ဖိုခံုေလာက္ဆုိင္ မီးဖိုေပၚရွိ ဒယ္အိုးအတြင္းမွ ဆီပူလာရန္ ဇြန္း တစ္ေခ်ာင္းကိုင္၍ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးေစာင့္ဆိုင္းေနသည္။ အဆုိပါ အမ်ိဳးသမီးအနီး ဝါၾကန္႔ၾကန္႔အင္ဖက္တစ္ခုေပၚတြင္ မည္သည့္ေႁမြ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္ကိုပင္ ခြဲျခားရန္ခက္ေနသည့္ အေရခြံဆုတ္ခံထားရေသာေႁမြအခ်ိဳ႕ကို ျဖန္႔လွန႔္ ထားသည္။
‘‘အဲဒီေႁမြေတြကို သူတို႔ခ်က္ ျပဳတ္စားေသာက္ဖို႔လုပ္ေနတာ။ ေႁမြေတြကေတာ့ ဘာေႁမြေတြလဲမသိဘူး’’ဟု ယင္းျမင္ကြင္းကို ကုိယ္တိုင္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည့္ ကိုစိုင္းေဇာ္သိုက္က ေျပာသည္။
တစ္ႏုိင္ငံလံုးအႏွံ႔ ေရလႊမ္းမိုးခံခဲ့ရသျဖင့္ ေဘးလြတ္ရာသို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည့္ လူဦးေရသိန္းႏွင့္ခ်ီရွိသည္။
ေျမျပင္မွသည္ ေရျပင္အျဖစ္ ေျပာင္းသြားခဲ့သည့္အတြက္ ေရ ေဘးသင့္သူမ်ားတြင္ အျခား ကုန္းေန၊ ေရေနတြင္းေအာင္းသတၱဝါ မ်ားလည္းပါဝင္ခဲ့သည္။ ယင္းတို႔ အနက္ လူတို႔ေၾကာက္ရြံ႕ရသည့္ အေရခြံ ခြၽဲက်ိက်ိ၊ ရွည္ေမ်ာေမ်ာခႏၶာကိုယ္ ပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ေႁမြမ်ားလည္း ေဘးလြတ္ရာသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရသည္။ ေရေဘးတြင္ လြတ္ေအာင္မေျပးႏုိင္ သည့္ ေႁမြမ်ိဳးစိတ္မ်ား အသက္ေသ ခဲ့ရသလို ေျပးႏုိင္ေသာ္လည္း လူတို႔မႏွစ္ၿမိဳ႕ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အသက္ေပးလိုက္ရသည့္ ေႁမြမ်ားလည္းရွိသည္။
‘‘ေသခ်ာတယ္။ ေႁမြေတြနဲ႔ ေႁမြေတြစားတဲ့အေကာင္ေတြရဲ႕ မ်ိဳးပြားႏႈန္းကို လံုးဝထိခိုက္သြားၿပီ။ ေနာက္ပိုင္း ဘာျဖစ္မလဲဆုိတာ ေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္’’ ဟု ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မ်ားထိန္းသိမ္းေရး မိတ္ေဆြအသင္း ဒါ႐ိုက္တာ ဦးျမင့္ေအာင္က ေျပာသည္။
၂၀၀၈ တြင္ လူဦးေရသိန္းခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ေသာ နာဂစ္မုန္တုိင္း အၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္၌ ဧရာဝတီတုိင္းေဒသႀကီးရွိ လယ္ကြင္းမ်ားတြင္ ႂကြက္မ်ားအလြန္အကြၽံ ေပါမ်ားလာခဲ့သည္။ ႂကြက္မ်ား ေပါမ်ားလာျခင္းသည္ ေႁမြမ်ားမရွိေတာ့ျခင္းေၾကာင့္ဟု သဘာဝပတ္ ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ားက ယံုၾကည္ေနသျဖင့္ အလားတူ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ သတိေပး ေျပာၾကားသည္။
ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ခဲ့ေသာ အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေႁမြမ်ိဳးစံု က်က္စားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပိုင္းရွိ ေဒသမ်ားလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုေဒသမ်ားသည္ ေရမႀကီးမီကပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေႁမြမ်ိဳးစံုတင္ပို႔သည့္ လုပ္ငန္းရွိေန သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုေရလႊမ္းမိုးမႈသည္ ေႁမြမ်ိဳးစိတ္မ်ား၏ တိုးပြားႏႈန္းကို ထိခိုက္ႏိုင္သည္ဟု ကုန္း ေနေရေနသတၱဝါတို႔၏ ဇီဝစက္ဝန္းကို ေလ့လာထားသူမ်ားက ဆုိသည္။
‘‘နဂိုကတည္းက အဲဒီေနရာ ေတြက ႏုိင္ငံျခားကိုတင္ပို႔ေနတဲ့ ေႁမြေဈးကြက္ႀကီးျဖစ္ေနတာ အခုလို ေရႀကီးလိုက္ေတာ့ ေရစီးနဲ႔ ေမ်ာပါလို႔ေသတဲ့အေကာင္ရွိသလို လူေတြလက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေသတာလည္းရွိႏုိင္ေတာ့ အဲဒီေန ရာေတြမွာ အေကာင္ေရနည္းသြားႏုိင္တယ္’’ ဟု ေႁမြႏွင့္ ဖားအ ေၾကာင္း ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ သုေတ သနျပဳလုပ္ဖူးသူ ဦးဖိုးခ်ိဳက ေျပာ သည္။ ဇြန္၊ ဇူလုိင္၊ ဩဂုတ္တြင္ ရြာသြန္းခဲ့ေသာ မုတ္သံုမိုးအရွိန္ ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္ နယ္၊ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ မေကြးတုိင္း ေဒသႀကီးတို႔တြင္ အဆိုးရြားဆံုး ခံစားခဲ့ရသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း အဆိုးရြားဆံုး ေရႀကီးေရလွ်ံမႈလည္းျဖစ္သည္။
ေတာႀကီးေႁမြေဟာက္၊ ငန္းေတာ္က်ားႏွင့္ ထန္းေႁမြမွလြဲ၍ ေႁမြမ်ိဳးစိတ္အမ်ားစု၏ အစာမွာ ႂကြက္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေႁမြမ်ား အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ေသဆံုးသြားခဲ့ပါက လာမည့္ႏွစ္စိုက္ပ်ိဳးရာသီတြင္ လယ္ယာေျမမ်ားတြင္ ႂကြက္မ်ား မ်ားျပားလာႏုိင္သည့္အႏၲ ရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိသည္ဟု သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ားက သတိေပးစကားဆုိသည္။
‘‘အိႏၵိယမွာ တစ္ခါျဖစ္ဖူးတယ္။ ေႁမြေတြအစား ႂကြက္ေတြကို ျပည္ပပို႔ေတာ့ ႂကြက္ေတြရွားကုန္တယ္။ ေႁမြေတြက ငတ္ျပတ္ၿပီး လမ္းေပၚေရာက္လာတယ္။ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက ခ်ိတ္ဆက္ေနေတာ့ အဲဒီအတြက္ စဥ္းစားအေျဖရွာထားသင့္တယ္’’ ဟု ဦးျမင့္ေအာင္က ေျပာသည္။
သဘာဝေဂဟစနစ္ကို ထိန္းညႇိေပးႏုိင္သည့္ ေႁမြသတၱဝါမ်ား အသက္ရွင္က်န္ရစ္ရန္မွာ အေရးႀကီးေသာေၾကာင့္ ယခုေရေဘးႀကံဳ ေတြ႕ေနရေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အဆိပ္မရွိသည့္ေႁမြမ်ားကို မသတ္ျဖတ္ၾကရန္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ားက သတိေပးသည္။
ယခုေရလႊမ္းမိုးမႈတြင္ အပင္ျမင့္သိ႔ို တက္ေရာက္ခိုေအာင္းႏုိင္သည့္ေႁမြမွွာ အေရခြံတြင္ စုပ္ခြက္ပါသည့္ ထန္းေႁမြႏွင့္ လင္းေႁမြမ်ိဳးစိတ္ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိကာ သူတုိ႔သာ က်န္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ဦးဖိုးခ်ိဳက ခန္႔ မွန္းထားသည္။
ထန္းေႁမြ၏အစာသည္ အိမ္ေျမႇာင္၊ ေတာက္တဲ့ စသည့္ အေကာင္မ်ားျဖစ္သည္။ လင္းေႁမြ၏အစာမွာ ႂကြက္ျဖစ္ေသာ္လည္း အစာအမ်ားအျပား စားေသာက္ ႏုိင္ေသာ မ်ိဳးစိတ္မဟုတ္ေၾကာင္း အျခားမ်ိဳးစိတ္မ်ားလည္း အသက္ရွင္က်န္ရန္လိုအပ္သည္ဟု ဦးဖိုးခ်ိဳက ေျပာသည္။
ယခုႀကံဳေတြ႕ရေသာ ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ ႂကြက္မ်ားေသ ဆံုးႏိုင္သည္ဆုိေသာ္လည္း ႂကြက္ တို႔သည္ မ်ိဳးပြားႏႈန္းလ်င္ျမန္သည့္ မ်ိဳးစိတ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေႁမြမ်ား အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ေသဆံုးပါက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကိုအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ႏုိင္သည္ဟု ဇီဝေဗဒ ကြၽမ္းက်င္သူ ဦးညိဳေမာင္က ေျပာ သည္။
ေႁမြမ်ိဳးစိတ္မ်ားတြင္ ေႁမြေဟာက္သည္ လူကိုျမင္ပါက အၿမဲတမ္းရန္လုိၿပီး အႏၲရာယ္ျပဳႏုိင္သည့္အဆိပ္ရွိေသာအေကာင္ ျဖစ္ၿပီး ေႁမြေပြးသည္ တစ္ေပပတ္လည္တြင္ရွိေသာ ယင္ကိုအလြတ္မေပးဘဲ ထိမိသည္ႏွင့္ အႏၲရာယ္ေပးတတ္ေသာ အေကာင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတိထားၾကရန္ ဦးဖိုးခ်ိဳက ေျပာသည္။
‘‘အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အဲဒီေကာင္ေတြကို မသတ္ရဘူးလားဆိုေတာ့ အေတာ္ေျဖရခက္တဲ့ဟာပဲ။ သူမ်ား ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဘယ္အေကာင္ေတြ႕ေတြ႕ သူတုိ႔ကို ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ဌာနရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ ဌာနက သက္ဆုိင္ရာ ေဂဟစနစ္မွာ ျပန္လႊတ္ၾကတယ္။ ဒီမွာက မရွိဘူးဆုိ ေတာ့ ျမင္တာနဲ႔ သတ္ကုန္ၾကတာ ပဲ’’ဟု ဦးဖိုးခ်ိဳက ေျပာသည္။
ေႁမြေဟာက္ကို လူအမ်ား မွတ္မိလြယ္ေသာ္လည္း ေႁမြေပြးကိုသိရွိသူနည္းပါးသည္။ ေႁမြေပြး ၏ အေရခြံသည္ အေၾကးခြံေသးၿပီး ေခါင္းလံုးလံုး၊ အၿမီးတိုနံ႔နံ႔ ပံုသဏၭာန္ရွိသည္။
အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္စားေသာက္ၿပီး သဘာဝအရမ်ိဳးပြားမႈကို တိရစၧာန္အခ်င္းခ်င္းထိန္းညႇိ ေပးသည့္စနစ္ပ်က္စီးသြားေသာေၾကာင့္ လူႏွင့္ တိရစၧာန္ပဋိပကၡ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ သဘာဝခ်ိန္ခြင္ လွ်ာညႇိမရပါက တိုးပြားလာသည့္ တိရစၧာန္ႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ေရာဂါ မ်ားလည္း ျဖစ္ပြားႏုိင္ေၾကာင္း ဝန္းက်င္သားငွက္ဌာနၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးဝင္းႏုိင္ေသာ္က ေျပာသည္။
ယင္းေဒသမ်ားတြင္ ေႁမြမ်ား အျပင္ ကုန္းေနေရေနသတၱဝါတို႔၏ ေဂဟစနစ္တစ္ခုလံုးပ်က္စီးသြားျခင္းေၾကာင့္ သဘာဝအရ လည္ပတ္ေနေသာ အစာကြင္းဆက္တြင္ ထိခိုက္မႈမ်ားရွိလာႏုိင္သည္ဟု သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာသည္။ ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္မႈေၾကာင့္ ကုန္းေနေရေန သတၱဝါမ်ားျဖစ္ သည့္ ဖား၊ ပုစြန္လံုး၊ ေႁမြႏွင့္ အျခား ပိုးမႊားေကာင္မ်ားလည္း ထိခိုက္ပ်က္စီးႏုိင္သည္။
ဖားမရွိပါက စပါးကိုစားသံုးသည့္ က်ိဳင္းေကာင္မ်ား တုိးပြားႏိုင္သလို ေႁမြမရွိပါက ႂကြက္မ်ား တုိးပြားႏုိင္သည္။ ထို႔အတူ ႂကြက္ မရွိပါက ႂကြက္တုိ႔ စားေသာက္သည့္ အျခားအင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ား ၏ အႏၲရာယ္ရွိႏုိင္သည္။
‘‘ေႁမြေတြကို သုတ္သင္တာ မွားတယ္၊ မွန္တယ္ေျပာေနတာ ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ စပါးစိုက္ခင္း ေတြ ေရေအာက္ေရာက္သြားေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လယ္သမားႀကီးေတြအတြက္ စဥ္းစားေပးဖုိ႔ပါပဲ။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကာလမွာ လယ္သမားေတြအတြက္ ႂကြက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ခုခုႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္ထားဖို႔လုိပါတယ္’’ဟု ေရလႊမ္း မိုးမႈဒဏ္ခံရသည့္ေဒသမ်ားတြင္ သြားေရာက္ကာ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းတင္ေနသည့္ ဓာတ္ပံုသတင္းေထာက္ ကိုစိုင္းေဇာ္သိုက္က ေျပာသည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းအၿပီး တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ အၾကာတြင္ ဧရာဝတီ တုိင္းေဒသႀကီးရွိ လယ္ေျမမ်ား၌ ႂကြက္မ်ား ဒုကၡေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အႀကံေပး ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္ ဟုဆုိသည္။
