အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္ဖို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးဖို႔ HRW ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ႀကီးက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သမၼတအိုဘားမားခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာျပည္သူေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ မယ္လို႔လည္း ျမန္မာလူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏုိင္က တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္အရ သမၼတအိုဘားမားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုဝင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ကေန ၁၄ ေရာက္ေန႔အထိ လာေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပမယ့္ EAS အေရွ႕အာရွထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ အေမရိကန္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတို႔ကို သမၼတ အိုဘားမား တက္ေရာက္မွာပါ။
ႏိုဝင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လူငယ္ထုနဲ႔ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမယ့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ အစပ်ဳိးလုပ္ေဆာင္ ေဆြးေႏြးပဲြအခမ္းအနားကို သမၼတ အုိဘားမား တက္ေရာက္ ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာပဲ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္တယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသြားမယ့္ ခရီးစဥ္မတိုင္ခင္ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီး အပါအ၀င္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြကေန ျမန္မာ ႏိုင္ငံ က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္အစီရင္ခံ တင္ျပခဲ့ၾကတာပါ။ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ဒီအခ်က္ေတြကိုကိုင္ၿပီး စစ္မွန္တဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး အတြက္ ဖိအားေပး ေျပာဆိုဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ John Sifton က ဗီြအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာ့အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ေနတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြကေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးတာေတြ ရပ္တန္႔ေနတဲ့အေျခအေနေတြ၊ ဒီအေတာအတြင္း ဘာသာျခားျဖစ္တဲ့ မူဆလင္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး အမုန္းစကားေတြ ျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္က ဒါေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မေျဖရွင္းဘူးဆိုရင္ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ေျပာရမွာက ျမန္မာဆက္ဆံေရးကို အေမရိကန္ဘက္က တိုးျမႇင့္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာရယ္ ေနာက္ၿပီး စစ္ေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြ မေပးဘူးဆိုတာရယ္၊ World Bank တို႔လို ကမၻာ့ဘဏ္ေတြကို ျမန္မာကို ကူညီေထာက္ပံ့ဖို႔ အားမေပးတာရယ္၊ ေနာက္ၿပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကို ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းတက် လုပ္တာမဟုတ္ဘူး စတဲ့ သတိေပးေျပာဆိုခ်က္ေတြကို အိုဘားမားအေနနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကိုေျပာဖို႔ HRW တိုက္တြန္းပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီအတြက္ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အာဏာရႏိုင္ငံေရးပါတီက ၾသဇာႀကီးမားတဲ့ ေတာင္သာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးေအာင္ေသာင္းကို အမည္မဲစာရင္းမွာ ထည့္သြင္းလုိက္တာကို HRW က ေထာက္ခံ ေပမဲ့ အာဏာကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားဆဲ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္အားလံုးကိုပါ ဒဏ္ခတ္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း John Sifton က ေျပာပါတယ္။
“စစ္တပ္နဲ႔နီးစပ္ၿပီး သေဘာထားတင္းမာသူေတြ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို မလိုလားတဲ့သူေတြဟာ ဒီလိုမ်ဳိး အက်ဳိးဆက္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတာ သတိေပးလိုက္တာပါ။ တကယ္လို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ပါ၀င္သူေတြကိုေတာ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူ ပိတ္ဆို႔တဲ့စာရင္းကေန ပယ္ဖ်က္ေပးေနပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို တြန္းအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီကိုပဲ ဖိအားေပးတာမ်ဳိးက မလံုေလာက္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပမယ့္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပဲြကို တက္ေရာက္မယ့္ သမၼတ အိုဘားမားဟာ သူရဲ႕ခရီးစဥ္အတြင္း အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ ျမန္မာျပည္သူေတြ ရင္ဆိုင္ေနရ တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုက္ တြန္း ႏိုင္မယ္လို႔ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကို ေခတၱခဏေရာက္ရွိေနတဲ့ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ သူ မဇင္မာေအာင္ကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ဒီဘက္မွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အိုဘားမားရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ေ၀ဖန္ ခံေနရတာေတြ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ က်မအေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီခရီးစဥ္ဟာ ခုန ဒီဘက္က သူ႔ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႔ ဖိအားေတြကို ေက်ာ္လြန္႐ံုသက္သက္ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္လည္း သံခင္းတမန္ခင္း ေတြ႔ၾကၿပီး ေတာ့ စကားလံုး အလွအပေတြထက္ကို ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ တကယ္ လိုအပ္ေနတဲ့ တကယ့္ Agenda ေတြေပါ့ေနာ္ အဲ့ဒါေတြကို အခ်ိန္နဲ႔တကြ တကယ့္လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္တဲ့ဟာမ်ိဳးကို ျမန္မာအစိုးရတာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ေပါ့ေလ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ တြန္းတြန္း တိုက္တုိက္ေျပာမယ္။ ကတိက၀တ္ေတြလည္း ရေစခ်င္တယ္။”
ႏိုဝင္ဘာ ၁၀ ရက္ကေန ၁၆ ရက္ေန႔ထိ ၾကာမယ့္ အိုဘားမားရဲ႕ အာရွခရီးစဥ္အတြင္းမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း ဝင္ေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ အိုဘားမားအတြက္ ဒီတေခါက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ဟာ ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္ၿပီး ပထမတေခါက္ ၂၀၁၂ ႏိုဝင္ဘာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္တုန္းကလည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေရာ၊ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့တဲ့အျပင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမမွာ ျမန္မာျပည္သူလူထုကို သမၼတ အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment