သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ရန္ အလွမ္းေ၀းေနဆဲဟု သုေတသနအဖြဲ႔ဆို

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ ဗဟုိဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုေလ်ာ့ခ်ရန္ အေရးပါေသာ္လည္း ထုိအေရးကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္ အလွမ္းေ၀းေနဆဲဟု ျမန္မာ့ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအရင္းအျမစ္အဖြဲ႕အစည္း (MDRI) မွ သုေတသန ပညာရွင္မ်ားက စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိအစီရင္ခံစာတြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္း ေဒသႀကီးမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအား ဗဟုိခ်ဳပ္ ကိုင္မႈျဖင့္ ခန္႔ထားေသာေၾကာင့္ ထုိ၀န္ႀကီးမ်ားတြင္ အာဏာမရွိေၾကာင္း၊ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ား အတြက္ ဘ႑ာေငြ ပမာဏခြဲေ၀မႈ နည္းပါးေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ဗဟိုစနစ္ေျဖေလွ်ာ့ရန္ အလွမ္း ကြာေ၀း ေနေၾကာင္း သုေတသန စာတမ္းက ဆုိထားသည္။

ထုိ႔ျပင္ “အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ပိုင္း၏ အမွန္တကယ္ လက္လွမ္းမီေရာက္ ရွိႏိုင္မႈ”၊ “ေရာေထြးေနသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈ”၊ “ဘ႑ာေငြပမာဏ နည္းလွၿပီး ဗဟိုထိန္းခ်ဳပ္မႈရွိေနသည့္ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲမႈ”၊ “စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားမရွိမႈ” စသည့္ အခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ ေျဖေလွ်ာ့ေရးပန္းတိုင္ႏွင့္ အလွမ္းကြာေ၀းေန ေသးျခင္းျဖစ္ သည္ ဟု လည္း ေရးသားထားသည္။

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းတြင္ အေရးပါေသာ ေထာက္တုိင္မ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္  ဘ႑ာေရးဟူ၍ က႑သံုးခုရွိသည့္အနက္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈမ်ား ျမန္ဆန္ စြာေတြ႕ရေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးက႑မ်ား တြင္ အားနည္းေနေသးသည္ဟု ထုိစာတမ္း ကိုျပဳစုထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ MDRI မွသုေတသန ပညာရွင္ ေဒၚစင္ဒီဂ်ိဳးလင္းက ေျပာသည္။

“တစ္ခုတည္း ေျပာင္းလဲေနရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ စုိးရိမ္ပူပန္မႈေတြ၊ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ ပိုမ်ားလာမယ္” ဟု ေဒၚစင္ဒီဂ်ိဳးလင္းက သံုးသပ္သည္။

သမၼတက ၾသဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ေရဒီယုိမွေျပာခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္းတြင္လည္း တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားကို ပိုမို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးၿပီး ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ေျဖေလွ်ာ့ဖုိ႔လိုအပ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိတြင္ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္းအစိုးရအဖြဲ႕မ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ႏုိင္ခြင့္မရွိေသးေၾကာင္း တုိင္း ၀န္ႀကီး အခ်ဳိ႕ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားကလည္း ေ၀ဖန္ေနၾကသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္သစ္ေတာႏွင့္ သတၱဳ၀န္ႀကီး ဦးစုိင္းအုိက္ေပါင္းက လက္ရွိ အေျခခံ ဥပေဒသည္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈ မ်ားလြန္းေနၿပီး တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ား၏ အသံုးစရိတ္ဘက္ဂ်က္သည္ လြတ္လပ္မႈမရွိ သလို၊ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ႏုိင္ငံ့အသံုးစရိတ္၏ ထက္၀က္ကိုသံုးၿပီး က်န္ထက္၀က္ကို တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားကို ခြဲေ၀ေပးေစ လိုေၾကာင္း ၾသဂုတ္ ၁ ရက္က ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ က်ားျဖဴပါတီ႐ံုးခန္းတြင္ သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အန္ကယ္တို႔ လိုခ်င္တာ အာဏာခြဲေ၀ေရး၊ အရင္းအျမစ္ခြဲေ၀ေရး၊ တာ၀န္ခြဲေ၀ေရး” ဟု ၎က ဆိုသည္။

သုေတသနပညာရွင္ ေဒၚစင္ဒီဂ်ဳိးလင္းကလည္း “အရင္တုန္းက ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈ လုပ္ခဲ့တဲ့စနစ္ေတြ ရွိခဲ့ေတာ့ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္ မႈေလွ်ာ့ခ်မႈစနစ္ကို ျပန္လုပ္တဲ့ အခါမွာ၊ ျပည္သူ ဗဟုိျပဳၿပီး ေအာက္ေျခက သြားတဲ့ပံုစံကုိ ေျပာင္းလဲတဲ့ အခါမွာ၊ ေျပာင္းျပန္ပံုစံမ်ိဳး လုပ္တဲ့အခါမွာ နဂိုရွိၿပီးသား စနစ္ေတြေၾကာင့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ အားမ်ားေနတယ္လို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္” ဟု မဇၩိမကိုေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သယံဇာတမ်ားကို တူးေဖာ္အသံုးျပဳရာ၌လည္းေကာင္း၊ မဟာစီမံကိန္းမ်ားျပဳလုပ္ရာ၌ လည္းေကာင္း ေဒသအစိုးရ၊ ေဒသ ခံလူထုတို႔ႏွင့္ သေဘာတူညီမႈ ေကာင္းစြာမရွိသျဖင့္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား လည္း ရွိေနသည္။

ရခုိင္တိုင္းရင္းသား အမတ္မ်ားကဆုိလွ်င္ “သယံဇာတ အက်ိဳးခံစားခြင့္ ဥပေဒၾကမ္း” ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသလို၊ ရခိုင္ပါတီတစ္ခု ဦးေဆာင္၍ သယံဇာတ အက်ဳိးခံစားခြင့္ရရွိေရးလူထုဆႏၵျပဳ လက္မွတ္မ်ားေကာက္ခံေနသည္။

ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံစီးပြားေရး အခ်က္အခ်ာေဒသျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္တိုင္း၏ အစိုးရဆိုလွ်င္ အစိုးရအဖြဲ႕ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ေျခာက္လခန္႔ၾကမွသာ ဗဟိုအစိုးရကခ်ထားေပးသည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားကို စတင္ရရွိခဲ့သည္။

MDRI အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာအစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ သုေတသနအဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ယင္းအဖြဲ႔တြင္ သမၼတ၏ အႀကံေပး ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားလည္း ပါ၀င္သလို၊ ပညာရွင္အမ်ားအျပားျဖင့္ စုေ၀းဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ သုေတသန အဖြဲ႕၏ ႐ံုးခန္းကိုပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္႐ံုး၌ ဖြင့္လွစ္ထားသည္။

မဇၥ်ိမ