ျမန္မာ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး HRW စိုးရိမ္

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေ႐ွ႕ဆက္သြားေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အေပၚမွာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ႐ွိေနတယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လက္႐ွိျပဳျ ပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္း သြားေစ႐ံုေလာက္ပဲ လုပ္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအျဖစ္ ျမင္တယ္လို႔ HRW ရဲ႕  အာရွဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူက VOA ျမန္မာ ပိုင္းကို ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဆိုင္ရာ HRW ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာနိုင္ငံ အေျခအေနနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ HRW ကို ကိုေက်ာ္ သိခၤကဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတယ္ဆိုေတာ့ အေၾကာင္း စံုကို သိေအာင္ ေျပာျပေပးပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးတိုးတက္မႈအေျခအေနဟာ နိမ့္က်ေနဆဲပဲလို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ႀကီးကထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါ တယ္။ ျမန္မာျပည္အေ႐ွ႕ဘက္ျခမ္းက တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈရ႐ွိခဲ့ၿပီးေနာက္၊ အဲဒီေဒသေတြက ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုေတြအၾကား တိုက္ခိုက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ မွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ KIA တပ္ေတြအၾကား တိုက္ပြဲေတြကဆက္ၿပီ္း ျပင္းထန္ေနဆဲပဲလို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပး တိမ္းေ႐ွာင္ေန ၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာအဖြဲ႔ အစည္းေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားေရာက္ကူညီခြင့္ကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရဘက္က ခြင့္မျပဳခဲ့ဘူးလို႔လည္း HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕အာ႐ွေရးရာတာဝန္႐ွိသူ John Fifton က ေျပာ ပါတယ္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြအေပၚ တံုျပန္ေျဖ႐ွင္းတာ၊  ကခ်င္အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားေဒ သေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြတိုးျမွင့္ဖို႔၊ အဲဒီေဒသေတြမွာ႐ွိတဲ့ ေဒသခံေတြဆီ ကို ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး ဖြင့္ခြင့္ျပဳ ဖို႔ အကူအညီေပးမယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥေတြက လက္ေတြ႔ျဖစ္မလာေသးပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္တုန္းက သမၼတ အိုဘားမား ျမန္မာျပည္ကိုသြားတုန္းက ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဆက္ၿပီး လုပ္သြား မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔လုပ္တဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက  ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းသြားေစ႐ံုေလာက္ပဲလုပ္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔တကယ္ လုပ္ရမယ့္ဟာကို အၿပီးတိုင္လုပ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵ၊ ျမန္မာအစိုးရမွာ႐ွိပံုမရပါဘူး။ ေ႐ွ႕ဆက္သြားေနတယ္ဆို တဲ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ပက္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ မိပါ တယ္”

HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အာ႐ွဆိုင္ရာတာဝန္႐ွိသူ မစၥတာ John Fifton ေျပာ သြားတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရ နဲ႔ ကခ်င္တပ္ဖြဲ႔ေတြအၾကား တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း မွာပဲ ေဘးလြတ္ရာကို ထြက္ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ေနၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ဟာ ခန္႔မွန္းေျခ ၉ ေသာင္းေလာက္႐ွိတယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီအရင္ခံစာက ဆို ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ေနၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ အေရ အတြက္ဟာ ၅ သိန္းခြဲေက်ာ္႐ွိတယ္လို႔ HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္  ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ႐ွိလာေပမယ့္လို႔၊ မီဒီယာေတြအေပၚ တင္းၾကပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ႐ွိေနတုန္းပဲလို႔ HRW အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးေတာ့ လည္း မစၥတာ John Fifton က …….

“ျပႆနာေတြက ႐ွိေနတုန္းပါ။ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာကို ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ ပုဒ္မတပ္ၿပီးတရား စြဲႏိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြလည္း ႐ွိေနတုန္းပါ။ တရားမ၀င္ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ အီလက္ ထေရာနစ္ ဥပေဒေတြဆိုတာလည္း႐ွိတုန္းပါ။ ၿပီးေတာ့ အေရးေပၚ အက္ဥပေဒေတြ၊ အဲဒါေတြအားလံုး ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လိုပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ ေနတယ္လို႔ အစိုးရက ေျပာေနေပမယ့္၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူေတြကို မၾကာခဏဆိုသလို ဖမ္းဆီးမႈေတြ လုပ္ေနတုန္းပါ။ ဒါေတြက တကယ့္ျပႆနာေတြပါ”

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ပဋိပကၡအေျခအေနေတြ၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ နဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အားနည္းခ်က္ေတြကို HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပထားေပမယ့္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ျပည္ ပေရာက္အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြကို ျပည္တြင္းထဲကို ျပန္လာခြင့္ျပဳ ခဲ့တာေတြ ၊ ႏိုင္ငံေရးက်ဥ္းသား ၄၀၀ နီးပါးကို သမၼတရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္ၿပီးလႊတ္ေပးခဲ့တာေတြကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြထဲက တိုးတက္မႈအျဖစ္နဲ႔လည္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားေတြ ေထာင္ထဲမွာရာနဲ႔ခ်ီၿပီး က်န္႐ွိေနေသးတဲ့အေၾကာင္းလည္း HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသား ထားပါတယ္။

VOA