ေရနံ၊ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း စာခ်ဳပ္မ်ားတြင္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ သက္ေရာက္မႈမ်ား ထည့္သြင္းရန္လို

ျပည္တြင္း ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရာတြင္ အစိုးရႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားအၾကား သေဘာတူညီမႈ ယူရာတြင္ လူမႈေရးႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို အေလးေပး ထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန MCRB က ထုတ္ျပန္ေသာ ယခု ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕က႑၏ လူ႔အခြင့္အေရးအပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ယင္းကဲ့သိုပါရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပဳေရးဆိုင္ရာ မူေဘာင္မ်ားတြင္ သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္၊ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတို႔ကို အကာအကြယ္ေပးေရးအတြက္ လစ္ဟာခ်က္မ်ား ရွိေနေၾကာင္းလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

MCRB သည္ ယူေကအေျခစိုက္ Institute of Human Rights and Business ႏွင့္ ဒိန္းမတ္အေျခစိုက္ Danish Institute for Human Rights တို႔ ပူးေပါင္းေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ျမန္မာျပည္အေျခ စိုက္ အဖြဲ႕အစည္းလည္းျဖစ္သည္။

ယခင္ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ေဟာင္း၊ ယခု MCRB ၏ ဒါရိုက္တာ ဗစ္ကီဘိုမန္က “အစိုးရက ေရနံ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တဲ့အခါမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ လူမႈေရးကိစၥေတြ ပိုၿပီးေတာ့ ခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။ စံႏႈန္းနဲ႔ ဂိုက္လိုင္းေတြ ပါသင့္တယ္။ ကုမၸဏီေတြက ဂိုက္လိုင္း စံႏႈန္းကို ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ အစိုးရက ရပ္ဆိုင္းခိုင္းလို႔ရတယ္။ အဲ့ဒါအခြင့္တခုေပါ့။ အေရးႀကီးဆံုးက ကတိဝန္ခံခ်က္ တခုခုျဖစ္ျဖစ္ လုပ္လို႔ရတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံႏႈန္းအတိုင္း လိုက္မယ္ဆိုတာ ကိုေပါ့။ အဲ့ဒါက ဒီႏိုင္ငံမွာ အားနည္းခ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ယင္းအေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမွ ထုတ္ျပန္ထားေသာ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ ကမၻာ့ဘဏ္၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး လမ္းၫႊန္စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက လက္ခံေဆာင္ရြက္ေစရန္ အစိုးရက သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ ထည့္သြင္းရန္လိုေၾကာင္း တိုက္တြန္းထားသည္။

MCRB ကထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပအႀကံျပဳထားသည့္ အခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း အပါအဝင္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္နီးစပ္ေနၿပီး လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ သယံဇာတက႑ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အက်ိဳးခံစားခြင့္ လြန္စြာနည္းေၾကာင္းလည္း ပါရွိသည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ခက္ခဲ၍ အ႐ႈပ္ေထြးဆံုးျဖစ္ေနေသာ စိန္ေခၚမႈမွာ ေျမယာကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေျမယာမူဝါဒႏွင့္ ေျမယာဥပေဒမ်ားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ျပည့္စံုၿပီးေျမာက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ဥပေဒသစ္၊ စည္းမ်ဥ္းအသစ္ႏွင့္ အေဟာင္းမ်ားအၾကား လစ္ဟာမႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ ထိုသို႔လစ္ဟာသည့္အတြက္ ဥပေဒတခုႏွင့္တခု ထပ္ေနျခင္း၊ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ား ျဖစ္ေနျခင္းတို႔ ရွိေနေၾကာင္း၊ ယင္းအေျခအေနမ်ားေအာက္တြင္ ျပည္သူမ်ားမွာ ခံစားခြင့္ ပစ္ပယ္ခံေနရသည့္ အေနအထားျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းက႑အတြက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ကုန္းတြင္းလုပ္ကြက္ ၁၆ ခုႏွင့္ ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္ ၂၀ ကို အစိုးရက လုပ္ပိုင္ခြင့္ ခ်ထားေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ခ်ေပးထားေသာ လုပ္ကြက္မ်ားတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရ ကုမၸဏီမ်ားထံသို႔ အက်ိဳးအျမတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ကြယ္မွ ပိုင္ရွင္အက်ိဳးခံစားသူမ်ားကို သိရွိရန္ Global Witness အဖြဲ႕က ေမးျမန္းဆက္သြယ္မႈမ်ား လုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အနည္းငယ္ေသာ ကုမၸဏီတခ်ိဳ႕သာ ျပန္လည္ေျဖဆိုခဲ့သည္။ က်န္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားက ျပန္လည္ေျဖဆိုခဲ့ျခင္းမရွိေပ။

Global Witness အဖြဲ႕အစည္းမွာ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ပဋိပကၡမ်ား၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ား မျဖစ္ေပၚရန္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား မျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္ရန္ သုေတသနျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေထာက္ခံအားေပးျခင္းတို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ယူေကအေျခစိုက္ အဖြဲ႕အစည္း တခုျဖစ္သည္။

ဧရာ၀တီ BLOG