တ႐ုတ္ႏွင့္အာဆီယံအၾကား ဗ်ာမ်ားရမယ့္ ျမန္မာ

အာဆီယံႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားအစည္းအေ၀းက်င္းပမည့္  MICC(2)ေရွ႕မွ၀န္ထမ္းႏွစ္ဦး (ဓာတ္ပုံ− စုိးေဇယ်ာထြန္း/ ႐ုိက္တာ)
လာမည့္စေနေန႔တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား   အသင္း အာဆီယံ၏ေဒသတြင္းအစည္း အေဝးကို လက္ခံ က်င္းပရန္ ျမန္ မာကအားယူေနခ်ိန္ ႏိုင္ငံ၏ အေနအထားသည္ ကံဆုိး၊ ကံေကာင္း ႏွစ္ခု စလံုး  ေရာေထြးေနသည္ကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာက သူ၏   အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္ ထင္ရွားလာသည့္ အေန အထားကို ႀကိဳဆုိေနသလို ထုိေနရာ၏ လုပ္ရကိုင္ရခက္သည့္ ဖိအားမ်ားကလည္း တိုးလာေန သည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကေရပိုင္နက္ျပႆနာသည္ အာဆီယံအစည္းအေဝးတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို လို လားသူႏွင့္ မလိုလားသူအဖြဲ႕မ်ားၾကားတြင္ တိုက္ပြဲတစ္ခုအျဖစ္ ပံုစံ ေျပာင္းသြားႏိုင္ပါသည္။

၂၀၁၁ တြင္ ျမန္မာက အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္ ၂၀၁၃ ၌ တာဝန္ ယူမည့္အေၾကာင္းေၾကညာခဲ့စဥ္ က တိုင္းျပည္ကိုေရွ႕တန္းေရာက္ေစသည့္ အဓိကအဆင့္ႀကီးတစ္ခု အျဖစ္ျမင္ၾကသည္။

သို႔ရာတြင္ ၂၀၁၁ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားလုပ္လာေသာ အခါ ျမန္မာအေပၚထားရွိ သည့္ ႏိုင္ ငံျခားေရး ရာမူဝါဒမ်ားလည္း  ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ျမန္မာကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အာဆီယံ ဥကၠ႒ေပး အပ္ျခင္းသည္ ျမန္မာ၏ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈမ်ားႏွင့္ ေရွ႕ဆက္ၿပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မ်ားလုပ္ေဆာင္ရန္ ခ်ီးျမႇင့္မႈတစ္ခုဆုိသည္မွာထင္ရွားသည္။

အာဆီယံအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ လီလြန္မင္းက
‘‘ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အာဆီယံ ဥကၠ႒ေနရာဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕ ဝင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္း အဝိုင္းရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ေထာက္ခံမႈ ကိုရေနတဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚ ေနတဲ့ဒီမုိကေရစီေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြၾကားမွာ ေပၚလာတာပဲ’’ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာ သလဲဟု ေမး ခြန္း ထုတ္စရာရွိလာ ေသာ္လည္း ထုိအခ်က္သည္ ႏိုင္ ငံျခားေရးမူဝါဒအေပၚတြင္ သက္ ေရာက္မႈရွိခဲ့သည္ ဆုိသည္ကို ျငင္း ပယ္၍မရႏိုင္ပါ။ ျမန္မာ၏အာဆီ ယံဥကၠ႒ေနရာက အသီးအပြင့္ ရလဒ္ တစ္ ခုျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ သူ၏အသြင္သစ္လည္းျဖစ္၏။ ေနာက္ထပ္သိသာထင္ရွားသည့္ အခ်က္က ၿပီးခဲ့ သည့္ သံုးႏွစ္အ တြင္း အေမရိကန္ႏွင့္ဆက္ဆံေရး သိသိသာသာေကာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံျခား ေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္ ႏွင့္ သမၼတအိုဘားမားပင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို   လာေရာက္ခဲ့ သည္။ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္းပထမဆံုးအေမ ရိကန္သံအမတ္ကိုလည္း ျပန္ လည္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။

အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ျမန္မာ၏ေရပန္းစားမႈက တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံကို  စိုးရိမ္ပူပန္ေစသည္။ တ႐ုတ္ က ျမန္မာ အထီးက်န္ေန စဥ္မွာ ၿပိဳင္ဘက္မရွိျမန္မာကိုစိုး မုိးခြင့္ရခဲ့သူျဖစ္သည္။ တကယ္ တမ္းတြင္ ဒီမို ကေရစီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ခဲ့ျခင္းမွာ ျမန္ မာႏိုင္ငံ၏တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေပၚ မီွခို အားထားမႈကို  ေလွ်ာ့ခ်လို သည့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ျမန္မာႏွင့္ဆက္သြယ္မႈ မ်ား ေလွ်ာ့ခ်လာသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကေန ၂၀၁၂ အတြင္း တ႐ုတ္က ျမန္မာတြင္ သူ၏တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလွ်ာ့ ခ်ခဲ့သည္။ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအဆင့္ ခရီးစဥ္မ်ားကိုလည္း ေလွ်ာ့လိုက္၏။

ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာ ၏အာဆီယံဥကၠ႒ေနရာက ေခါင္းအႀကီးအက်ယ္ခဲစရာျဖစ္သည္။ အာဆီယံ ဥကၠ႒အေနျဖင့္ အာဆီ ယံအစည္းအေဝးမ်ားမွာ တြင္ က်ယ္သလို တ႐ုတ္လိုလားသူ ႏွင့္မလုိလား သူမ်ားၾကား မွာ အိမ္ ရွင္ႏိုင္ငံအျဖစ္  ဖိအားမ်ားစြာေပးျခင္းခံရရန္ရွိသည္။

ဥပမာဆိုရလွ်င္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္က အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ ဗီယက္နမ္က ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈကုိ ေဒသတြင္း ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွာ အဓိက ျပႆနာအျဖစ္တင္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ကေမၻာဒီးယားက ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္၏။ သူက ေရပိုင္နက္ျပႆနာ ကို အစည္းအေဝးတြင္ လႊမ္းမုိး ခြင့္မျပဳ။ ျမန္မာအေပၚတြင္ေတာ့ ထုိဖိအားေတြက ႏွစ္ဆျဖစ္လာ သည္။ တစ္ဖက္မွာလည္း တ႐ုတ္က ျမန္မာ၏အႀကီးဆံုးကုန္သြယ္ ဖက္ႏွင့္   ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုးလုပ္ထား သ ည့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနသည္။ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ ေရးအာဆီယံအစည္းအေဝး သည္ ျမန္မာ၏စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး တြင္ မေကာင္းေသာ  အက်ဳိး ဆက္မ်ားေပးလာႏိုင္သည္။

သို႔ေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္ေမလက က်င္းပခဲ့သည့္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာသည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ဗီယက္နမ္အၾကားတြင္ သံတမန္နည္းအရ  ခက္ခက္ခဲခဲ ျဖတ္သန္းစီမံႏိုင္ခဲ့သည္။

ယခုအခါတြင္ ေတာင္တ ႐ုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္ျပႆ နာသည္ လာမည့္အာဆီယံအစည္း အေဝးတြင္ ျမန္မာ၏ ႏိုင္ငံျခား ေရးမူဝါဒကို ေနာက္တစ္ခါအား စမ္းရန္ ၿခိမ္းေျခာက္တာစူေနပါ ၿပီ။

(The Diplomat စာေစာင္ပါ ေဆာင္းပါးရွင္ Shannon Tiezzi ၏ Myanmar, ASEAN, and the China Challenge ေဆာင္းပါးကို ထားထားျမင့္  ဘာသာျပန္ဆို သည္။)

7Day DAILY