Monday 2 December 2013

ေနရပ္မျပန္ႏိုင္ေသးတဲ့ ကခ်င္စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား





Photo: ေနရပ္မျပန္ႏိုင္ေသးတဲ့ ကခ်င္စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား
͋Monday, December 2, 2013

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာ အစီအစဥ္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးၾကမယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စည္းလံုးညီညႊတ္စြာနဲ႔ တသေဘာတည္း ရပ္တည္ၾကမယ္ စသျဖင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေနၾကေပမယ့္ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥကေတာ့ အလွမ္းေဝးေနေသးတယ္လို႔ ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က သံုးသပ္ပါတယ္။ ဗီြအိုေအ ျမန္မာသတင္းဌာနမွ ကိုသားညႊန္႔ဦး က ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး Samson Hkalam ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဆရာဆမ္ဆန္ အခုလို VOA လာၿပီး အခုလို ေမးျမန္းခ်က္ေတြ ေျဖၾကားေပးတာ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အရင္ဆံုး ေမးခ်င္တာက ဆရာတို႔အေနနဲ႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရးကိစၥကို အဓိကလုပ္ေနတဲ့ ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔က အဓိကလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေနေတာ့ အခုအေနအထားမွာ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေတြလည္း ေျပာေနၾကတယ္၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြလည္း ေျပာေနတယ္။ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအလားအလာက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
 
Samson Hkalam ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အခု ဒုကၡသည္ တစ္သိန္းနီးပါး ရွိတဲ့အထဲမွာ။ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ခ်င္းအသင္းေတာ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြက ရွစ္ေသာင္းနီးပါး ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အၿမဲတမ္း သူတုိ႔နဲ႔ ထိေတြ႔သြားလာေနေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ စိတ္ေနသေဘာထားေတြကို သိရွိနားလည္းပါတယ္။ အခု ေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥမွာ က်ေနာ္ ရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ ယံုၾကည္တာကေတာ့ စစ္တပ္ေတြရဲ ႔ ေရွ ႔တန္းကုိ အင္အားျဖည့္တင္းမႈေတြ၊ ၿပီးရင္ ဒီတပတ္အတြင္း ႏွစ္ရက္သံုးရက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြ။ ဒါေတြက က်ေနာ္တို႔ ေနရပ္ျပန္ေရးကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ ေနာက္ သူတုိ႔ကလည္း ဒီလုိအေျခအေနမွာ ျပန္ဖုိ႔ဆုိတာ လံုးဝစဥ္းစားမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကို လံုးဝယံုၾကည္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒုကၡသည္ေတြဖက္က ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိး ရွိေတာ့မွ သူတုိ႔ေနရပ္ကို ျပန္နိုင္မယ့္ အေနအထားရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ေသာ စစ္တပ္ေတြ ရြာေတြမွာ မရွိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ျပန္ဖို႔၊ လံုၿခံဳမႈ သူတုိ႔ရရွိမယ္လို႔ ထင္တယ္။ အခုေတာ့ စစ္တပ္ေတြ ရွိေနသေရြ ႔ေတာ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ တဖတ္ဖတ္က လာတုိက္မယ္ဆိုတာကို သိေနတယ္ဆိုေတာ့ ဒါက သူတုိ႔အတြက္ လံုၿခံဳမႈကို ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏွစ္ဖက္ေသာတပ္ေတြ ဆုတ္သြားမွပဲ သူတုိ႔ရပ္ရြာ၊ ေနရပ္ေဒသကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳ ျပန္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ အဲဒီလုိ ယံုၾကည္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါကေရာ ျဖစ္ႏိုင္တယ့္ အလားအလာ ရွိသလား။ အခုက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင့္ပဲ ေဆြးေႏြးေနၾကတာ။

Samson Hkalam ။ ။ ဟုတ္တယ္။ အဲဒါ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ဒီ process ကေတာ့ နည္းနည္းၾကာမယ္လို႔ ခံစားမိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေဆြးေႏြးမႈေတြကလည္း ေတာ္ေတာ့္ကိုၾကာေနၿပီ။ အခုက်ေနာ္တို႔ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ လူထုေတြကလည္း (၂) ႏွစ္ေက်ာ္ရွိၿပီဆုိေတာ့ လူမႈဒုကၡျပႆနာေတြလည္း အမ်ားႀကီးခံစားေနရတယ္။ အမ်ားႀကီး ရင္ဆုိင္ေနရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တဖတ္ကေန ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း တပ္မေတာ္ရဲ ႔ ထိုးစစ္ကလည္း ေန႔တုိင္းလိုလို သြားေနတယ္ဆိုေတာ့ ေကအိုင္ေအဖက္ကလည္း ခံစစ္ဆိုၿပီး သူတုိ႔နယ္ေျမကို ေက်ာ္လာတယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရေတာ့ ၾကားမွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရြာသူရြာသားေတြ၊ ျပည္သူလူထုေတြက ဒီေနရာမွာ ဒုကၡေတြေရာက္ရွိေနျခင္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ စစ္ရဲ ႔ အနိဌာရံု လံုးဝေပ်ာက္ကြယ္သြားမွပဲ ဒီလူေတြက မိမိရဲ ႔ ေနရပ္ေဒသကို စိတ္ခ်လံုၿခံဳစြာနဲ႔ ျပန္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုလတ္တေလာ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနၾကရတဲ့ ေဒသခံရြာသူရြာသား ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ ငါးရာပတ္ဝန္းက်င္ ရွိပါတယ္။ မုန္းတင္ပါရြာကေန ဗန္းေမာ္ဖက္ကို ထြက္ေျပးလာၾကပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခု မၾကာခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေၾကာင့္ေပါ့။

Samson Hkalam ။ ။ ႏွစ္ရက္ေလာက္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အားလံုး ဒုကၡသည္စုစုေပါင္း ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ တစ္သိန္းေက်ာ္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒါက ျပည္တြင္းမွာ၊ ျပည္ပမွာ ဘယ္လုိရွိသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အခု (၂) ႏွစ္အေတာအတြင္းမွာ ျပည္တြင္းမွာပဲ။ ျပည္ပ - မေလးရွားဖက္ေရာက္ေနတဲ့ လူေတြမပါဘူး။ ျပည္တြင္းမွာ အစိုးရ control ဧရိယာနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသမွာ ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္စာရင္းျဖစ္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြ အကူအညီကို ဘယ္ဖက္က အဓိက ေထာက္ပံ့ေပးေနသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အဓိကေတာ့ UN အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ UN Ocha, UNICEF တို႔ UNHCR တို႔က အဓိက funding ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ Japn Nippon Foundation တို႔၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ British အစုိးရကေပးတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ၊ US Government က ေပးတဲ့ ပိုက္ဆံေတြကလည္း အခုနေျပာသလိုပဲ UN, INGO ေတြက က်ေနာ္တုိ႔ဆီလာၿပီး ဒီပိုက္ဆံေတြကို manage လုပ္ၿပီး ေထာက္ပံ့ေနတာကို ခံစားရပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ကုလသမဂၢကေန သူတုိ႔အကူအညီေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီမေပးႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အသံမ်ဳိးေတြ ၾကားရပါတယ္။ အခု အေနအထားမွာေကာ တကယ္တမ္း အကူအညီေတြေပးတဲ့အခါမွာ အခက္အခဲမ်ဳိးေတြ ႀကံဳရပါေသးသလား။

Samson Hkalam ။ ။ အရင္ (၂) ႏွစ္ ဟုိဘက္ ၂၀၁၂ အထိေတာ့ UN ရဲ ႔ အေထာက္အပ့ံမႈက တႀကိမ္၊ နွစ္ႀကိမ္ပဲ သူတုိ႔သြားလို႔ရတယ္။ အဲဒါလည္း ခက္ခက္ခဲခဲ။ ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၃ ဒီဖက္ေရာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ (၃) ေခါက္၊ (၄) ေခါက္ေလာက္ ရွိပါၿပီ။ UN C onvoy ေတြ သြားၿပီးမွ ေထာက္ပံ့မႈပစၥည္းေတြ ေပးေနတာ၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သူတုိ႔ သြားေနၾကပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ႏွစ္ဖက္လံုးက ကခ်င္ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ခြင့္ျပဳလား။

Samson Hkalam ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ခြင့္ျပဳပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ တျခား လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ သြားၿပီးေတာ့ ကူညီတဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာေကာ အေနွာက္အယွက္ရွိလား။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏုိင္ရဲ ႔လား။

Samson Hkalam ။ ။ အခု နယ္စပ္ေဒသမွာနဲ႔ အစိုးရ control ေဒသမွာၾကေတာ့ ဒီေလာက္မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒုကၡသည္အုပ္စုတခုက ေတာမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရွိတယ္။ ေတာမွာဆိုတာက ဂ်ေဖြးရဲ ႔ ဟိုဖက္ကမ္း၊ ဆမ္ေနာ္တို႔ ေတာေတာင္ထဲမွာ။ ဒီဖက္လည္း မထြက္ရဲ၊ တရုတ္ျပည္နယ္စပ္လည္း ေဝးဆုိေတာ့။ ေတာမွာပဲ ေနတဲ့အဖြဲ႔။ အဲဒီမွာ တဖြဲ႔ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဧရာဝတီျမစ္နဲ႔ မီးရထားလမ္းၾကားမွာရွိတဲ့ ေကာ္ေကြးပါဆုိတဲ့ ေနရာေတြမွာလည္း ႏွစ္ေထာင္နီးပါးရွိတယ္။ ဂ်ေဖြးရဲ ႔ ဟိုဖက္ကမ္းမွာ တစ္ေထာင္နီးပါးရွိတယ္။ အဲဒီလို ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို သြားပို႔တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ ခက္ခဲမႈေတြရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ ႔ ေထာက္ခံစာေတြ၊ အစိုးရရဲ ႔ ေထာက္ခံစာေတြကို အဆင့္ဆင့္ယူရပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါက ဘယ္သူထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အဲဒါက ေကအိုင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေကအိုင္ေအ က အဲဒါကို အကူအညီေပးလား။

Samson Hkalam ။ ။ ေကအိုင္ေအ က သူတုိ႔နဲ႔ အတူရွိေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတုိ႔ကေတာ့ သိပ္ျပႆနာ မရွိဘူး။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္တခုက အကူအညီေတြ ေပးတဲ့ေနရာမွာ အခုက ျမန္မာႏုိင္ငံကပဲ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကပဲ သြားေနတာေပါ့။ တရုတ္ႏုိင္ငံဖက္ျခမ္းက တျခားကခ်င္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းေတြျဖစ္ျဖစ္၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ျဖစ္ အကူအညီေပးတာ ရွိသလား။

Samson Hkalam ။ ။ ယူနန္မွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္အမ်ဳိးသားေတြရဲ ႔ ေထာက္ပံ့မႈေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရရွိပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရကေတာ့ ကူညီတယ္ဆိုတာေတာ့ မၾကားမိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တရုတ္မွာရွိတဲ့ ယူနန္ province ဖက္မွာရွိတဲ့ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ အနီးစပ္ေနေတာ့ သူတုိ႔ဖက္က ကူညီမႈေတြကေတာ့ စစ္စျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အေတာ္မ်ားမ်ား သူတုိ႔ကူညီမႈေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီလုိ အသက္ရွင္ေနရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ တရုတ္အစုိးရ ဒီဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လုိသေဘာထား ရွိသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ သူတုိ႔ မႀကိဳက္ဘူး။ သူတုိ႔မႀကိဳက္ေတာ့ ၂၀၁၁ မွာ မူဆယ္၊ နမ့္ခန္နားက စစ္ဒုကၡသည္စခန္းက လူ (၅) ေထာင္ေက်ာ္ကို ဗမာျပည္ဖက္ကို ေမာင္းထုတ္လုိက္တယ္။ အခုလည္း မွတ္တိုင္အမွတ္ (၆) မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းကို သူတုိ႔က ဗမာျပည္ဖက္ကို ျပန္ဝင္ဖုိ႔ force လုပ္ေနၿပီဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ IDP camp မွာလည္း ေလးရာေက်ာ္၊ ငါးရာေလာက္ ရွိတယ္။ အဲဒီ့ ဒုကၡသည္စခန္းကလည္း ဗမာျပည္ဖက္ကို ေရႊ ႔ဖို႔လုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိရတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒီေတာ့ တရုတ္ဖက္ျခမ္းမွာရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို လတ္တေလာ ဘယ္သူက အကူအညီေပးသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ local NGO ေတြ အကူအညီေပးပါတယ္။
 
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ Local NGO ဆိုတာ တရုတ္ဖက္က NGO လား။ ဒီဖက္ကလား။

Samson Hkalam ။ ။ မဟုတ္ဘူး။ ဗမာျပည္ဖက္က NGO ေတြ၊ ဥပမာ KBC, KMSS Catholics Based လူမႈအဖြဲ႔အစည္း၊ ေနာက္ၿပီးမွ ေမတၱာ၊ Shalom တို႔ Local NGO ေတြက နယ္စပ္နဲ႔ တရုတ္ျပည္ဖက္မွာ က်န္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ ပံ့ပိုးေနပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သြားၿပီးေတာ့ အကူအညီေပးခြင့္ေတာ့ ရတယ္ေပါ့။ အဲဒီလုိမ်ဳိး တရုတ္ဖက္က ခြင့္ျပဳပါသလား။

Samson Hkalam ။ ။ အဲဒါၾကေတာ့ တရားဝင္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔လည္း အဲဒီလို ခက္ခက္ခဲခဲ သြားၿပီးမွ အဲဒီေနရာေတြကို သြားရပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခု ကခ်င္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေကအိုင္အို ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြလည္း လုပ္ေနပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ေကအိုင္အိုနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရၾကားမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနတာ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ရွိေနပါၿပီ။ ေဆြးေႏြးေနၿပီဆုိေတာ့ ဒီ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ၊ ကခ်င္အရပ္သားဒုကၡသည္ေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရွိသလဲ။ သူတို႔ေနရပ္ ျပန္ေရး၊ သူတုိ႔ဘဝ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ေရးကိစၥေတြအတြက္။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူဖက္ကေန ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သိပ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ မျမင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထုေတြ သိေနတဲ့ကိစၥက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းပဲ သိျမင္ေနၾကတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ceasefire ကို အရင္လုပ္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈက ေနာက္ကေနသြားရမယ္ဆိုတဲ့ ပန္းတုိင္ကိုသြားတယ္။ ေကအိုင္ေအ ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးၿပီးမွ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက သူ႔အလိုလို ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတဲ့ ပန္းတိုင္ကိုသြားတယ္။ ပန္းတုိင္ႏွစ္ခုက ဆံုဖို႔ခက္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ကျမင္ေတာ့ ဒီလုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေနြးပြဲေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိရွိ၊ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အားနည္းတာေပါ့။ အဲဒီျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ သိေနေတာ့ အဲဒီလုိ ခံစားရတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာ သူတို႔ ဒုကၡသည္ေတြကိစၥေကာ ေဆြးေနြးၾကရဲ ႔လား။

Samson Hkalam ။ ။ ပါတယ္။ ဥပမာ ဒုကၡသည္ကိစၥကို ႏွစ္ဖက္ညိႇႏႈိင္းၿပီးမွ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ဆိုတာပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေအာက္တုိဘာလမွာေတြ႔တယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရြာေလးရြာကို စံျပအေနနဲ႔ထားၿပီးမွ ျပန္ပို႔ေရးဆုိတာကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက အဲဒီမွာသြားမယ့္လူေတြက ရွိမယ္လို႔မထင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ အခုလုိ စစ္ျဖစ္ေနတယ္။ ျပန္ျဖစ္တယ္။ ျပန္ေျပးတယ္ဆိုတာ ၾကားေနရေတာ့ ေၾကာက္စိတ္ေတြက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ကုန္ႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သူတုိ႔အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးပြဲမတုိင္ခင္မွာ ေကအိုင္အိုကျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားကျဖစ္ေစ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြကို လာၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းတာ၊ ညိႇႏိႈင္းတာ၊ ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ ဆရာတို႔လို အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ညႇိႏႈိင္းတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ပါသလား။

Samson Hkalam ။ ။ မရွိပါဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သူတုိ႔ဖက္က ဘာမွ မေဆြးေႏြးဘူးလား။

Samson Hkalam ။ ။ မေဆြးေႏြးပါဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္တာက ေကအိုင္အို က ကမကထလုပ္ၿပီးေတာ့ လိုင္းဇာမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ညီလာခံလုပ္ၾကတယ္။ ဒီ ညီလာခံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရး လုပ္ေနတဲ့ ဆရာတို႔အေနနဲ႔၊ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လုိျမင္ၾကလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ လုိင္းဇာမွာ လုပ္တဲ့အစည္းအေဝးကေတာ့ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ေတာ့ အခြင့္အေရးတခု ေအာင္ျမင္မႈလမ္းစတခုလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေပါ့။ အဲဒီကေန ထြက္လာမယ့္ အေျဖကေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေပၚလာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေနာက္ၿပီးမွ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ ဘယ္လိုလုပ္မယ္ဆိုတာ အေျဖထြက္လာမယ္လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အားလံုးေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ လိုင္းဇာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ၊ တရားမ်ွတာေသာ ျပည္ေထာင္စုဖယ္ဒရယ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ေတာ့ ပထမေျခလွမ္းလုိ႔ ျပည္သူေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြဖက္က ဒါေတြကို ျမင္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္။

Samson Hkalam ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

လိုင္ဇာၿမိဳ႕အနီး ေကအိုင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမအတြင္းက ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားကို ေတြ႔ရစဥ္
VOA 
လိုင္ဇာၿမိဳ႕အနီး ေကအိုင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမအတြင္းက ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားကို ေတြ႔ရစဥ္
 
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာ အစီအစဥ္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးၾကမယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စည္းလံုးညီညႊတ္စြာနဲ႔ တသေဘာတည္း ရပ္တည္ၾကမယ္ စသျဖင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေနၾကေပမယ့္ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥကေတာ့ အလွမ္းေဝးေနေသးတယ္လို႔ ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က သံုးသပ္ပါတယ္။ ဗီြအိုေအ ျမန္မာသတင္းဌာနမွ ကိုသားညႊန္႔ဦး က ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး Samson Hkalam ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဆရာဆမ္ဆန္ အခုလို VOA လာၿပီး အခုလို ေမးျမန္း ခ်က္ေတြ ေျဖၾကားေပးတာ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အရင္ဆံုး ေမးခ်င္တာက ဆရာတို႔အေနနဲ႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရးကိစၥကို အဓိကလုပ္ေနတဲ့ ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔က အဓိကလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေနေတာ့ အခုအေနအထားမွာ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေတြလည္း ေျပာေနၾကတယ္၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လည္း ေျပာေနတယ္။ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအလားအလာက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အခု ဒုကၡသည္ တစ္သိန္းနီးပါး ရွိတဲ့အထဲမွာ။ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ခ်င္းအသင္းေတာ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြက ရွစ္ေသာင္းနီးပါး ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အၿမဲတမ္း သူတုိ႔နဲ႔ ထိေတြ႔သြားလာေနေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ စိတ္ေနသေဘာထားေတြကို သိရွိနားလည္းပါတယ္။ အခု ေနရပ္ျပန္ေရး ကိစၥမွာ က်ေနာ္ ရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ ယံုၾကည္တာကေတာ့ စစ္တပ္ေတြရဲ ႔ ေရွ ႔တန္းကုိ အင္အားျဖည့္တင္း မႈေတြ၊ ၿပီးရင္ ဒီတပတ္အတြင္း ႏွစ္ရက္သံုးရက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြ။ ဒါေတြက က်ေနာ္တို႔ ေန ရပ္ျပန္ေရးကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ ေနာက္ သူတုိ႔ကလည္း ဒီလုိအေျခ အေနမွာ ျပန္ဖုိ႔ဆုိတာ လံုးဝစဥ္းစားမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကို လံုးဝယံုၾကည္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒုကၡသည္ေတြဖက္က ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိး ရွိေတာ့မွ သူတုိ႔ေနရပ္ကို ျပန္နိုင္မယ့္ အေနအထားရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ေသာ စစ္တပ္ေတြ ရြာေတြမွာ မရွိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ျပန္ဖို႔၊ လံုၿခံဳမႈ သူတုိ႔ရရွိမယ္လို႔ ထင္တယ္။ အခုေတာ့ စစ္တပ္ေတြ ရွိေနသေရြ ႔ေတာ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ တဖတ္ဖတ္က လာတုိက္မယ္ဆိုတာကို သိေနတယ္ဆိုေတာ့ ဒါက သူတုိ႔အတြက္ လံုၿခံဳမႈကို ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏွစ္ဖက္ေသာတပ္ေတြ ဆုတ္သြားမွပဲ သူတုိ႔ရပ္ရြာ၊ ေနရပ္ေဒသကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳ ျပန္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ အဲဒီလုိ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါကေရာ ျဖစ္ႏိုင္တယ့္ အလားအလာ ရွိသလား။ အခုက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင့္ပဲ ေဆြးေႏြးေနၾကတာ။

Samson Hkalam ။ ။ ဟုတ္တယ္။ အဲဒါ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ဒီ process ကေတာ့ နည္းနည္းၾကာမယ္လို႔ ခံစားမိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေဆြးေႏြးမႈေတြကလည္း ေတာ္ေတာ့္ကိုၾကာေနၿပီ။ အခုက်ေနာ္တို႔ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ လူထုေတြကလည္း (၂) ႏွစ္ေက်ာ္ရွိၿပီဆုိေတာ့ လူမႈဒုကၡျပႆနာေတြလည္း အမ်ားႀကီးခံစားေနရတယ္။ အမ်ားႀကီး ရင္ဆုိင္ေနရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တဖတ္ကေန ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း တပ္မေတာ္ရဲ ႔ ထိုးစစ္ကလည္း ေန႔တုိင္းလိုလို သြားေနတယ္ ဆိုေတာ့ ေကအိုင္ေအဖက္ကလည္း ခံစစ္ဆိုၿပီး သူတုိ႔နယ္ေျမကို ေက်ာ္လာတယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရေတာ့ ၾကားမွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရြာသူရြာသားေတြ၊ ျပည္သူလူထုေတြက ဒီေနရာမွာ ဒုကၡေတြေရာက္ရွိေနျခင္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ စစ္ရဲ ႔ အနိဌာရံု လံုးဝေပ်ာက္ကြယ္သြားမွပဲ ဒီလူေတြက မိမိရဲ ႔ ေနရပ္ေဒသကို စိတ္ခ်လံုၿခံဳစြာနဲ႔ ျပန္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုလတ္တေလာ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနၾကရတဲ့ ေဒသခံရြာသူရြာသား ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ ငါးရာပတ္ဝန္းက်င္ ရွိပါတယ္။ မုန္းတင္ပါရြာကေန ဗန္းေမာ္ဖက္ကို ထြက္ေျပးလာ ၾကပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခု မၾကာခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေၾကာင့္ေပါ့။

Samson Hkalam ။ ။ ႏွစ္ရက္ေလာက္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အားလံုး ဒုကၡသည္စုစုေပါင္း ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ တစ္သိန္းေက်ာ္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒါက ျပည္တြင္းမွာ၊ ျပည္ပမွာ ဘယ္လုိရွိသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အခု (၂) ႏွစ္အေတာအတြင္းမွာ ျပည္တြင္းမွာပဲ။ ျပည္ပ - မေလးရွားဖက္ေရာက္ေနတဲ့ လူေတြမပါဘူး။ ျပည္တြင္းမွာ အစိုးရ control ဧရိယာနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသမွာ ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ စာရင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြ အကူအညီကို ဘယ္ဖက္က အဓိက ေထာက္ပံ့ေပးေနသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အဓိကေတာ့ UN အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ UN Ocha, UNICEF တို႔ UNHCR တို႔က အဓိက funding ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ Japn Nippon Foundation တို႔၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ British အစုိးရကေပးတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ၊ US Government က ေပးတဲ့ ပိုက္ဆံေတြကလည္း အခုနေျပာသလိုပဲ UN, INGO ေတြက က်ေနာ္တုိ႔ဆီလာၿပီး ဒီပိုက္ဆံေတြကို manage လုပ္ၿပီး ေထာက္ပံ့ေနတာကို ခံစားရပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ကုလသမဂၢကေန သူတုိ႔အကူအညီေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီမေပးႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အသံမ်ဳိးေတြ ၾကားရပါတယ္။ အခု အေနအထားမွာေကာ တကယ္တမ္း အကူအညီေတြေပးတဲ့အခါမွာ အခက္အခဲမ်ဳိးေတြ ႀကံဳရပါေသးသလား။

Samson Hkalam ။ ။ အရင္ (၂) ႏွစ္ ဟုိဘက္ ၂၀၁၂ အထိေတာ့ UN ရဲ ႔ အေထာက္အပ့ံမႈက တႀကိမ္၊ နွစ္ႀကိမ္ပဲ သူတုိ႔သြားလို႔ရတယ္။ အဲဒါလည္း ခက္ခက္ခဲခဲ။ ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၃ ဒီဖက္ေရာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ (၃) ေခါက္၊ (၄) ေခါက္ေလာက္ ရွိပါၿပီ။ UN C onvoy ေတြ သြားၿပီးမွ ေထာက္ပံ့မႈပစၥည္းေတြ ေပးေနတာ၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သူတုိ႔ သြားေနၾကပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ႏွစ္ဖက္လံုးက ကခ်င္ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ခြင့္ျပဳလား။

Samson Hkalam ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ခြင့္ျပဳပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ တျခား လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ သြားၿပီးေတာ့ ကူညီတဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာေကာ အေနွာက္အယွက္ရွိလား။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏုိင္ရဲ ႔လား။

Samson Hkalam ။ ။ အခု နယ္စပ္ေဒသမွာနဲ႔ အစိုးရ control ေဒသမွာၾကေတာ့ ဒီေလာက္မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒုကၡသည္အုပ္စုတခုက ေတာမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရွိတယ္။ ေတာမွာဆိုတာက ဂ်ေဖြးရဲ ႔ ဟိုဖက္ကမ္း၊ ဆမ္ေနာ္တို႔ ေတာေတာင္ထဲမွာ။ ဒီဖက္လည္း မထြက္ရဲ၊ တရုတ္ျပည္နယ္စပ္ လည္း ေဝးဆုိေတာ့။ ေတာမွာပဲ ေနတဲ့အဖြဲ႔။ အဲဒီမွာ တဖြဲ႔ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဧရာဝတီျမစ္နဲ႔ မီးရထားလမ္းၾကားမွာရွိတဲ့ ေကာ္ေကြးပါဆုိတဲ့ ေနရာေတြမွာလည္း ႏွစ္ေထာင္နီးပါးရွိတယ္။ ဂ်ေဖြးရဲ ႔ ဟိုဖက္ကမ္းမွာ တစ္ေထာင္နီးပါးရွိတယ္။ အဲဒီလို ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို သြားပို႔တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ ခက္ခဲမႈေတြရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ ႔ ေထာက္ခံစာေတြ၊ အစိုးရရဲ ႔ ေထာက္ခံစာေတြကို အဆင့္ဆင့္ ယူရပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါက ဘယ္သူထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ အဲဒါက ေကအိုင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေကအိုင္ေအ က အဲဒါကို အကူအညီေပးလား။

Samson Hkalam ။ ။ ေကအိုင္ေအ က သူတုိ႔နဲ႔ အတူရွိေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတုိ႔ကေတာ့ သိပ္ျပႆနာ မရွိဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္တခုက အကူအညီေတြ ေပးတဲ့ေနရာမွာ အခုက ျမန္မာႏုိင္ငံကပဲ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကပဲ သြားေနတာေပါ့။ တရုတ္ႏုိင္ငံဖက္ျခမ္းက တျခားကခ်င္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းေတြျဖစ္ျဖစ္၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ျဖစ္ အကူအညီေပးတာ ရွိသလား။

Samson Hkalam ။ ။ ယူနန္မွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္အမ်ဳိးသားေတြရဲ ႔ ေထာက္ပံ့မႈေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရရွိပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရကေတာ့ ကူညီတယ္ဆိုတာေတာ့ မၾကားမိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တရုတ္မွာရွိတဲ့ ယူနန္ province ဖက္မွာရွိတဲ့ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ အနီးစပ္ေနေတာ့ သူတုိ႔ဖက္က ကူညီမႈေတြကေတာ့ စစ္စျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အေတာ္မ်ားမ်ား သူတုိ႔ကူညီမႈေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီလုိ အသက္ရွင္ေနရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ တရုတ္အစုိးရ ဒီဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လုိသေဘာထား ရွိသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ သူတုိ႔ မႀကိဳက္ဘူး။ သူတုိ႔မႀကိဳက္ေတာ့ ၂၀၁၁ မွာ မူဆယ္၊ နမ့္ခန္နားက စစ္ဒုကၡသည္စခန္းက လူ (၅) ေထာင္ေက်ာ္ကို ဗမာျပည္ဖက္ကို ေမာင္းထုတ္လုိက္တယ္။ အခုလည္း မွတ္တိုင္အမွတ္ (၆) မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းကို သူတုိ႔က ဗမာျပည္ဖက္ကို ျပန္ဝင္ဖုိ႔ force လုပ္ေနၿပီဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ IDP camp မွာလည္း ေလးရာေက်ာ္၊ ငါးရာေလာက္ ရွိတယ္။ အဲဒီ့ ဒုကၡသည္စခန္းကလည္း ဗမာျပည္ဖက္ကို ေရႊ ႔ဖို႔လုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိရတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒီေတာ့ တရုတ္ဖက္ျခမ္းမွာရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို လတ္တေလာ ဘယ္သူက အကူအညီေပးသလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ local NGO ေတြ အကူအညီေပးပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ Local NGO ဆိုတာ တရုတ္ဖက္က NGO လား။ ဒီဖက္ကလား။

Samson Hkalam ။ ။ မဟုတ္ဘူး။ ဗမာျပည္ဖက္က NGO ေတြ၊ ဥပမာ KBC, KMSS Catholics Based လူမႈအဖြဲ႔အစည္း၊ ေနာက္ၿပီးမွ ေမတၱာ၊ Shalom တို႔ Local NGO ေတြက နယ္စပ္နဲ႔ တရုတ္ျပည္ဖက္မွာ က်န္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ ပံ့ပိုးေနပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သြားၿပီးေတာ့ အကူအညီေပးခြင့္ေတာ့ ရတယ္ေပါ့။ အဲဒီလုိမ်ဳိး တရုတ္ဖက္က ခြင့္ျပဳပါသလား။

Samson Hkalam ။ ။ အဲဒါၾကေတာ့ တရားဝင္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔လည္း အဲဒီလို ခက္ခက္ခဲခဲ သြားၿပီးမွ အဲဒီေနရာေတြကို သြားရပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခု ကခ်င္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေကအိုင္အို ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြလည္း လုပ္ေနပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ေကအိုင္အိုနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရၾကားမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနတာ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ရွိေနပါၿပီ။ ေဆြးေႏြးေနၿပီဆုိေတာ့ ဒီ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ၊ ကခ်င္အရပ္သားဒုကၡသည္ေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရွိသလဲ။ သူတို႔ေနရပ္ ျပန္ေရး၊ သူတုိ႔ဘဝ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ေရးကိစၥေတြအတြက္။

Samson Hkalam ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူဖက္ကေန ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သိပ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ မျမင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထုေတြ သိေနတဲ့ကိစၥက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းပဲ သိျမင္ေနၾကတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ceasefire ကို အရင္လုပ္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈက ေနာက္ကေနသြားရမယ္ဆိုတဲ့ ပန္းတုိင္ကိုသြားတယ္။ ေကအိုင္ေအ ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးၿပီးမွ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက သူ႔အလို လို ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတဲ့ ပန္းတိုင္ကိုသြားတယ္။ ပန္းတုိင္ႏွစ္ခုက ဆံုဖို႔ခက္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ကျမင္ေတာ့ ဒီလုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေနြးပြဲေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိရွိ၊ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အားနည္း တာေပါ့။ အဲဒီျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ သိေနေတာ့ အဲဒီလုိ ခံစားရတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာ သူတို႔ ဒုကၡသည္ေတြ ကိစၥေကာ ေဆြးေနြးၾကရဲ ႔လား။

Samson Hkalam ။ ။ ပါတယ္။ ဥပမာ ဒုကၡသည္ကိစၥကို ႏွစ္ဖက္ ညိႇႏႈိင္းၿပီးမွ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ဆိုတာပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေအာက္တုိဘာလမွာေတြ႔တယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရြာေလးရြာကို စံျပအေနနဲ႔ထားၿပီးမွ ျပန္ပို႔ေရးဆုိတာကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက အဲဒီမွာသြားမယ့္လူေတြက ရွိမယ္လို႔မထင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ အခုလုိ စစ္ျဖစ္ေနတယ္။ ျပန္ျဖစ္တယ္။ ျပန္ေျပးတယ္ဆိုတာ ၾကားေနရေတာ့ ေၾကာက္စိတ္ေတြက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ကုန္ႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သူတုိ႔အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးပြဲ မတုိင္ခင္မွာ ေကအိုင္အို ကျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားကျဖစ္ေစ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြကို လာၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းတာ၊ ညိႇႏိႈင္းတာ၊ ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ ဆရာတို႔လို အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ညႇိႏႈိင္းတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ပါသလား။

Samson Hkalam ။ ။ မရွိပါဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ သူတုိ႔ဖက္က ဘာမွ မေဆြးေႏြးဘူးလား။

Samson Hkalam ။ ။ မေဆြးေႏြးပါဘူး။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္တာက ေကအိုင္အို က ကမကထလုပ္ၿပီးေတာ့ လိုင္းဇာမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ညီလာခံလုပ္ၾကတယ္။ ဒီ ညီလာခံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကခ်င္ဒုကၡသည္ အေရး လုပ္ေနတဲ့ ဆရာတို႔အေနနဲ႔၊ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လုိျမင္ၾကလဲ။

Samson Hkalam ။ ။ လုိင္းဇာမွာ လုပ္တဲ့အစည္းအေဝးကေတာ့ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ေတာ့ အခြင့္အေရးတခု ေအာင္ျမင္မႈလမ္းစတခုလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေပါ့။ အဲဒီကေန ထြက္လာမယ့္ အေျဖကေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေပၚလာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေနာက္ၿပီးမွ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ ဘယ္လိုလုပ္မယ္ဆိုတာ အေျဖထြက္လာမယ္ လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အားလံုးေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ လိုင္းဇာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ၊ တရားမ်ွတာေသာ ျပည္ေထာင္စုဖယ္ဒရယ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ေတာ့ ပထမေျခလွမ္းလုိ႔ ျပည္သူေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြဖက္က ဒါေတြကို ျမင္ပါတယ္။

ဦးသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္။

Samson Hkalam ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

VOA

No comments:

Post a Comment