ာအေရးနွင္႔ ေတြးမိသမွ်

ၿမန္မာ႔သြင္းကုန္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဥပေဒကို တစ္နွစ္သက္တမ္းထပ္တိုးလိုက္တဲ႔အခါမွာ အေမရိ ကန္ေအာက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ဂ်ိဳးဆက္ဖ္ခေရာင္ေလရဲ႔မွတ္ခ်က္ေတြကိုဗြီအုိေအ ၿမန္မာပိုင္းသတင္းထဲ မွာဖတ္ရႈရ တယ္။


အဲ႔ဒီဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေၿပာရရင္ အေမရိကန္အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႔ အာရွပစိဖိတ္ပါဝါ တိုးခ်ဲ႔တဲ႔ေနရာမွာ ၿမန္မာႏုိင္ငံကို သူ႔ၾသဇာလႊမ္းသထက္လႊမ္းလာဖို႔ တည္ေဆာက္တဲ႔ ၿဖစ္စဥ္ၾကီးတစ္ခုလံုးရဲ႔ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအၿဖစ္ ယူဆလို႔ရႏိုင္တာမို႔ အက်ယ္အက်ယ္မေၿပာလိုေတာ႔ဘူး။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈထဲက သြင္းကုန္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ကိစၥမွာ သမၼတရဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ကို ထည္႔ၿပီး Invisible Incentive အေနနဲ႔ ထည္႔ေပးထား တာကိုေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ Carrot and stick policy လို႔လည္း တစ္ၿခားနည္းနဲ႔ေၿပာလုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အဲ႔ဒီလို အသံုးအနႈန္းကို သေဘာမေတြ႔လွတာမို႔ Invisible incentive ဆုိၿပီး သံုးနႈန္းလိုက္တာၿဖစ္တယ္။ ပိုေၿပာင္းလဲရင္ ပိုေလွ်ာ႔ေပးမယ္ဆိုတဲ႔သေဘာပါ။ ပိုေၿပာင္းလဲတယ္ဆုိတာက အေမရိကန္အေနနဲ႔ ၿမန္မာ႔အေရးမွာ ပိုမို စြက္ဖက္ခြင္႔ရႏုိင္မယ္႔ အခင္းအက်င္းကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းဖက္ကို ၿမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိပိုယိမ္းႏုိင္မလဲ ဆုိတာကိုဆုိလိုတာၿဖစ္တယ္။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ လူ႔အခြင္႔ အေရးေခါင္းစဥ္ေအာက္ကေန ေၿပာေန ဆုိေနတာေတြက လက္ေတြ႔က်မက် သူ႔ရဲ႔ အၾကီးဆံုးကုန္သြယ္ဖက္ တရုတ္က လူ႔အခြင္႔အေရးစံနႈန္းနဲ႔ယွဥ္လိုက္ရင္ Two Face policy ဆုိတာ သိသာ ပါတယ္။ ပါဝါၾကီးသူ ဗုိလ္က်ေၾကးေခတ္မွာ အထူးတစ္လည္ မေၿပာေတာ႔ဘူး။

အထူးစိတ္ဝင္စားတာက အဲ႔ဒီေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ႔ မွတ္ခ်က္ၿဖစ္တယ္။ "ကခ်င္၊ ရုိဟင္ဂ်ာ တုိ႔လို လူနည္းစု တုိင္း၇င္းသားေတြအေပၚ စစ္မွန္တဲ႔ေၿပာင္းလဲမႈေတြၿဖစ္ဖုိ႔" ဆုိတဲ႔ မွတ္ခ်က္ၿဖစ္ပါတယ္။ သူ႔စကားထဲမွာ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို တိုင္းရင္းသားအၿဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ မူကို ဆုပ္ကိုင္ထားတယ္ဆုိတာကို ၿမင္ေနရပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔မေမ႔ဖုိ႔လိုတာက အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ပါဝါႏုိင္ငံေတြဟာ သူတို႔ၾသဇာ တည္ေဆာက္ တဲ႔ေနရာမွာ လူ႔အခြင္႔အေရးကို ဖဲခ်ပ္တစ္ခ်ပ္လို ထုိးေက်ြးလိုက္၊ ၿပန္စားလိုက္နဲ႔ ကစားတတ္တဲ႔ သဘာဝရွိတာကို ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲ႔ဒီ ၿဖစ္စဥ္ေတြက မၿငင္းႏုိင္တဲ႔ ၿဖစ္ရပ္တစ္ခုပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အေမ၇ိကန္ စီအုိင္ေအလုိ အင္မတန္လက္တံရွည္တဲ႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒီရုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘဂၤါလီေတြ ဟုတ္မဟုတ္၊ တုိင္း၇င္းသား ၿဖစ္မၿဖစ္ အထူး စံုစမ္းေနစရာမလိုဘူး။ သိၿပီးသားၿဖစ္တယ္။ ဒါဆုိ ဘာေၾကာင္႔ ဒီကိစၥကို အထူးအေရးေပးေနတာလဲ။

အေမရိကန္အတြက္ ဒီအဖြဲ႔ေတြဆီက ေငြက အဓိက မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္ရဲ႔ အာရွပစိဖိတ္ၾသဇာ ထူေထာင္ေရး ၿဖစ္စဥ္မွာ ၿမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ Crossroad အေနအထားကို လက္ဦးမႈရရယူေရးၿဖစ္စဥ္မွာ ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႔အခြင္႔အေရး ကိစၥဟာ ေခါင္းစဥ္ေကာင္းတစ္ခု ၿဖစ္ေနတယ္။ တံခါးပြင္႔ကာစ ၿမန္မာၿပည္အေပၚ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ လက္ဦးမႈရယူဖုိ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံေရးဖိအား ပိုေပးႏုိင္ဖုိ႔ တုိင္းရင္းသား အခြင္႔အေရးကိစၥဟာ အထူးအေရးပါေနတာၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖြဲ႔ၿပီးတစ္ဖြဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြကို တည္ေဆာက္လာႏုိင္တဲ႔ ၿမန္မာအစိုးရအေပၚ အၾကပ္ကိုင္ ဖိအားေပးႏုိင္ဖုိ႔ ကိစၥမွာ ၿမန္မာတုိင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လက္မခံႏုိင္တဲ႔ "ဘဂၤါလီအေရး" ဟာ အေမရိကန္အတြက္ မ်က္ၿဖဴဆုိက္ေလဆရာၾကိိဳက္ေလ ကစားကြက္ပဲၿဖစ္လာပါလိမ္႔မယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုရင္ ၿမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ကခ်င္နဲ႔ အပစ္ရပ္ႏုိင္ရင္၊ ရွမ္းေတြနဲ႔ လံုးဝ အပစ္ရပ္စဲနိုင္ရင္ ေတာ္ေတာ္ၾကီးကုိ တုိင္းရင္းသားကိစၥ ၿပီးစီးသြားၿပီလို႔ ဆုိႏိုင္မွာၿဖစ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ တုိင္း၇င္းသားအခြင္႔ၤအေရး၊ လူ႔အခြင္႔အေရးကိစၥနဲ႔ ၿမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပး အၾကပ္ကိုင္ဖုိ႔ ကိစၥရပ္ဟာ ရုိဟင္ဂ်ာေတြပဲ ၿဖစ္လာမယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆုိရင္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ေဒသခံရခုိင္တုိင္း၇င္းသားေတြရဲ ပဋိပကၡဟာ သိပ္ကို သိသာထင္ရွားၿပီး နွစ္ကာလရွည္ၾကာေအာင္ ၿပီးစီးၿငိမ္းခ်မ္းမယ္႔ အရိပ္အေယာင္ မေတြ႔ရ လို႔ပဲၿဖစ္ တယ္။မၿငိမ္းခ်မ္းေလေလ ဝင္စြက္ဖက္လုိ႔ေကာင္းေလေလပဲၿဖစ္ပါတယ္။ Bilateral Policy နဲ႔ တုိးၿမွင္႔ထားတဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရးကလဲ ဒီလို စြက္ဖက္ခြင္႔ကို အားေပးေနပါလိမ္႔မယ္။စစ္ေရး၊ စီးပြားေရးအရ ၿမန္မာ႔ေၿမေပၚမွာ အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ေတြ တစ္သုတ္ၿပီး တစ္သုတ္လႊတ္လို႔ ၿမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အသြင္အမ်ိဳးမ်ဳိးနဲ႔ အေၿခခ်ေစၿပီး တရုတ္ကို ထြက္ေပါက္ပိတ္ဖုိ႔အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ထုိးေက်ြးလို႔ေကာင္းတဲ႔ ပြန္းရုပ္ေတြပဲၿဖစ္တယ္။

ဒီကိစၥအေပၚ ၿမန္မာအစုိးရရဲ႔ တုန္႔ၿပန္မႈက အထူးကို ေနွးေကြးေလးလံေနတာကိုေတြ႔ေနရပါတယ္။ ကိုယ္ေမႊးတဲ႔မီးကို ကိုယ္ၿပန္မၿငိမ္းႏုိင္တဲ႔ လကၡဏာကိုလည္း ေတြ႔ေနရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဘူးသီးေတာင္က အမတ္ဦးေရႊေအာင္က Strong Arguments လို႔ေတာင္ မဆုိႏုိင္တဲ႔ ေပါက္ပန္းေစ်း စကားတက္ေၿပာေနတာကို ဦးေရႊမန္း ငုတ္တုတ္ထုိင္ၾကည္႔ေနရတယ္။ အဲ႔ဒါက ၾကံ႔ခုိင္ေရးပါတီအတြင္းမွာ ဟာမိုနီပ်က္သုန္းေနၿခင္းကို ၿပေနတယ္။ မဲရဖုိ႔အတြက္ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ခဲ႔ၿပီး အဲ႔ဒီလုပ္ရပ္ေတြက အဟုတ္တစ္ကယ္ ေၿပာင္းလဲၿပမယ္ ဆုိတဲ႔ အခ်ိန္မွာ အေၿမာ္အၿမင္မရွိဘဲ လုပ္ခဲ႔တဲ႔အတြက္ ဆူးေညွာင္႔ခလုတ္ေတြ ၿဖစ္လာေနၿပီၿဖစ္တယ္။

ေနာက္ၿပီး ဒီကိစၥကို အထူးမီးေလာင္ရာေလပင္႔ခဲ႔တဲ႔ ၿဖစ္စဥ္ၿဖစ္တဲ႔ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႔ လူသတ္မႈ ကိစၥမွာ စာရြက္ေတြ လိုက္ေဝတဲ႔ ကိစၥဟာလည္း ၿမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔အတြင္းက တစ္သားတည္းမရွိမႈကို မီးေမာင္းထုိးၿပေနၿပန္တယ္။ ေနာက္ကြယ္က လက္သည္ကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး မစီရင္ႏုိင္တဲ႔ ကိစၥရပ္ေတြကို ၾကည္႔ရင္ Reformists ေတြအေနနဲ႔ မေထြးႏုိင္မအန္နိင္ အၾကပ္အတည္းေတြကို ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ဆုိတာကို သိသာႏုိင္တယ္။ ဘယ္လို အၾကပ္အတည္းလဲဆုိရင္ အစုိးရထဲက စင္ၿပိဳင္ အင္အားေကာင္းတဲ႔ သေဘာထားတင္းမာတဲ႔သူေတြ၊ အေနာက္ကမာၻကိုမ်က္စိမွိတ္မုန္းတီးေနၿပီး သံတမန္ပရိယာမၾကြယ္ဝဘဲ လူမုိက္လုပ္ခ်င္တဲ႔ စရိုက္ရွိသူေတြ ကို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးသမားေတြ ရွင္းလင္းပစ္ဖို႔ ခက္ေနတဲ႔ အေနအထားပဲၿဖစ္တယ္။ ဒီလို ေတာင္ကုတ္အေရးအခင္းေနာက္ကြယ္က လက္သည္ကို မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္တာကကို သမၼတရဲ႔ အာဏာဟာ အကန္႔အသတ္နဲ ႔ပဲရွိေနေသးတယ္ဆုိ တာကို ၿပေနတယ္။

ဒီလို အေနအထားေတြကို ထိထိမိမိ အခြင္႔ေကာင္း ယူၿပခဲ႔တဲ႔လူေတြကေတာ႔ လက္တစ္ဆုပ္စာ ကန္ပိန္းမ်ားနဲ႔ အန္ဂ်ီအုိမ်ားပဲၿဖစ္တယ္။ ရခုိင္ၿပည္နယ္ဟာ ရခုိင္ေတြရဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အိမ္ဆုိတာ ဒီအန္ဂ်ီအုိေတြ ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေထာက္ပံ႔ေၾကးနဲ႔ လည္ပတ္ရတဲ႔ အန္ဂ်ီအုိေတြအတြက္ ေထာက္ပံ႔ေၾကးဟာ မြတ္စလင္ကမာၻကလြဲလို႔ တစ္ၿခားေနရာက လာစရာမရွိဘူး။ မြတ္စလင္ေတြရဲ႔ အားနည္းခ်က္က ဘာသာတူကို ထိရင္ မခ်ိေအာင္နာတယ္ဆုိတာပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီအားနည္းခ်က္ကို နင္းၿပီး ဘဂၤါလီေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးေနရပါတယ္ဆုိတာကို အန္ဂ်ီအုိ ရီပို႔အတုေတြနဲ႔ ကန္ပိန္းသမားေတြ ေပါင္းၿပီး မြတ္စလင္ကမာၻနဲ႔ လွည္႔တုိက္ေပးတဲ႔အခါမွာ မလိုလားအပ္တဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဖိအားေတြ ၿဖစ္ေပၚလာေစခဲ႔တယ္။အတြင္းမွာ ဦးေရႊေအာင္တုိ႔ လိုလူေတြကို လႈပ္ရွားေစၿပီး အၿပင္မွာ ဒီကန္ပိန္းေတြကို လႈပ္ရွားေစၿခင္းအားၿဖင္႔ ဟန္ခ်က္ ညီညီ လႈပ္ရွားေနတာ ကို ေတြ႔ရမွာၿဖစ္တယ္။

ၿမန္မာအစိုးရရဲ႔ ဒုတိယအားနည္းခ်က္ကေတာ႔ Government to Government မေၿဖရွင္းႏုိင္ၿခင္းပဲၿဖစ္တယ္။ မေလးရွားနဲ႔ အာဆီယံအတြင္းေရးမႈးစကား၊ အင္ဒုိနိးရွားႏုိင္ငံၿခားေရး ဝန္ၾကီးတုိ႔ရဲ႔ စကားကို ဘာမွမတုန္႔ၿပန္ဘဲ ေရငံုနႈတ္ပိတ္ေနေနတဲ႔ ၿမန္မာအစိုးရရဲ႔ နုိင္ငံၿခားေရးဝန္ၾကီးဌာန၊ ၿပန္ၾကားေရးဝန္ၾကိးဌာနဟာ ဟားဗတ္ကလူေတြေၿပာသလို Capacity အင္မတန္ နည္းတယ္ဆုိတာကို ၿပေနတယ္။ အစိုးရခ်င္း ေၿဖရွင္းလို္က္ရင္၊ တိက်တဲ႔ သတင္းထုတ္ၿပန္မႈေတြၿပဳလုပ္ၿပီး တရားဝင္ ထုတ္ၿပန္မႈေတြ ၿပဳလိုက္ရင ္ဒီလို မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြက ဖိအားေတြ ေလ်ာ႔က်သြားမွာၿဖစ္ေပမယ္႔ Timely Response ၿပဳလုပ္တာကို လံုးဝမေတြ႔ရဘူး။ ၿမန္မာသံရံုးေတြဟာ အလကားၿဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြအတြက္ သမၼတတစ္ဦးတည္းအေပၚ အၿပစ္ဆုိရင္ မတရားရာက်မယ္။ သူက ကိစၥအားလံုးကို လိုက္လုပ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနအလိုက္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရမယ္႔ ဝန္ၾကီးဌာနေတြက သမၼတကို ေခ်ာက္က်ေအာင္ တမင္ လုပ္ေနၾကသလားဆုိတာကို ဆက္စပ္စဥ္းစားစရာၿဖစ္လာေစပါတယ္။

ယေန႔အခ်ိန္အထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏုိင္ငံေရးစည္းဝုိင္းထဲကေန ရုိဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ခုတံုးလုပ္ ကန္ထုတ္ဖုိ႔ အၾကံရွိေနေသးရင္ အၿမန္္ဆံုးစြန္႔လႊတ္လိုက္ပါလို႔သာ သေဘာထား တင္းမာသူေတြ ကို ေၿပာခ်င္တယ္။ လူထုသည္းေၿခၾကိဳက္ ေဒၚစု၊ ကြန္ဂရက္ သည္းေၿခၾကိဳက္ေဒၚစုကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ကန္ထုတ္လို႔မရႏုိင္ေသးဘူးဆုိတာကို အၿမင္ရွိရင္ နားလည္ၾကမွာပဲၿဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီရိုဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ အေရးပါလာတာက ဗမာအၿပင္ က်န္တုိင္းရင္းသားစစ္စစ္ေတြရဲ႔ သေဘာထား ပဲၿဖစ္တယ္။ စစ္ၿဖစ္ေနတဲ႔ ကခ်င္ကအစ၊ရခုိင္အဆံုးတုိင္း၇င္းသားေတြ အားလံုးက ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ပဋိပကၡေတြ ဘယ္လိုပဲ ရွိေနပါေစ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ႔ လူေတြကို တုိင္းရင္းသားလို႔ လက္မခံႏုိင္ဘူး ဆိုတဲ႔ အေၾကာင္းကို အဖြဲ႔အသီးသီးကေန ဆႏၵထုတ္ေဖာ္လိုက္ရင္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု (Ethnic Minority) ဆုိတဲ႔ အဆင္႔ကေန Immigrants (နယ္စပ္ၿဖတ္ေက်ာ္လာသူမ်ား) ဆိုတဲ႔ အဆင္႔ကို အလိုလို ေရာက္သြားမွာၿဖစ္တယ္။အေရးၾကီးတာက ဒီရုိဟင္ဂ်ာ ေတြရဲ႔ အေရးကိစၥဟာ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႔အေရးကိစၥၿဖစ္ၿပီး ရခုိင္ေတြကို ဝိုင္းဝန္းေပးဖို႔ လိုတယ္ဆုိတဲ႔ အသိဟာ တုိင္း၇င္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ထဲ ဝင္ေနဖို႔လိုပါတယ္။ၿမန္မာအစိုးရကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ အၾကပ္ကိုင္ဖို႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ရုိဟင္ဂ်ာကို တုိင္းရင္းသားဟုတ္မဟုတ္ မသိပါဘူးလို႔ ေၿပာလာရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ အသိအမွတ္ၿပဳပါတယ္လို႔ လုပ္လာရင္ေၿဖရွင္းရပိုခက္ခဲလာၿပီး ႏြားကြဲလို႔ က်ားဆြဲတဲ႔အၿဖစ္ ကိုေရာက္ လာႏုိင္တယ္။

ခ်ဳပ္ရရင္ အစိုးရခ်င္းေၿဖရွင္းရမယ္႔အဆင္႔၊ သံရံုးက ေၿဖရွင္းရမယ္႔အဆင္႔ေတြမွာ ၿမန္မာအစိုးရ လုပ္ပံုေတြဟာ အလြန္ညံ႔ဖ်င္းေနခဲ႔ၿပီး မီဒီယာတုိက္ပြဲမွာ ကိုယ္႔မီဒီယာေတြဟာ ထူးခတ္ခံထားရတဲ႔ ဆင္ေတြၿဖစ္ေနတယ္။ အစိုးရအလုပ္ကို သာမန္ လခစားမဟုတ္တဲ႔ ၿပည္သူေတြက ဝင္လုပ္ေနရသလို ၿဖစ္ေနၿပီး ေနရာလြဲေနၾကတယ္။ ဒါေတြကို အခ်ိန္မီွမၿပင္ဆင္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ လူ႔အခြင္႔အေရးဖဲခ်ပ္ကို ကိုင္ထားတဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႔ အာရွပစိဖိတ္အခင္းအက်င္း၊ အဲ႔ဒါကို အခြင္႔ေကာင္းယူအၿမတ္ထုတ္ဖုိ႔ၾကံေနတဲ႔ နယ္ေၿမစိုးမိုးေရး ၾကံစည္သူ ဘဂၤါလီေတြ၊ ေငြအတြက္သာ သိတဲ႔ ၿပည္ပမီဒီယာေတြအားလံုးအတြက္ ပြဲေတာ္အသစ္ေတြ႔သြားၿပီး ရခုိင္ေတြ ေသာက္ေသာက္လဲ ေသရလိမ္႔ဦးမွာၿဖစ္တယ္။

ref:FB