ခ်ာလီ မဂၢဇင္းက ေမးတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ အစြန္းေရာက္ ပုစၦာေျဖရွင္းမႈ

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၊ တူလုစ္ၿမိဳ႕တြင္ သိန္းႏွင့္ခ်ီသည့္ လူထုက ခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူ မဂဇင္းႏွင့္ အတူရွိေနပါေၾကာင္း တနဂၤေႏြေန႔က ဆႏၵျပေနၾကစဥ္။ (ဓာတ္ပံု - အီးပီေအ)

 ခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူမဂၢဇင္းတြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ကာတြန္းမ်ားကို မႏွစ္ၿမိဳ႕သည့္ အစြန္းေရာက္မ်ား၏ အၾကမ္း ဖက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ၁၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ 

ခင္ႏြယ္ဝင္းႏွင့္ ထက္ထက္ေအာင္ စုစည္းေရးသားသည္

ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္က ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ၊ ပါရီၿမိဳ႕ရွိ Charlie Hebdo (ခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူ) မဂၢဇင္းတုိက္ကို ေသနတ္ သမားမ်ားက ဝင္ေရာက္ပစ္ခတ္ၿပီး မဂၢဇင္းတိုက္မွ အယ္ဒီတာႏွင့္ ကာတြန္းဆရာမ်ား ေသဆံုးခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သေရာ္စာမ်ား တင္ဆက္ေရးသားေနသည့္ ခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူမဂၢဇင္းတြင္ တမန္ေတာ္ မုိဟာမက္ကို ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္သည့္ ကာတြန္းမ်ား ေဖာ္ျပခဲ့ မႈေၾကာင့္ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္မ်ားက တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းဟု ဆုိသည္။

ယခုကဲ့သုိ႔ မဂၢဇင္းတိုက္မွ အယ္ဒီတာႏွင့္ ကာတြန္းဆရာမ်ား အပါအ၀င္ လူ ၁၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ သည္ ကမၻာတစ္ဝန္းက မီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ခဲ့ရသလုိ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရး သားမႈအေပၚ အစြန္းေရာက္နည္းလမ္းျဖင့္ တံု႔ျပန္ေျဖရွင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဝဖန္မႈမ်ား၊ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

အဆိုပါအၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈ၏ ဇာစ္ျမစ္မွာ မ်က္ႏွာဖံုးသ႐ုပ္ေဖာ္ကာတြန္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အႏုပညာ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားၿပီး လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင့္ရသည့္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမ်ဳိးတြင္ သ႐ုပ္ေဖာ္ ကာတြန္းေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈသည္ အလြန္၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းေၾကာင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ ကာတြန္းဆရာ စိုးေသာ္တာက ေျပာသည္။

လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမႈကို အစြန္းေရာက္မႈနည္းလမ္းျဖင့္ ျပန္လည္ တံု႔ျပန္ျခင္းသည္ လက္သင့္ ခံစရာ အေျခအေနတစ္ရပ္ မဟုတ္ေပ။

ျမန္မာႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက “သတင္းမီဒီယာသမားတစ္ ေယာက္အေနနဲ႔ေရာ လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေရာ ကန္႔ကြက္တယ္။ အၾကမ္းဖက္တာကို အၾကမ္းဖက္ တဲ့နည္းနဲ႔ မတံု႔ျပန္သင့္ဘူး” ဟု သူ႔အျမင္ကို ေျပာသည္။

ကာတြန္းျဖစ္ေစ၊ စာျဖစ္ေစ လူ႔အခြင့္အေရး႐ႈေထာင့္မွ ေရးသားထားသည့္ မည္သည့္လက္ရာမဆို အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနႏုိင္ေၾကာင္း၊ ကာတြန္းတစ္ပုဒ္ စာတစ္ပုဒ္အတြက္ျဖင့္ ဖန္တီးသူမ်ားကို ၿခိမ္း ေျခာက္ျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္ ႏႈတ္ပိတ္ျခင္းမ်ားကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း Pen Myanmar အဖြဲ႔မွ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) က ေျပာသည္။ 

“စကားလံုးေတြ၊ ကာတြန္းေတြက ျပစ္မႈေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ည္ဆန္ေတြကေတာ့ က်ိန္း ေသေပါက္ ရာဇဝတ္မႈ ကို ျဖစ္ေစတာပဲေလ။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္တာေတြက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြ ကိုေတာ့ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစတာ အမွန္ပဲ”ဟု ၎က ေျပာသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ သက္ေရာက္မႈသည္ အစြန္းေရာက္မႈ မ်ားဆီ ဦးတည္သြားႏိုင္သလား ဆုိသည္မွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသည္။

အဆိုပါအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) က “ဖန္တီးသူေတြကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ေၾက ညာ စာတမ္းမွာပါတဲ႔ အျခားသူမ်ားရဲ႕ right ကိုလည္း ေလးစားလိုက္နာၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေတြရဲ႕ ဘဩယ္အေတြးအေခၚ ဘယ္တင္ျပမႈကမဆို တစ္ပါးသူကုိ မထိခိုက္ေအာင္ တာ၀န္ယူႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေထာက္ျပေျပာဆုိထားသည္။

လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမႈသည္ သတင္းအမွန္ကို အမ်ားျပည္သူသိရွိ ႏုိင္သည့္ အခြင့္အေရး တစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ဦး၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုခုအတြက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ား ရွိလာႏုိင္သည္ကုိလည္း ျငင္းဆန္မရႏုိင္ပါ။

“စာနယ္ဇင္းေတြမွာ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ရွိကိုရွိရပါမယ္။ ဘယ္အပိုင္းကို မဆို ပုဂၢလ ဓိ႒ာန္နဲ႔မေရးဘဲ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် အမွန္တရားဘက္က ေရးသားသင့္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဖန္တီးမႈ တစ္ခုက ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အစြန္းေရာက္သူေတြဖတ္မိရင္ အဆိုးဘက္ဦးတည္တဲ့အျမင္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္မျဖစ္မႏိုင္ စာနယ္ဇင္းသမားဘက္ကလည္း ျပန္စဥ္းစားရပါမယ္” ဟု ကာတြန္း စိုးေသာ္တာက ေျပာသည္။

“အခုလို ဘုရားသခင္ကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္သြားတာကသာ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ထိခိုက္ေစတာ ပါ။ ခုျဖစ္တဲ့ကိစၥကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခြင့္ကို တိုက္ခိုက္လိုက္တာပါပဲ”ဟု ကာတြန္း သ႐ုပ္ေဖာ္လူႀကီးမင္းက ေျပာသည္။

ဦးေက်ာ္မင္းေဆြကမူ မီဒီယာမ်ား က်င့္ဝတ္ႏွင့္ညီရန္၊ သေရာ္စာ ကာတြန္းမ်ားကလည္း တစ္ဖက္သိကၡာ မက်ေစရန္ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ ညီရန္လုိေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆုိသည္။

သတင္းစာဆရာမ်ား၊ ကာတြန္းဆရာမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေရးသားမႈသည္ ထိရွ လြယ္ ေသာ ဘာသာေရးႏွင့္ ပြတ္တိုက္မႈျဖစ္လာသည့္အခါ အစြန္းေရာက္မ်ားအတြက္ အၾကမ္းဖက္ရန္ အေၾကာင္း ျပခ်က္ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အျခားနယ္ပယ္ အသီးသီးက ၎သည္ မွန္ကန္ေသာ ေျဖရွင္းနည္းတစ္ရပ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။

ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အျမဳေတအဖြဲ႔၀င္ အလ္ၾဟဟ္ ဦးေအးလြင္က လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေရး သားမႈကို အျပည့္အဝ လက္ခံၿပီး လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမႈေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ား မျဖစ္ေစရန္ ႏုိင္ငံတည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒမ်ားအရ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူႏုိင္သည္ ဟု ေျပာသည္။

ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပဳ အစြန္းေရာက္မႈမ်ားကို ထိန္းကြပ္ရန္ ဘာသာေပါင္းစံု၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးႏွင့္ သက္ဆုိင္သည္ ကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။

“ဘာသာေရးတုိင္းတြင္ အစြန္းထြက္မႈေလးေတြ ရွိပါတယ္။ အစြန္းကို ထြက္ေစတဲ့ အေၾကာင္း တရားေတြ ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရပါမယ္။ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပၿပီး လူေတြကို ေဘးဖယ္တာတုိ႔၊ ႏွိမ္ခ်တာမ်ဳိးလုပ္ရင္ အဲဒီ လူေတြဟာ အစြန္းထြက္ဖုိ႔၊ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ သိမ္းသြင္းခံရႏိုင္ပါတယ္” ဟု အလ္ၾဟဟ္ ဦးေအးလြင္က ရွင္းျပ သည္။

တမန္ေတာ္မိုဟာမက္အား သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္သည့္ ကာတြန္းေဖာ္ျပခဲ့သျဖင့္ ခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူ မဂၢဇင္း တုိက္သို႔ ၀င္ေရာက္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္ျခင္းသည္ “အစၥလာမ္တရားနဲ႔ လံုးဝမပတ္သက္ပါဘူး။ အဲဒီ လို အၾကမ္းဖက္တံု႔ျပန္တဲ့သူေတြကိုလည္း အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္လုိ႔ မသတ္မွတ္ပါဘူး” ဟု ဦးေအးလြင္က ေျပာဆုိလုိက္သည္။

ကာဒီနယ္ ရန္ကုန္ကက္သလစ္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ ခ်ားစ္ဘိုကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို လက္မခံ ေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္သားဘာသာကို ႐ိုေသေလးစားကာ ထိခိုက္သည့္၊ ႐ႈတ္ခ်သည့္ စကားမ်ား မေျပာရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း မဇၩိမႏွင့္ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။

လူတုိင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသား တင္ဆက္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္ဆုိသည့္ အခ်က္ကို အစြန္းေရာက္မႈျဖင့္ ျပန္လည္ တံု႔ျပန္ခံခဲ့ရေသာ ျပင္သစ္မဂၢဇင္းခ်ာလီဟက္ဘ္ဒူျဖစ္ရပ္က ေမးခြန္းမ်ားစြာေပးခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ သည္။

Mizzima - News in Burmese