တစ္ေန႔တျခား ေရႊလိုရွားပါးလာေသာ “ေရ”

ေရ၏တန္ဖိုးကို ေရရွားပါးေသာေဒသမ်ား တြင္ ေနထိုင္ၾကသူမ်ားက ပို၍သိၾကပါ သည္။ အထူးသျဖင့္ မိုးနည္း ပူျပင္းသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေဒသသည္ ေရ၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ပိုသိ၊ ပိုမိုခံစားၾကရၿပီး “ေရႊကိုမလို၊ ေရကိုလိုသည္”ဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္စာတန္းမ်ား၊ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးမ်ားကို ေရးသားစိုက္ထူ ထားၾကသည္။ လြန္ခဲ့ ေသာႏွစ္ ၅၀ ခန္႔က မံုရြာခ႐ိုင္၊ အရာေတာ္ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာမ်ားသို႔ လွည့္လည္ကြင္း ဆင္း ၍ စီးပြားေရးစစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့ရာ တြင္ သြားေလရာေက်းရြာတိုင္း၌ “ေရႊကိုမလို ေရကိုလိုသည္” ဆိုင္းဘုတ္ မ်ားေတြ႕ၾကရ သည္။ တစ္ခါ ခ်င္းတြင္းျမစ္အေနာက္ဘက္ ကမ္းေဒသမ်ားရွိ ယင္းမာပင္၊ ပုလဲ၊ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိျပန္ေတာ့လည္း “ယေန႔အညာရြာသာယာ”ဟု တစ္ခ်ိန္က ေရဒီယို သီခ်င္း စပ္ ဆိုအသံလႊင့္ခဲ့ ေသာ ေရလွ်ံတြင္းမ်ား၊ ေျမေပၚသို႔ ေရေထာင္ပန္းေအာင္ ေရထြက္ေနသျဖင့္
ေဒသခံေက်း ရြာသူ၊ ေက်းရြာသားမ်ား ေပ်ာ္ၾက၊ ရႊင္ၾက၊ ၀မ္းသာၾကသည္ကို ထိုစဥ္က ထုတ္ေ၀သည့္ “ေရွ႕သို႔”စာေစာင္၌ ေတြ႕ၾကရပါေသး သည္။

ယေန႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အခ်ိန္ကာလတြင္လည္း ဤေဒသမ်ားတြင္ ေရသည္ေရႊ နီးပါးရွားေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ၀ယ္ သံုးေနၾကရသည္။ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရတစ္အိုး ရရွိရန္ တစ္မိုင္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ရသည္။ သဲေခ်ာင္းမ်ားတြင္ တစ္နာရီခန္႔ၾကာ ေအာင္ ေရေစာင့္ခပ္ၾကရသည္။ ယခုႏွစ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေႏြဦးတြင္ ယခင္ႏွစ္က
လည္း မိုးရြာမႈနည္း ထား၍ ယခင္ႏွစ္မ်ားႏွင့္မတူ ပို၍ေရရွားလာသည္။ ဥတုရာသီ ေျပာင္းခဲ့ၿပီကိုး။

မိုးရြာမႈမ်ားေသာေဒသ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာမ်ားလည္း ေႏြကာလေရရွားပါသည္။ ပင္လယ္ ကမ္းစပ္ေဒ သ မ်ားျဖစ္သည့္ လပြတၱာကဲ့သို႔ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ကလည္း ေရခ်ဳိကုိႏွစ္ပတ္ေလွာင္ထားရသည္။ စိုက္ ပ်ဳိးေျမလည္း ေရငန္၀င္၍ စိုက္ရပ်ဳိးရခက္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ကမၻာတစ္ ၀န္း ဥတုရာသီေျပာင္းခဲ့ၿပီမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္သံုးဆယ္ခ န္႔မွစ၍ ျဖစ္ခဲ့ သည္ဟုမိုးေလ၀သပညာရွင္တို႔က သံုးသပ္ၾကသည္။ ေအးျမေသာတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံမ်ား ပူအိုက္ေခၽြးျပန္ေနၾက သည္။ ပူျပင္းေသာေဒသမ်ား ေစာင္ျခံဳရေအာင္ ေအးျမေနၿပီ။ ကမၻာ့သတင္းမ်ား၌ မၾကာမၾကာေရႀကီး မိုးေခါင္၊ ႏွင္းက်မႈလြန္ကဲ ျဖစ္စဥ္တို႔ ဖတ္႐ႈ၊ ၾကည့္႐ႈေနၾကရသည္။ ကႏၲာရျဖစ္လု ေဒသမ်ားမိုးမ်ား၍ ယ ခုေရႀကီးေနၿပီ။ ေျဗာင္းတိေျဗာင္းျပန္ ခေလာက္ဆန္ေနခဲ့ပါၿပီ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္းရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကိုသိသိသာသာၾကံဳေတြ႕လာေနၾကရပါၿပီ။ လြန္ ခဲ့ေသာ ႏွ စ္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔မွစ၍ဤျပႆနာမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ၾကံဳေတြ႕လာႏိုင္သည္ဟုႀကိဳေျပာၾက၊ ေရးသား၊ ေဟာေျပာ ၾက သည္။ ေရကိုေခၽြတာ အသံုးျပဳၾကရန္ ျမစ္မ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားထိန္း သိမ္းၾကရန္၊ စာေစာင္ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ မၾကာမၾကာေရးသားႏိႈးေဆာ္ခဲ့ၾကပါသည္။

ယခုေတာ့ၾကံဳရၿပီ။ဘာလုပ္ၾကမည္နည္း။ဧရာ၀တီျမစ္လည္း ေသာင္ထြန္း၍ ေႏြအခါ ေရ နည္းၿပီ။ခ်င္း တြင္းျမစ္လည္း ေႏြကာလ ေလွေလာက္သာသြားလာႏိုင္ေတာ့သည္။ ခက္လာၿပီ။ ထိန္းရန္၊ သိမ္း ရန္၊ ျပဳျပင္ ဆင္ ျခင္ၾကရန္၊ အခ်ိန္ေလးေတာ့မီႏိုင္ပါေသးသည္ဟု ထင္မိပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သိသာထင္ရွားေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈမွာ မုတ္သုန္၀င္ ေရာက္မႈေနာက္က်လာျခင္းႏွင့္ မုတ္သုန္ ဆုတ္ခြာမႈေစာလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒီေတာ့ မိုးရြာေသာရက္ကာလနည္းလာသည္။ ဤ အခ်က္ကို ၂၀၁၂ခုႏွစ္တြင္သိသာစြာစခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ပို၍သိသာလာသည္မွာပို၍ဆိုးလာသည္။ ပို၍မိုးေခါင္ မိုး နည္း လာသည္။ နဂိုမူလမိုးနည္းရာမွ မိုးျပတ္ သည္အထိ ျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ဥတု ရာသီမမွန္၍ တစ္ခါ တစ္ရံ မုန္တိုင္းမိုး၊ ပ်ံက်မိုး၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွလာေသာ မိုးမ်ားေၾကာင့္ ျပင္းျပင္ထန္ထန္ သဲသဲမဲမဲရြာတတ္ၿပီး ေျမၿပိဳေရစား၊တံတားက်ဳိး၊ရြာပ်က္မႈမ်ား၊ အညာေဒသ၌ ျဖစ္လာၾက သည္။ ေနာက္တစ္ ခ်က္ နဂိုမူလပူျပင္း ေသာေႏြကာလထက္ ပို၍ပို၍ သိသိသာသာ ပူျပင္းေသာ ဒဏ္ကို တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ခံစားလာၾကရသည္။ ယခုႏွစ္ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ပထမပတ္အတြင္းက အညာေဒသ တြင္ ႏွစ္ပတ္ ခန္႔ေနထိုင္ခဲ့ သည္။ ယခင္က ညေစာင္ျခံဳ၊ နံနက္မီးလံႈခဲ့ရေသာ အညာ၏ ေဖေဖာ္၀ါရီလ သည္ မိုးလင္းခါ နီးခဏသာေအးၿပီး နံနက္ရွစ္နာရီခန္႔မွစ၍ ပူျပင္းေသာေန၏အပူဒဏ္ကို ညေန ေလး နာရီအထိ ခံစားခဲ့ ရသည္။

ဤသို႔ေသာအေျခအေနတြင္လူသားမ်ား၊တိရစၦာန္မ်ားပင္အပူဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ ျဖစ္ေနရာ ႏုနယ္ေသာ သီးႏွံ စိုက္ ခင္းမ်ားမွာ လိုအပ္ေသာ အေနေတာ္အစိုဓာတ္ရရွိေရး ခက္ခဲမႈမ်ားစြာရွိလာပါေတာ့သည္။ မိုးရြာမႈ နည္း ပါး သျဖင့္ဆည္၊ ေရေလွာင္တမံမ်ားတြင္လည္း ေရနည္းၿပီ။ဆည္ေရမေပးႏိုင္၊ ေႏြစပါးစိုက္ဧကမ်ား သိသိ သာသာနည္း သြားၿပီး၊ ေျမာင္းရင္းလယ္မ်ား၌သာ ေရ နည္းနည္းေပး၍ စိုက္ႏိုင္ေတာ့သည္။

ေျမာင္းဖ်ားလယ္မ်ားေရမရွိ။ ေရႊဘို၊ ၀က္ လက္၊ ခင္ဦး၊ ေရဦး၊ ဒီပဲယင္းစသည့္ မူး တူးေျမာင္းေရ ၀င္စပါးခင္း မ်ား ေႏြစပါး မစိုက္ႏိုင္သျဖင့္ ယခင္ေႏြကာလေတြ႕ေနက် ျမင္ကြင္း စိမ္းစိမ္းလန္းလန္းမ်ားသည္၀ါေျခာက္ေန ခဲ့ၿပီ။ ေျမေအာက္မွေရကို ထုတ္ယူအသံုးျပဳ ၾကသည္ဆိုရာ၌ လည္း ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈ မရွိေအာင္ ဂ႐ုျပဳၾကရပါေသးသည္။ ေရေအာင္းလႊာမ်ား ေပါမ်ားစြာရွိေသာေဒသမ်ား၌ ေျမေအာက္စက္ေရတြင္းမ်ားတူး လွ်င္ ေရထြက္သည္ဆိုတိုင္း တူးၾကရသည္မဟုတ္။

ေျမေအာက္ေရထုတ္ယူအသံုးျပဳမႈမ်ားလွ်င္ ေျမေအာက္ေရ၏မ်က္ႏွာျပင္နိမ့္က်လာၿပီး၊နဂိုရွိၿပီး ေသာက္သံုးေရ တြင္း ေရကန္မ်ား၊ ေရျမန္ျမန္ ခမ္းေျခာက္လာ သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေျမေအာက္ေရ
သံုးျပမႈေၾကာင့္ ေျမနိမ့္မႈ ၾကံဳေတြ႕ရၿပီး မိုးရာသီမိုးနည္းနည္းရြာ သည္ႏွင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံေနၿပီကို နမူနာယူသင့္ သည္။ ေျမကၽြံမႈသာမက ေျမေအာက္ေရ မ်ားမ်ားစားစားထုတ္သံုးၾကလွ်င္ ေရအရည္ အေသြးက်ဆင္း လာၿပီး ေရေၾကာင့္က်န္းမာ ေရး ထိခိုက္လာသည္။ သစ္ေတာကလည္း ျပဳန္း၊ ေျမေအာက္ေရကိုလည္း လိုအပ္သည္ ထက္ပိုသံုးၾကလွ်င္ အက်ဳိးထက္အျပစ္ပို မ်ား လာႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ရွိသမွ်ေရ နည္းနည္းပါးပါးရသမွ်ေသာ ေရကို ေရစုပ္စက္ ျဖင့္ေရတင္ သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးရန္ ဆိုသည္မွာလည္း စက္သံုးဆီ၀ယ္သံုးရေသာ စရိတ္ႏွင့္ တစ္ဧကထုတ္လုပ္မႈ ပိုမိုကုန္က်မည့္စရိတ္ တို႔ကို လည္း စိစစ္ၾကည့္ၾကရပါေသးသည္။ ကၽြဲ၊ ႏြားႏွင့္ကုန္း႐ုန္းၿပီး ပင္ပန္းႀကီးစြာလုပ္ ကိုင္ခဲ့ၾက ရေသာ လယ္ယာ မွ ကုန္က်စရိတ္ ထက္ အျမတ္ရရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ရပါဦးမည္။

အျမတ္မရေသာ္လည္း အရင္းရလွ်င္ရ၊ အေႂကြးမတင္လွ်င္ေတာ္ၿပီဟု ေျပာရမလို ျဖစ္ေနၿပီ။ အေႂကြးတင္မွာ ကိုအလြန္ ေၾကာက္ေနရပါၿပီ။ ေရအခက္ေၾကာင့္ သီး ႏွံအထြက္နည္းပါးမႈကုိ ေတာင္သူလယ္ သမားႀကီးမ်ား ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရသည္။

ကမၻာ့စိုက္ပ်ဳိးေရး သတင္းမ်ားတြင္ ကမၻာအရပ္ရပ္ ေဒသမ်ားစြာ၌လည္း ေသာက္သံုးေရ၊ စိုက္ပ်ဳိးေရရွား ပါးလာ၍ စိုက္ပ်ဳိးေရးပညာရွင္မ်ားက လယ္ယာ၌ သက္တမ္းတိုေသာ သက္လ်င္မ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ေရအသံုးျပဳမႈ
ေရလိုအပ္မႈနည္းေသာ မ်ဳိးမ်ား၊ ေရငတ္ခံမ်ဳိးမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးနည္းစနစ္ မ်ား၊ မ်ဳိးသစ္မ်ားထုတ္လုပ္ေပးေနၾကၿပီ ဟု သိရ၊ ဖတ္ရသည္။ ေရမ်ားမ်ားႏွင့္ စိုက္ရ ေသာ စပါးသီးႏွံကိုပင္ ေရနည္းနည္းျဖင့္ ေရလိုအပ္ခ်ိန္၌ လိုသေလာက္ေရေပးၿပီး စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္သည့္နည္းစနစ္မ်ား ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးေနၾကၿပီျဖစ္ သည္။ ေရႊကဲ့သို႔ရွား ပါးလာေသာေရသည္ ဥတုရာသီေဖာက္ျပန္လာလွ်င္ ေရေၾကာင့္လည္း ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ပ်က္စီးမႈၾကံဳၾက ရ ပါေသးသည္။မိုးေခါင္လည္းသီးႏွံပ်က္၊ ေရႀကီးလည္း သီးႏွံမထြက္ျဖစ္ေနၿပီ။ လူ၏လုပ္ရပ္ အမွားေၾကာင့္ျဖစ္ ေသာ ေရႀကီးျခင္း(ေခ်ာင္းမ်ားျမစ္မ်ားေျမဖို႔၊ ေရလႊဲ၍သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း၊ ေရႊတူးျခင္း၊ ရတ နာရွာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဖို႔ေျမမ်ားျဖင့္ ေရစီး ေၾကာင္းပ်က္စီးျခင္း)မ်ားကို ဥပေဒအုပ္ခ်ဳပ္ မႈနည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ ပါေသာ္ လည္း သဘာ၀ေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာ ေရႀကီး ေရလွ်ံ၊ ေရလႊမ္း၊ မိုးေခါင္မႈကို ကာကြယ္ရန္ ခဲယဥ္း ပါသည္။ 

သဘာ၀ေၾကာင့္ျဖစ္ရသည္ကို ေရရွည္ၾကည့္၍ ျပဳျပင္ကာကြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သကဲ့သို႔ လူေၾကာင့္ျဖစ္ရ သည့္(သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ ေလွ်ာက္သဲႏုန္းဆယ္ယူမႈမရွိျခင္း၊ထိန္းသိမ္းအေစာင့္ ေရွာက္မႈ အားနည္းျခင္း)ကို ဥပေဒျဖင့္ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အေရးယူသင့္ပါၿပီ။ ေရအသံုးခ်ေရးမူ၀ါဒႏွင့္ဥပေဒ
ေရ၏ အသံုး၀င္၊ အဖိုးတန္မႈကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ေရးမျပလိုေတာ့ေပ။ “ေရ အသက္ တစ္မနက္”ဆိုေသာစကား တိုတို ျဖင့္သာ ေဖာ္ျပ၊ ေရးသားလိုက္ခ်င္ပါေတာ့ သည္။ ရွိၿပီးေသာ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားေလ်ာ့ နည္းပ်က္စီး ဆံုး႐ံႈးမ သြားရန္ႏွင့္ ရွိၿပီးေသာ ေရအရည္အေသြးမ်ား က်ဆင္းမသြားရန္ ေရကို အလြဲသံုးစားမႈမျပဳၾကရန္ႏွင့္ ေရ ေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ားမျဖစ္ၾကရန္၊ ေရႀကီး ျခင္း၊ ေရရွားျခင္း၊ မိုးနည္းျခင္း၊ မိုးမ်ားျခင္းမျဖစ္ရန္ ဘာလုပ္ၾကမည္နည္း။ ထိန္းသိမ္းဆင္ျခင္၊ သဘာ၀ကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကရပါ မည္။ ႏိုင္ငံမ်ားစြာ တြင္ လည္းေ ကာင္း၊ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတစ္ ႏိုင္ငံစီ၌လည္းေကာင္း “ေရအသံုးခ်ေရး မူ၀ါဒႏွင့္ ဥပေဒ”ရွိသင့္ပါၿပီ။

ေရအသံုးခ်ေရး၊ ေရထိန္းသိမ္းေရးမူ၀ါဒႏွင့္ဥပေဒမ်ားသည္ ျမစ္ေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒကဲ့ သို႔ ခ်မွတ္ ျပ႒ာန္းၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ၾကမွသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေျပာေျပာေနၾက သံုးႏႈန္းေနၾကသည့္၊ မည္သည့္ လုပ္ငန္းလုပ္လုပ္ “ေရရွည္တည္ တံ့ခိုင္ျမဲေသာ” လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရရွည္တည္တံံ ခိုင္ျမဲေသာ ေဒသ မ်ား၊ ေရ ရွည္ခိုင္ျမဲ ေသာၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္ရြာမ်ား ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေသာ ကမၻာႀကီးျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ သို႔မဟုတ္ပါက . . . ။

ref: ကိုရဲ(စိုက္ပ်ဳိးေရး)
The Farmer Media