ရိုဟင္ဂ်ာ အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းၾကမ္းသူမ်ား အဆက္အသြယ္နဲ႕ ကြန္ယက္မ်ား
ေရးသားသူ ဘာတီးလစ္တာနာ (By Bertil Litner Sep 21 2002 at Asia Times)
အေမရိကန္ ေကဘယ္ တီဗီကြန္ယက္ျဖစ္တဲ့ CNN ၏ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ဒီႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ရရွိခဲ့တဲ့ al-Qaeda မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ဗီဒီယိုေခြ 60 ထက္မနည္းတဲ့ အေခြေတြထဲမွာ တစ္ခုဟာ ဗားမား (ျမန္မာ) ဟုေဖာ္ျပထားၿပီး မြတ္စလင္ မဟာမိတ္မ်ားအား ၎ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ သင္တန္းမ်ား ပို႕ခ်ခဲ့တယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။ အဆိုပါ အေခြမ်ားမွ ညႊန္းဆိုေနတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အေျခခံတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာစည္းလံုးညီညြတ္မႈ အဖြဲ႕အစည္း (RSO) ဟာ ၎တို႕လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ သို႕မဟုတ္ လြတ္လပ္ခြင့္ရရန္ တိုက္ပြဲ၀င္ ေတာင္းဆိုေနတယ္ ဆုိတာကို ျပသေနၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အဆိုပါ တိပ္ေခြကို ရိုက္ကူးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
RSO နဲ႕ အျခား ရိုဟင္ဂ်ာ အုပ္စုေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မည္သည့္ စခန္းမွ မရွိသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ကိုသာ ျဖတ္ေက်ာ္ေနရပါတယ္။ ဗီဒီယိုထဲမွာ ပါတဲ့ စခန္းဟာ Ukhia ၿမိဳ႕အနီး၊ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) ၏အေရွ႕ေတာင္မွာ ရွိၿပီးေတာ့ RSO’s တပ္သားအားလံုးဟာ ျမန္မာျပည္က ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူး။ မြတ္စလင္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တေကာင္းေဒသ တ၀ိုက္က ဘာသာစကားမ်ားနဲ႕ တူညီတဲ့ ဘာသာစကားကို ေျပာဆိုေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ စစ္အစိုးရ၏ တိုးရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူး။
1978 ခုႏွစ္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ သိန္းနဲ႕ခ်ီတဲ့ ၎တို႕ဟာ နယ္စပ္ကို ေလွျဖင့္ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ကာ အခ်ိဳ႕မွ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းသို႕ ၀င္သြားၿပီး သိတ္မၾကာမွီမွာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြင္း ပူးေပါင္းသြားပါတယ္။ ကုလသမဂၢဟာ ခ်က္ျခင္း ၾကား၀င္ျဖန္ေျဖၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျပန္ပို႕ခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာလည္းပဲ 1991 ႏွင့္ 1992 ေနာက္ထပ္လိႈင္းလံုးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ 250,000 ဟာနယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒိအထဲက အမ်ားစုဟာ ျပန္ပို႕ခံရၿပီး 20,000 ႏွင့္အထက္ဟာ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) အေရွ႕ေတာင္ဘက္မွာရွိသည့္ UNHCR ၏ ကြတ္ကဲမႈေအာက္မွာရွိသည့္ စခန္းမွာ က်န္ရွိေနပါတယ္။ ခန္႕မွန္းေျခ 100,000 ခန္႕ရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဟာ UNHCR ၏ ဒုကၡသည္စခန္း အျပင္ဖက္မွာေနၾကၿပီးေတာ့၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ စားရမဲ့ ေသာက္ရမဲ့ ေနစရာမရွိတဲ့ ၎တို႕ဟာ လူအင္အားစုေဆာင္းရန္ အေျခခံတစ္ခုအေနနဲ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
1980 အေစာပိုင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ RSO ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြင္းမွာ ရွိသည့္ အလယ္အလတ္လူမ်ားမွထဲမွ အစြန္းေရာက္လူစုေတြဟာ ခြဲထြက္လာၿပီး ေရွ႕ထြက္ရိုဟင္ဂ်ာမ်ိဳးခ်စ္အဖြဲ႕ (RPF) ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ အာရကန္မွာရွိတဲ့ ေဆးဆရာ၀န္ မိုဟာမက္ ယူႏုစ္၏ ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြင္း အဓိကလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ခြဲထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ပိုမိုတင္းက်ပ္သည့္ ဘာသာေရးရပ္တည္ခ်က္ေၾကာင့္ RSO ဟာ မြတ္စလင္ ကမာၻအတြင္းက စိတ္သေဘာထားျခင္းတူတဲ့ အစြန္းေရာက္မ်ား၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ပံ့ပိုးမႈကို ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ၎တို႕အထဲမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ရွိ Jamaat-e-Islami၊ အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ Gulbuddin Hekmatyar’s Hizb-e-Islami ႏွင့္ မေလးရွား ဂ်မူးႏွင့္ ကရွ္မီးယားရွိ Hizb-ul-Mujahideen (HM) ႏွင့္ အစၥလာမ္မစ္လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမွ Angkatan Belia Islam sa-Malaysia (ABIM) တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။
၁၀၀ နီးပါးေသာ RSO သူပုန္မ်ားဟာ အာဖဂန္ရွိ Khost ျပည္နယ္တြင္ Hizb-e-Islami Hujahideen တို႕ႏွင့္ သင္တန္း တက္ေရာက္ၿပီးေၾကာင္း သတင္းပို႕ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ RSO စခန္းမ်ားမွာ အာဖဂန္ သင္တန္းဆရာမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ RSO ၏ အဓိက စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ စခန္းဟာ Ukhia အနီးရွိ Rabitat-al_Aalam-al-Islami တို႕တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေဆးရံုအနီးမွာရွိပါတယ္။ ၎အေျခအေနမွာေတာ့ RSO ေတြဟာ တရုတ္လုပ္ RPG-2 ပခံုးထမ္း ဒံုးပစ္ေလာင္ခ်ာ၊ အေပ့ါစား စက္ေသနတ္မ်ား၊ AK-47 ေျခမႈန္းေရး ရိုင္ဖယ္မ်ား၊ Claymore ဆြဲမိုင္းမ်ား၊ ေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းမ်ားကို ကေမာၻဒီးယားနယ္စပ္အနီး ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ အညဖရသတ္ (Aranyaprathet) ရွိပုဂၢလိက လက္နက္ပြဲစားမ်ားထံမွ လံုေလာက္ေသာ အရည္အတြက္ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၎ေဒသဟာ အဆိုပါ ေဒသရွိ ေျပာက္က်ားမ်ား လႈပ္ရွားမႈအတြက္ အဓိက လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ေရး ေစ်းကြက္အေနနဲ႕ 1980 အတြင္းမွာ ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါလက္နက္ေတြဟာ ဗီယက္နမ္ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲအတြင္း အသံုးျပဳရန္ ကေမာၻဒီးယားသို႕ တရုတ္ျပည္မွ သေဘၤာျဖင့္ပို႕ေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး လိုအပ္သည့္ အသံုးခ်မည့္ မည္သူမဆို ၀ယ္ယူႏိုင္ရန္ ေရာင္းခ်ေနျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မီဒီယာမ်ားဟာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ RSO မွ ဖြဲ႕ဆည္းတည္ေဆာက္ေနမႈမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ဖံုးကြယ္ထားေသာ္လည္း တျဖည္းျဖည္း ေပၚေပါက္လာတာကေတာ့ အဆိုပါ စခန္းမ်ားအတြင္းမွာ သင္တန္းတက္ေရာက္ေနၾကသူမ်ားဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြႀကီးပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ၎တို႕ထဲမွ အခ်ိဳ႕ဟာ Islami Chhatra Shibir (ICS) အဖြဲ႕၀င္မ်ားအျဖစ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရွိ Jamaat-e-Islami ၏လူငယ္အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္သို႕ေျပာင္း လဲသြားၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြဟာ စစ္တေကာင္း တကၠသိုလ္အတြင္းရွိ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္မ်ားႏွင့္ အလယ္အလတ္ရွိသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားၾကား “Campus War” အျခင္းမ်ားရာမွ ေရာက္ရွိလာၾကသူမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ RSO ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာေတာ့ အနည္းငယ္ သို႕မဟုတ္ လံုး၀ စစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳနိုင္ပါဘူး။
မရွင္းလင္းတာကေတာ့ အခုလက္ရွိမွာ ေရပန္းစားလာတဲ့ ၎ဗီဒီယိုေခြရိုက္ကူးခဲ့ခ်ိန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) ရွိ RSO ၏ေလ့က်င့္ေရးစခန္းအား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက 1990 ေနာက္ပိုင္းမွာ သိမ္းယူခဲ့တာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ၎အေခြရိုက္ကူးျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည့္ ရက္စြဲမွာ 1990 အေစာပိုင္းကာလာမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အိုစမာဘင္လာဒင္၏ အဆိုအရ 1992 ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၏ အဓိက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့ Hakrat-ul-Jihad-al-Islami (HuJI)ဟာ ၎ထံမွ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ ရရွိခဲ့ပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ HuJI ဟာ ေရွာ္ကက္အိုစမန္ ေခၚ မူလာနာ သို႕မဟုတ္ ရွိခ္ဖာရစ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အဖြဲ႕၀င္ 15,000 ခန္႕အင္အားျဖင့္ စစ္တေကာင္းတြင္ အင္အားႀကီးလာခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါ အဖြဲ႕၀င္မ်ားဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဘာသာေရးေက်ာင္းမ်ားမွ 60,000 ႏွင့္အထက္ရွိေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားျဖင့္ အဓိက စုေဆာင္းခဲ့ၿပီး ၎တို႕ကိုယ္၎တုိ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တာလီဘန္လို႕ သံုးႏႈန္းခဲ့ပါတယ္။
၎အဖြဲ႕ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဟိႏၵဴ လူနည္းစုႏွင့္ အလယ္အလတ္ မြတ္စလင္မ်ားအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိုးႏွက္ရန္ ေနာက္ကြယ္မွ စီစဥ္ညႊန္ၾကားသည္ဟု နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားလာပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရမွ ေမလ 21 ရက္ေန႕ 2002 တြင္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေၾကျငာခ်က္တြင္ HuJI အား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားၿပီး ပါကစၥတန္ရွိ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ႏိုင္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏြယ္မႈရွိတယ္လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိ ရွိေနသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ al-Qaeda ၏ခိုင္ၿမဲသည့္ အခ်ိတ္အဆက္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဂ်ီဟတ္လႈပ္ရွားမႈ (Jihad Movement in Bangladesh၊ HuJI အဖြဲ႕လက္ေအာက္ခံ) ၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ ဖာဇယ္လ္ ရာမာန္မွတဆင့္ ၎ဟာ အေမရိကန္ကို ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲမယ္လို႕ တရား၀င္ေၾကြးေၾကျငာခ်က္တြက္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည့္1998 ေဖေဖာ္၀ါရီ 23 မွာစတင္ခဲ့ပါတယ္။ အျခားေသာ လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားဟာ အိုစမာဘင္လာဒင္၊ ေအမန္ အယ္ဇ၀ါရီ (အီဂ်စ္ရွိ ဂ်ီဟတ္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္)၊ ရီဖာအာမက္ တာဟာ ေခၚ အဘူ ရ ဆာ (အီဂ်စ္ အစၥလာမ္အုပ္စု) ႏွင့္ ရွိခ္ မာ ဟာ့မ္ဇာ့ (Jamiat-ul-Ulema-e-Pakistan ၏အတြင္းေရးမွဴး) တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။
HuJI ဟာ သူ႕ရဲ႕လူေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သင္တန္းေပးၿပီးေတာ့ အာဖဂန္မွာ တာလီဘန္နဲ႕ al-Qaeda တို႕အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္ပြဲအတြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အထူးသျဖင့္ အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုးေတြ ျဖစ္တဲ့ မိုင္းရွင္းလင္းျခင္းႏွင့္ လမ္းေၾကာင္းရွာျခင္းတို႕မွာ ေစခိုင္းပါတယ္။ ေထာက္လွန္းေရး ရရွိတဲ့ သတင္းေတြအရ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား တပ္သားစုေဆာင္းရာတြင္ တပ္သားသစ္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ျခင္းအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တာကာ 30,000 (US$ 525) ခန္႕ႏွင့္ လစာအျဖစ္ တစ္လလ်င္ တာကာ 10,000 ရရွိပါတယ္။
တိုက္ပြဲအတြင္း ေသဆံုးသြားသူ မိသားစုအတြက္ တာကာ 100,000 ေပးမယ္လို႕ ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ (ဒီစာရြက္ကို ေဒၚလာနဲ႕ ျပန္တြက္ျပရတာကေတာ့၊ ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္၏ တစ္ႏွစ္ ၀င္ေငြဟာ $380 ပဲရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီပမာဏဟာ ရက္ရက္ေရာေရာ ေပးအပ္တဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။) လူသစ္ေတြဟာ နီေပါႏွင့္ ပါကစၥတန္မွတဆင့္ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ၎တို႕ သင္တန္းေပးရာ အာဖဂန္ရွိ စစ္စခန္းသို႕ ပို႕ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ အျခားသူေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အာဖဂန္မွာ တိုက္ပြဲ၀င္ေနလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အရည္အတြက္ကေတာ့ အေတာ္အတန္ မ်ားျပားႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ကရွ္မီးယားနဲ႕ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေခ်ခ်င္းညွာမွာရွိၾကတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေရးအဖြဲ႕မ်ားစီသို႕ သြားေရာက္ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္က တာလီဘန္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား ဂၽြန္ေ၀ၚလ္ကာလင့္ႏွင့္ CNN တို႕ 2001 ဒီဇင္ဘာတြင္ အင္တာဗ်ဴးခဲ့သည္တြင္ ၎အာဖဂန္တြင္ ရွိေနစဥ္အတြင္း al-Qaeda ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အဆင့္ရွိ အန္ဆာ (တမန္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္) ညႊန္ၾကားခဲ့သည္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္သည္မ်ားတြင္ ဘာသာစကားပိုင္းႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ဘဂၤါလီ၊ ပါကစၥတန္နီ (အူရဒူ)၊ အာေရဗ် စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားထားၿပီး ဘဂၤါလီစကားေျပာျခင္းႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႕အား ေထာက္ပံ့ေပးရန္မွာ အေရးႀကီးတယ္လို႕ အႀကံျပဳခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ 2001 ခုေႏွာင္းပိုင္း အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ အေမရိကန္၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးသြားၾကသည့္ လက္နက္ကိုင္အခ်ိဳ႕၏ လမ္းဆံုးသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျဖစ္သည္မွာ ရွင္းလင္းသြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ပါကစၥတန္တြင္ အေမရိကန္မွ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ 2001 ေအာက္တိုဘာနဲ႕ ႏို၀င္ဘာေတြမွာ အာဖဂန္နစၥတန္က ထြက္ေျပးသြားနဲ႕ လက္နက္ကိုင္အုပ္စုေတြအတြက္ တတိယႏိုင္ငံေတြဟာ ပိုမိုစိတ္ခ်ရတယ္လို႕ ေတြ႕ရပါတယ္။ 2002 အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လက္နက္ကိုင္မ်ားကို တင္ေဆာင္လာသည့္ အာဖဂန္နစၥတန္မွ သေဘာၤမ်ားသည္ ကရာခ်ိမွ စစ္တေကာင္းသို႕ ရြက္လႊင့္သြားၾကေပသည္။
2002 ေမလ 10-11 တြင္ HuJI အပါအ၀င္ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္မစ္အုပ္စုမ်ားသည္ ေတာင္ပိုင္း Ukhia အနီးရွိ စခန္းတြင္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ Manch အသင္းအဖြ႕ဲကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ အုပ္စုေပါင္းမ်ားစြာ ပါ၀င္သည့္ ဥေသွ်ာင္အဖြဲ႕သစ္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ Assam မြတ္စလင္ လြတ္ေျမာက္ေရးက်ားမ်ား (MULTA) အား ကိုယ္စားျပဳဟန္ေဆာင္ၿပီး အဖြဲ႕အေသးမ်ားကေတာ့ အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာ လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ ဂၽြန္လတြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ ဆိုဗီယက္ ဆန္႕က်င္ေရးတိုက္ပြဲမွ စစ္ျပန္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေတာင္ပိုင္းရွိ စခန္းအနည္းဆံုး 2 ခုတြင္ မဟာမိတ္အသစ္မ်ားအား သင္ၾကားေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့တယ္လို႕ သတင္းရရွိခဲ့ပါတယ္။
HuJI အဖြဲ႕တြင္း စာရြက္စာတန္းမ်ားအရ 19 ခုထက္မနည္းသည့္ သင္တန္းပို႕ခ်မႈမ်ားအား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အႏွံ႕ ပို႕ခ်ခဲ့ၿပီး အဲ့ဒိအထဲမွ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာ စစ္ေရးသင္တန္းကို တက္ေရာက္ရန္ ကမ္းလွမ္းခံရတယ္ဆိုတာ တိတိက်က် မသိရပါဘူး။ ေသျခာမႈဆိုတာဘာပါလဲ၊ သို႕ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ိဳးသားပါတီ (BNP) ဦးေဆာင္ေအာက္ရွိ ယာယီညြန္႔ေပါင္းအစိုးရသစ္ ေအာက္တိုဘာ 2001 တြင္ တာ၀န္ယူသည္မွစ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္မ်ားဟာ ပိုမိုၿပီး အသံက်ယ္ေလာင္လာကာ ႏိုးၾကြားထက္ျမက္လာပါတယ္။ အစပိုင္းက အဆိုပါ ယာယီအဖြဲ႕တြင္ Jamaat မွ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦးလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ 4 ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲ မဟာမိတ္အဖြဲ႕ဟာ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရသစ္အား စြမ္းရည္ျမွင့္ေပးၿပီး အစၥလာမ္မစ္ ပါတီအေသးေလးမ်ားလည္း ပါ၀င္လာပါတယ္။ အစၥလာမ္မစ္ Oikya Jote အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌျဖစ္ေသာ Azizul Huq ဟာလည္း HuJI’s အဖြဲ႕၏ အႀကံေပး ေကာင္စီမွာ အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လာပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္မ်ားဟာ ၎အုပ္စုမ်ားနဲ႕ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ စိတ္အားထက္သန္ျခင္း မရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ အစၥလာမ္မစ္ အေျခခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ မေကာင္းသတင္းဟာ ႏိုင္ငံတကာကို က်ယ္ျပန္႕လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဆန္႕က်င္ဘက္အေနနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဟာ အလယ္အလတ္ ရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုမ်ားႏွင့္ စစ္တေကာင္းႏွင့္ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazaar) ရွိအာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕အစည္း (ARNO)မ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့ပါတယ္။ ARNO အေနျဖင့္ al-Qaeda သို႕မဟုတ္ အျခားေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုမ်ားနဲ႕ လူသိႏိုင္တဲ့ အခ်ိတ္အဆက္မရွိဘူးလို႕ ထင္ရပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္ ။ ။ မူရင္းေရးသားသူ Bertil Litner အေနျဖင့္ ယခုေဆာင္းပါးေရးသားခ်ိန္က ၀ီကီလိခ္ ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္မ်ားကို မသိရွိေသးလို႕ ယူဆရပါတယ္။) အဆိုပါ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းအား ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ၿပီး ၎တို႕မေထာက္ခံျခင္းအား အစြန္းေရာက္မ်ားက ခိုင္မာသည့္ ေၾကျငာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အျခားတစ္ဘက္မွေတာ့ RSO ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ပစ္မွတ္အေနနဲ႕ သတ္မွတ္ျခင္းမခံခဲ့ရပါဘူး။
ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ အလယ္အလတ္ သေဘာထားရွိသည့္ လြတ္လပ္သည့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈဟာ ဒီႏွစ္ ေမလအတြင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ Manch အဖြဲ႕ဟာ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ပိုမိုနီးကပ္လာေစရန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေစရန္ ရွင္းလင္းစြာ ညႊန္းဆိုေနပါတယ္။ အာဖဂန္မွာ လက္ရွိရွိေနၾကတဲ့ သင္တန္းဆရာမ်ား၊ al-Qaeda ဆက္သြယ္မႈမွ ထပ္မံေရာက္ရွိလာတဲ့ အစြန္းေရာက္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ ကြန္ယက္တြင္ ၎တို႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈအား ေဖာ္ညႊန္းျပသေနပါေတာ့တယ္။
ဘာတီးလစ္တာနာဟာ Far Eastern Economic Review မွ အႀကီးတန္း စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္သလို 1985 ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္ေရာက္ခြင့္မရွိသည့္ အမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
(Asia Times မွ Bertil Lintner ၏ Bangladesh: Breeding ground for Muslim terror ကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဘာသာျပန္ဆိုပါတယ္။ ဘာတီးလစ္တာနာ၏ ေဆာင္းပါးႏွင့္ Wikileak’s Ref: ID# 02RANGOON1310 ၏ ေဆာင္းပါးအရ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ စကားလံုးအား အသံုးျပဳထားသည့္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ al-Qaeda ႏွင့္ အစၥလာမ္မစ္ အၾကမ္းဖက္ စစ္ေသြးၾကြ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရွိသည္ကို ထင္ထင္ရွားရွား သက္ေသသက္ကာယမ်ားျဖင့္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကဲ့သို႕ေသာ သာမာန္လူမ်ားပင္ သိၾကသည္ကို ေဒါက္တာဇာနည္ကဲ့သို႕ေသာ မ်က္စိႀကီး၊ နားႀကီးသည့္သူအဖို႕ ပိုမိုသိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူပင္ နာဇီ ဟစ္တလာ ေၾကြးေက်ာ္ခဲ့သည့္ “Long Live Narzi” ကဲ့သို႕ေသာ စကားလံုးအား အသံုးျပဳ၍ “Long Live Rohingya” ဟုေၾကြးေက်ာ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာဇာနည္သည္လည္း အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား အားေပးအားေျမွာက္၊ အေထာက္အကူ ျပဳသူတစ္ဦး၊ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးဟု မွတ္ယူရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
ေရးသားသူ ဘာတီးလစ္တာနာ (By Bertil Litner Sep 21 2002 at Asia Times)
အေမရိကန္ ေကဘယ္ တီဗီကြန္ယက္ျဖစ္တဲ့ CNN ၏ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ဒီႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ရရွိခဲ့တဲ့ al-Qaeda မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ဗီဒီယိုေခြ 60 ထက္မနည္းတဲ့ အေခြေတြထဲမွာ တစ္ခုဟာ ဗားမား (ျမန္မာ) ဟုေဖာ္ျပထားၿပီး မြတ္စလင္ မဟာမိတ္မ်ားအား ၎ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ သင္တန္းမ်ား ပို႕ခ်ခဲ့တယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။ အဆိုပါ အေခြမ်ားမွ ညႊန္းဆိုေနတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အေျခခံတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာစည္းလံုးညီညြတ္မႈ အဖြဲ႕အစည္း (RSO) ဟာ ၎တို႕လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ သို႕မဟုတ္ လြတ္လပ္ခြင့္ရရန္ တိုက္ပြဲ၀င္ ေတာင္းဆိုေနတယ္ ဆုိတာကို ျပသေနၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အဆိုပါ တိပ္ေခြကို ရိုက္ကူးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
RSO နဲ႕ အျခား ရိုဟင္ဂ်ာ အုပ္စုေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မည္သည့္ စခန္းမွ မရွိသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ကိုသာ ျဖတ္ေက်ာ္ေနရပါတယ္။ ဗီဒီယိုထဲမွာ ပါတဲ့ စခန္းဟာ Ukhia ၿမိဳ႕အနီး၊ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) ၏အေရွ႕ေတာင္မွာ ရွိၿပီးေတာ့ RSO’s တပ္သားအားလံုးဟာ ျမန္မာျပည္က ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူး။ မြတ္စလင္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တေကာင္းေဒသ တ၀ိုက္က ဘာသာစကားမ်ားနဲ႕ တူညီတဲ့ ဘာသာစကားကို ေျပာဆိုေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ စစ္အစိုးရ၏ တိုးရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူး။
1978 ခုႏွစ္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ သိန္းနဲ႕ခ်ီတဲ့ ၎တို႕ဟာ နယ္စပ္ကို ေလွျဖင့္ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ကာ အခ်ိဳ႕မွ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းသို႕ ၀င္သြားၿပီး သိတ္မၾကာမွီမွာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြင္း ပူးေပါင္းသြားပါတယ္။ ကုလသမဂၢဟာ ခ်က္ျခင္း ၾကား၀င္ျဖန္ေျဖၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျပန္ပို႕ခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာလည္းပဲ 1991 ႏွင့္ 1992 ေနာက္ထပ္လိႈင္းလံုးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ 250,000 ဟာနယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒိအထဲက အမ်ားစုဟာ ျပန္ပို႕ခံရၿပီး 20,000 ႏွင့္အထက္ဟာ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) အေရွ႕ေတာင္ဘက္မွာရွိသည့္ UNHCR ၏ ကြတ္ကဲမႈေအာက္မွာရွိသည့္ စခန္းမွာ က်န္ရွိေနပါတယ္။ ခန္႕မွန္းေျခ 100,000 ခန္႕ရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဟာ UNHCR ၏ ဒုကၡသည္စခန္း အျပင္ဖက္မွာေနၾကၿပီးေတာ့၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ စားရမဲ့ ေသာက္ရမဲ့ ေနစရာမရွိတဲ့ ၎တို႕ဟာ လူအင္အားစုေဆာင္းရန္ အေျခခံတစ္ခုအေနနဲ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
1980 အေစာပိုင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ RSO ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြင္းမွာ ရွိသည့္ အလယ္အလတ္လူမ်ားမွထဲမွ အစြန္းေရာက္လူစုေတြဟာ ခြဲထြက္လာၿပီး ေရွ႕ထြက္ရိုဟင္ဂ်ာမ်ိဳးခ်စ္အဖြဲ႕ (RPF) ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ အာရကန္မွာရွိတဲ့ ေဆးဆရာ၀န္ မိုဟာမက္ ယူႏုစ္၏ ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြင္း အဓိကလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ခြဲထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ပိုမိုတင္းက်ပ္သည့္ ဘာသာေရးရပ္တည္ခ်က္ေၾကာင့္ RSO ဟာ မြတ္စလင္ ကမာၻအတြင္းက စိတ္သေဘာထားျခင္းတူတဲ့ အစြန္းေရာက္မ်ား၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ပံ့ပိုးမႈကို ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ၎တို႕အထဲမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ရွိ Jamaat-e-Islami၊ အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ Gulbuddin Hekmatyar’s Hizb-e-Islami ႏွင့္ မေလးရွား ဂ်မူးႏွင့္ ကရွ္မီးယားရွိ Hizb-ul-Mujahideen (HM) ႏွင့္ အစၥလာမ္မစ္လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမွ Angkatan Belia Islam sa-Malaysia (ABIM) တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။
၁၀၀ နီးပါးေသာ RSO သူပုန္မ်ားဟာ အာဖဂန္ရွိ Khost ျပည္နယ္တြင္ Hizb-e-Islami Hujahideen တို႕ႏွင့္ သင္တန္း တက္ေရာက္ၿပီးေၾကာင္း သတင္းပို႕ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ RSO စခန္းမ်ားမွာ အာဖဂန္ သင္တန္းဆရာမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ RSO ၏ အဓိက စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ စခန္းဟာ Ukhia အနီးရွိ Rabitat-al_Aalam-al-Islami တို႕တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေဆးရံုအနီးမွာရွိပါတယ္။ ၎အေျခအေနမွာေတာ့ RSO ေတြဟာ တရုတ္လုပ္ RPG-2 ပခံုးထမ္း ဒံုးပစ္ေလာင္ခ်ာ၊ အေပ့ါစား စက္ေသနတ္မ်ား၊ AK-47 ေျခမႈန္းေရး ရိုင္ဖယ္မ်ား၊ Claymore ဆြဲမိုင္းမ်ား၊ ေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းမ်ားကို ကေမာၻဒီးယားနယ္စပ္အနီး ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ အညဖရသတ္ (Aranyaprathet) ရွိပုဂၢလိက လက္နက္ပြဲစားမ်ားထံမွ လံုေလာက္ေသာ အရည္အတြက္ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၎ေဒသဟာ အဆိုပါ ေဒသရွိ ေျပာက္က်ားမ်ား လႈပ္ရွားမႈအတြက္ အဓိက လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ေရး ေစ်းကြက္အေနနဲ႕ 1980 အတြင္းမွာ ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါလက္နက္ေတြဟာ ဗီယက္နမ္ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲအတြင္း အသံုးျပဳရန္ ကေမာၻဒီးယားသို႕ တရုတ္ျပည္မွ သေဘၤာျဖင့္ပို႕ေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး လိုအပ္သည့္ အသံုးခ်မည့္ မည္သူမဆို ၀ယ္ယူႏိုင္ရန္ ေရာင္းခ်ေနျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မီဒီယာမ်ားဟာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ RSO မွ ဖြဲ႕ဆည္းတည္ေဆာက္ေနမႈမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ဖံုးကြယ္ထားေသာ္လည္း တျဖည္းျဖည္း ေပၚေပါက္လာတာကေတာ့ အဆိုပါ စခန္းမ်ားအတြင္းမွာ သင္တန္းတက္ေရာက္ေနၾကသူမ်ားဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြႀကီးပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ၎တို႕ထဲမွ အခ်ိဳ႕ဟာ Islami Chhatra Shibir (ICS) အဖြဲ႕၀င္မ်ားအျဖစ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရွိ Jamaat-e-Islami ၏လူငယ္အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္သို႕ေျပာင္း လဲသြားၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြဟာ စစ္တေကာင္း တကၠသိုလ္အတြင္းရွိ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္မ်ားႏွင့္ အလယ္အလတ္ရွိသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားၾကား “Campus War” အျခင္းမ်ားရာမွ ေရာက္ရွိလာၾကသူမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ RSO ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာေတာ့ အနည္းငယ္ သို႕မဟုတ္ လံုး၀ စစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳနိုင္ပါဘူး။
မရွင္းလင္းတာကေတာ့ အခုလက္ရွိမွာ ေရပန္းစားလာတဲ့ ၎ဗီဒီယိုေခြရိုက္ကူးခဲ့ခ်ိန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazzar) ရွိ RSO ၏ေလ့က်င့္ေရးစခန္းအား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက 1990 ေနာက္ပိုင္းမွာ သိမ္းယူခဲ့တာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ၎အေခြရိုက္ကူးျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည့္ ရက္စြဲမွာ 1990 အေစာပိုင္းကာလာမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အိုစမာဘင္လာဒင္၏ အဆိုအရ 1992 ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၏ အဓိက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့ Hakrat-ul-Jihad-al-Islami (HuJI)ဟာ ၎ထံမွ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ ရရွိခဲ့ပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ HuJI ဟာ ေရွာ္ကက္အိုစမန္ ေခၚ မူလာနာ သို႕မဟုတ္ ရွိခ္ဖာရစ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အဖြဲ႕၀င္ 15,000 ခန္႕အင္အားျဖင့္ စစ္တေကာင္းတြင္ အင္အားႀကီးလာခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါ အဖြဲ႕၀င္မ်ားဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဘာသာေရးေက်ာင္းမ်ားမွ 60,000 ႏွင့္အထက္ရွိေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားျဖင့္ အဓိက စုေဆာင္းခဲ့ၿပီး ၎တို႕ကိုယ္၎တုိ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တာလီဘန္လို႕ သံုးႏႈန္းခဲ့ပါတယ္။
၎အဖြဲ႕ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဟိႏၵဴ လူနည္းစုႏွင့္ အလယ္အလတ္ မြတ္စလင္မ်ားအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိုးႏွက္ရန္ ေနာက္ကြယ္မွ စီစဥ္ညႊန္ၾကားသည္ဟု နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားလာပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရမွ ေမလ 21 ရက္ေန႕ 2002 တြင္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေၾကျငာခ်က္တြင္ HuJI အား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားၿပီး ပါကစၥတန္ရွိ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ႏိုင္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏြယ္မႈရွိတယ္လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိ ရွိေနသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ al-Qaeda ၏ခိုင္ၿမဲသည့္ အခ်ိတ္အဆက္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဂ်ီဟတ္လႈပ္ရွားမႈ (Jihad Movement in Bangladesh၊ HuJI အဖြဲ႕လက္ေအာက္ခံ) ၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ ဖာဇယ္လ္ ရာမာန္မွတဆင့္ ၎ဟာ အေမရိကန္ကို ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲမယ္လို႕ တရား၀င္ေၾကြးေၾကျငာခ်က္တြက္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည့္1998 ေဖေဖာ္၀ါရီ 23 မွာစတင္ခဲ့ပါတယ္။ အျခားေသာ လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားဟာ အိုစမာဘင္လာဒင္၊ ေအမန္ အယ္ဇ၀ါရီ (အီဂ်စ္ရွိ ဂ်ီဟတ္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္)၊ ရီဖာအာမက္ တာဟာ ေခၚ အဘူ ရ ဆာ (အီဂ်စ္ အစၥလာမ္အုပ္စု) ႏွင့္ ရွိခ္ မာ ဟာ့မ္ဇာ့ (Jamiat-ul-Ulema-e-Pakistan ၏အတြင္းေရးမွဴး) တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။
HuJI ဟာ သူ႕ရဲ႕လူေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သင္တန္းေပးၿပီးေတာ့ အာဖဂန္မွာ တာလီဘန္နဲ႕ al-Qaeda တို႕အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္ပြဲအတြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အထူးသျဖင့္ အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုးေတြ ျဖစ္တဲ့ မိုင္းရွင္းလင္းျခင္းႏွင့္ လမ္းေၾကာင္းရွာျခင္းတို႕မွာ ေစခိုင္းပါတယ္။ ေထာက္လွန္းေရး ရရွိတဲ့ သတင္းေတြအရ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား တပ္သားစုေဆာင္းရာတြင္ တပ္သားသစ္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ျခင္းအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တာကာ 30,000 (US$ 525) ခန္႕ႏွင့္ လစာအျဖစ္ တစ္လလ်င္ တာကာ 10,000 ရရွိပါတယ္။
တိုက္ပြဲအတြင္း ေသဆံုးသြားသူ မိသားစုအတြက္ တာကာ 100,000 ေပးမယ္လို႕ ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ (ဒီစာရြက္ကို ေဒၚလာနဲ႕ ျပန္တြက္ျပရတာကေတာ့၊ ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္၏ တစ္ႏွစ္ ၀င္ေငြဟာ $380 ပဲရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီပမာဏဟာ ရက္ရက္ေရာေရာ ေပးအပ္တဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။) လူသစ္ေတြဟာ နီေပါႏွင့္ ပါကစၥတန္မွတဆင့္ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ၎တို႕ သင္တန္းေပးရာ အာဖဂန္ရွိ စစ္စခန္းသို႕ ပို႕ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ အျခားသူေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အာဖဂန္မွာ တိုက္ပြဲ၀င္ေနလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အရည္အတြက္ကေတာ့ အေတာ္အတန္ မ်ားျပားႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ကရွ္မီးယားနဲ႕ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေခ်ခ်င္းညွာမွာရွိၾကတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေရးအဖြဲ႕မ်ားစီသို႕ သြားေရာက္ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္က တာလီဘန္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား ဂၽြန္ေ၀ၚလ္ကာလင့္ႏွင့္ CNN တို႕ 2001 ဒီဇင္ဘာတြင္ အင္တာဗ်ဴးခဲ့သည္တြင္ ၎အာဖဂန္တြင္ ရွိေနစဥ္အတြင္း al-Qaeda ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အဆင့္ရွိ အန္ဆာ (တမန္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္) ညႊန္ၾကားခဲ့သည္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္သည္မ်ားတြင္ ဘာသာစကားပိုင္းႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ဘဂၤါလီ၊ ပါကစၥတန္နီ (အူရဒူ)၊ အာေရဗ် စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားထားၿပီး ဘဂၤါလီစကားေျပာျခင္းႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႕အား ေထာက္ပံ့ေပးရန္မွာ အေရးႀကီးတယ္လို႕ အႀကံျပဳခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ 2001 ခုေႏွာင္းပိုင္း အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ အေမရိကန္၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးသြားၾကသည့္ လက္နက္ကိုင္အခ်ိဳ႕၏ လမ္းဆံုးသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျဖစ္သည္မွာ ရွင္းလင္းသြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ပါကစၥတန္တြင္ အေမရိကန္မွ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ 2001 ေအာက္တိုဘာနဲ႕ ႏို၀င္ဘာေတြမွာ အာဖဂန္နစၥတန္က ထြက္ေျပးသြားနဲ႕ လက္နက္ကိုင္အုပ္စုေတြအတြက္ တတိယႏိုင္ငံေတြဟာ ပိုမိုစိတ္ခ်ရတယ္လို႕ ေတြ႕ရပါတယ္။ 2002 အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လက္နက္ကိုင္မ်ားကို တင္ေဆာင္လာသည့္ အာဖဂန္နစၥတန္မွ သေဘာၤမ်ားသည္ ကရာခ်ိမွ စစ္တေကာင္းသို႕ ရြက္လႊင့္သြားၾကေပသည္။
2002 ေမလ 10-11 တြင္ HuJI အပါအ၀င္ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္မစ္အုပ္စုမ်ားသည္ ေတာင္ပိုင္း Ukhia အနီးရွိ စခန္းတြင္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ Manch အသင္းအဖြ႕ဲကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ အုပ္စုေပါင္းမ်ားစြာ ပါ၀င္သည့္ ဥေသွ်ာင္အဖြဲ႕သစ္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ Assam မြတ္စလင္ လြတ္ေျမာက္ေရးက်ားမ်ား (MULTA) အား ကိုယ္စားျပဳဟန္ေဆာင္ၿပီး အဖြဲ႕အေသးမ်ားကေတာ့ အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာ လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ ဂၽြန္လတြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ ဆိုဗီယက္ ဆန္႕က်င္ေရးတိုက္ပြဲမွ စစ္ျပန္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေတာင္ပိုင္းရွိ စခန္းအနည္းဆံုး 2 ခုတြင္ မဟာမိတ္အသစ္မ်ားအား သင္ၾကားေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့တယ္လို႕ သတင္းရရွိခဲ့ပါတယ္။
HuJI အဖြဲ႕တြင္း စာရြက္စာတန္းမ်ားအရ 19 ခုထက္မနည္းသည့္ သင္တန္းပို႕ခ်မႈမ်ားအား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အႏွံ႕ ပို႕ခ်ခဲ့ၿပီး အဲ့ဒိအထဲမွ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာ စစ္ေရးသင္တန္းကို တက္ေရာက္ရန္ ကမ္းလွမ္းခံရတယ္ဆိုတာ တိတိက်က် မသိရပါဘူး။ ေသျခာမႈဆိုတာဘာပါလဲ၊ သို႕ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ိဳးသားပါတီ (BNP) ဦးေဆာင္ေအာက္ရွိ ယာယီညြန္႔ေပါင္းအစိုးရသစ္ ေအာက္တိုဘာ 2001 တြင္ တာ၀န္ယူသည္မွစ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ လက္နက္ကိုင္မ်ားဟာ ပိုမိုၿပီး အသံက်ယ္ေလာင္လာကာ ႏိုးၾကြားထက္ျမက္လာပါတယ္။ အစပိုင္းက အဆိုပါ ယာယီအဖြဲ႕တြင္ Jamaat မွ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦးလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ 4 ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲ မဟာမိတ္အဖြဲ႕ဟာ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရသစ္အား စြမ္းရည္ျမွင့္ေပးၿပီး အစၥလာမ္မစ္ ပါတီအေသးေလးမ်ားလည္း ပါ၀င္လာပါတယ္။ အစၥလာမ္မစ္ Oikya Jote အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌျဖစ္ေသာ Azizul Huq ဟာလည္း HuJI’s အဖြဲ႕၏ အႀကံေပး ေကာင္စီမွာ အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လာပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္မ်ားဟာ ၎အုပ္စုမ်ားနဲ႕ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ စိတ္အားထက္သန္ျခင္း မရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ အစၥလာမ္မစ္ အေျခခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ မေကာင္းသတင္းဟာ ႏိုင္ငံတကာကို က်ယ္ျပန္႕လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဆန္႕က်င္ဘက္အေနနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဟာ အလယ္အလတ္ ရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုမ်ားႏွင့္ စစ္တေကာင္းႏွင့္ ေတာင္ဘဇာ (Cox’s Bazaar) ရွိအာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕အစည္း (ARNO)မ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့ပါတယ္။ ARNO အေနျဖင့္ al-Qaeda သို႕မဟုတ္ အျခားေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုမ်ားနဲ႕ လူသိႏိုင္တဲ့ အခ်ိတ္အဆက္မရွိဘူးလို႕ ထင္ရပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္ ။ ။ မူရင္းေရးသားသူ Bertil Litner အေနျဖင့္ ယခုေဆာင္းပါးေရးသားခ်ိန္က ၀ီကီလိခ္ ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္မ်ားကို မသိရွိေသးလို႕ ယူဆရပါတယ္။) အဆိုပါ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းအား ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ၿပီး ၎တို႕မေထာက္ခံျခင္းအား အစြန္းေရာက္မ်ားက ခိုင္မာသည့္ ေၾကျငာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အျခားတစ္ဘက္မွေတာ့ RSO ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ပစ္မွတ္အေနနဲ႕ သတ္မွတ္ျခင္းမခံခဲ့ရပါဘူး။
ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ အလယ္အလတ္ သေဘာထားရွိသည့္ လြတ္လပ္သည့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈဟာ ဒီႏွစ္ ေမလအတြင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္မစ္ Manch အဖြဲ႕ဟာ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ပိုမိုနီးကပ္လာေစရန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေစရန္ ရွင္းလင္းစြာ ညႊန္းဆိုေနပါတယ္။ အာဖဂန္မွာ လက္ရွိရွိေနၾကတဲ့ သင္တန္းဆရာမ်ား၊ al-Qaeda ဆက္သြယ္မႈမွ ထပ္မံေရာက္ရွိလာတဲ့ အစြန္းေရာက္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ ကြန္ယက္တြင္ ၎တို႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈအား ေဖာ္ညႊန္းျပသေနပါေတာ့တယ္။
ဘာတီးလစ္တာနာဟာ Far Eastern Economic Review မွ အႀကီးတန္း စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္သလို 1985 ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္ေရာက္ခြင့္မရွိသည့္ အမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
(Asia Times မွ Bertil Lintner ၏ Bangladesh: Breeding ground for Muslim terror ကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဘာသာျပန္ဆိုပါတယ္။ ဘာတီးလစ္တာနာ၏ ေဆာင္းပါးႏွင့္ Wikileak’s Ref: ID# 02RANGOON1310 ၏ ေဆာင္းပါးအရ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ စကားလံုးအား အသံုးျပဳထားသည့္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ al-Qaeda ႏွင့္ အစၥလာမ္မစ္ အၾကမ္းဖက္ စစ္ေသြးၾကြ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရွိသည္ကို ထင္ထင္ရွားရွား သက္ေသသက္ကာယမ်ားျဖင့္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကဲ့သို႕ေသာ သာမာန္လူမ်ားပင္ သိၾကသည္ကို ေဒါက္တာဇာနည္ကဲ့သို႕ေသာ မ်က္စိႀကီး၊ နားႀကီးသည့္သူအဖို႕ ပိုမိုသိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူပင္ နာဇီ ဟစ္တလာ ေၾကြးေက်ာ္ခဲ့သည့္ “Long Live Narzi” ကဲ့သို႕ေသာ စကားလံုးအား အသံုးျပဳ၍ “Long Live Rohingya” ဟုေၾကြးေက်ာ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာဇာနည္သည္လည္း အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား အားေပးအားေျမွာက္၊ အေထာက္အကူ ျပဳသူတစ္ဦး၊ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးဟု မွတ္ယူရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
ေဒါက္တာဇာနည္ကိုအလိုမရွိ။
ReplyDeleteဘာေၾကာင့္လဲ..ငါလည္းေရႊႏိုင္ငံသားပဲ..
ReplyDelete