ကန္ ျမန္မာ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး သတိထားဖုိ႔ လိုအပ္

အေမရိကန္-ျမန္မာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ ေလ့လာ။ Credit to USNavy official Page

မၾကာေသးခင္ကမွ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ ၂၀၁၅ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ ေရးဆိုင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္ ဥပေဒမူၾကမ္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈအပိုင္းမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြက ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေနာက္ ျပန္ ဆုတ္ေနတဲ့ ကာလမွာ အေမရိကန္ အစိုးရနဲ႕ ျမန္မာအႀကီးအကဲေတြၾကား မွားယြင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး ျဖစ္သြားမွာကို စုိးရိမ္မိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေသးစိတ္ေျပာျပမွာပါ။

ဒီဥပေဒအရ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေရးမွာ စစ္ေရး တိုက္ခိုက္ေလ့က်င့္ေပးတာ၊ လက္နက္အကူအညီေပးတာစတဲ့ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကို တားျမစ္ထားတဲ့အတြက္ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ၀ါရွင္တန္ဒီစီ အေျခစိုက္ US Campaign for Burma အဖဲြ႔ရဲ႕ အမွဳေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Jennifer Quigley ကေျပာပါတယ္။

"ေကာင္းတဲ့အခ်က္က အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာစစ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳေတြ ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တားျမစ္ထားတဲ့ ဒီဥပေဒကို အေမရိကန္ေအာက္ လႊတ္ေတာ္ကေန ပထမဆံုးအႀကိမ္ အတည္ျပဳေပးခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းေပးမွဳေတြ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမွဳဆိုင္ရာ အေရးေပၚ အကူအညီေပးေရးေတြနဲ႔ အတူ စစ္ေရးပူးေပါင္းေလ့က်င့္မွဳေတြ ကို ေလ့လာခြင့္ ေပးခဲ့တာေတြကိုေတာ့ ခြင့္ျပဳထားတာမို႔ ဒါကေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။"

အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဌာနအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို နဂိုမူလကေပးေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာျပဳျပင္မွဳေတြအျပင္ အခုေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ဒီအမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ဥပေဒအရ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမွဳဆိုင္ရာ အေရးေပၚအကူအညီေပးေရးေတြနဲ႔ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္ေအာင္ ကူညီေပးဖို႔ ေတြပါ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၂ႏိုင္ငံ စစ္ေရးဆက္ဆံေရးကို ဒီထက္တိုးျမွင့္ႏိုင္ဖို႔ ဆုိရင္ေတာ့ လ်ာထား သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ သတ္မွတ္ ထားသင့္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

"လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြဘက္ကေနၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဆက္ဆံမွဳေတြလုပ္ဖို႔ အတြက္ အေမရိကန္ဘက္က သတ္မွတ္ခ်က္ေတြထားရမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ စစ္ေရးအရ တိုးျမွင့္ဆက္ဆံမွဳေတြလုပ္ဖို႔ ဆိုရင္ ျမန္မာ စစ္တပ္ဖက္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြမွာ တာဝန္ခံ မႈရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာမ်ဳိးရွိလာဖို႔၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမတ္ေနရာ ၂၅% မယူပဲ စြန္႔လႊတ္ဖို႔နဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔လိုမ်ဳိး ရွိလာရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ထားရမွာပါ။"

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္သံရံုးနဲ႔ ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္တို႔ဟာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကို စစ္ေရးသင္တန္း ေပးဖို႔ လိုလားေနတာျဖစ္ၿပီး ဒါမွာသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို အျပဳသေဘာေဆာင္ လႊမ္းမိုးႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနေၾကာင္း နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ ေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams ကေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ အစိုးရနဲ႔ ျမန္မာ အႀကီးအကဲေတြၾကား နားလည္မႈလြဲတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးျဖစ္သြားမွာကို စုိးရိမ္တယ္လို႔လည္း Brad Adams ကဗီြအိုေအ ကိုေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အေမရိကန္ စစ္ဖက္ အႀကီးအကဲေတြက ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံ တာဟာေကာင္းမြန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာမွတိုးတက္မွဳ မရွိေသးတဲ့ အတြက္ အခုလိုဆက္ဆံမွဳေၾကာင့္ ျမန္မာအႀကီးအကဲေတြက သူတို႔ လုပ္တာမွန္ေနတယ္လို႔ အထင္လဲႊမွား သြားမွာကို က်ေနာ္တို႔စိုးရိမ္မိပါတယ္။"

အခုေအာက္လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူလိုက္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ျမန္မာနဲ႔ စစ္ေရး ဆက္ဆံေရးမွာ အေျပာင္းအလဲ အနည္းငယ္ လုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ထင္ထင္ရွားရွားေျပာင္းလဲမွဳမ်ဳိးေတာ့ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႕လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဒီဥပေဒမွာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ အကူအညီေပးမယ္ ဆိုတာ တိတိက်က်ေဖၚျပမထားဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ စစ္ေရး ဆက္ဆံမွဳအပိုင္းမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အခ်က္ေတြပါ၀င္တဲ့ ၂၀၁၅ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ ေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ဥပေဒကို အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္း အတည္ျပဳရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

VOA