ျမန္မာ မူးယစ္ တိုက္ဖ်က္ေရး UN အစီအစဥ္သစ္

ျမန္မာႏုိင္ငံ မူးယစ္ေဆးဝါးတုိက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္ 

မူးယစ္ေဆးေမွာင္ခုိကုန္ကူးေနတာေတြ နဲ႔ ႏုိင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးစနစ္က ပိုၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ႏွိမ္ႏွင္းႏုိင္ေအာင္ အကူအညီေပးမယ္ အစီအစဥ္သစ္တရပ္ကို ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈဆုိင္ရာရုံး (UNODC)က စတင္လိုက္ၿပီျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို ထိခုိက္ေစတယ္လို႔ ကုလသ မဂၢက သတိေပး ထားတဲ့ အဲဒီ ျပစ္ဒဏ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေတြနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈဆုိင္ရာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တုိက္ဖ်က္ဖိုိ႔အတြက္ နည္းလမ္းျဖစ္တာနဲ႔ အမွ် လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြကလည္း ဒီအစီအစဥ္ကို ႀကိဳဆုိလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ Ron Corben သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ကိုရန္ႏုိင္က ေျပာျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြက ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို ထိခုိက္ေစၿပီး၊ လူေတြအတြက္ မလုံၿခဳံမႈေတြ တုိးလာေစတဲ့အျပင္၊ တုိင္းရင္းသားေတြလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြကိုလည္း ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ရာဇဝတ္မႈဆုိင္ရာရုံး (UNODC) က ေျပာလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ  အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၅ သန္းတန္ဖိုးရွိတဲ့ ၄ ႏွစ္စာ အစီအစဥ္ ျဖစ္လာခဲ့ တာပါ။

ေဒၚလာသန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ တရားမ၀င္ေမွာင္ခုိစီးပြားေရးလုပ္ငန္းက ရတဲ့ေငြေတြကို တျခား စီးပြားေရးနယ္ပယ္ ေတြမွာ ေငြေၾကးခ၀ါခ်ေနတာေၾကာင့္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၿခိမ္းေျခာက္လာေနတယ္လို႔ UNODC ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူ Jeremy Douglas က ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းမွာ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္က အရမ္းႀကီးပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ မူးယစ္ေဆ၀ါးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္ေနတာေတြမွာပါ။ ဒါ့အျပင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အသုံးျပဳတဲ့ ဓါတု ပစၥည္းေမွာင္ခုိေရာင္း၀ယ္ မႈေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိသလို၊ တျခား တရားမ၀င္ေမွာင္ခုိကုန္ ကူးေန တာေတြ နဲ႔ ေငြအမ်ားအျပားရရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ေရာင္း၀ယ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီေငြေတြကို လည္ပတ္ဖို႔ လိုအပ္သလို၊ တရား၀င္ျဖစ္လာေအာင္လုပ္ဖို႔လည္း လိုလားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရား၀င္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အေပၚမွာ ထိခုိက္မႈေတြလည္းရွိလာေနပါတယ္။"

စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးဟာ မၾကာေသးခင္ႏွစ္ေတြ အတြင္း တုိးတက္မႈေတြရွိလာတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ၊  အဂတိလိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ တုိင္းျပည္ ရဲ႕  အေျခအေန ကေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ မရေသးပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အဂတိ လိုက္စားမႈ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ (TI) ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ၊ ႏုိင္ငံ ၁၇၇ ႏုိင္ငံထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အဆင့္ ၁၅၇ မွာရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

ဘိန္းနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သြယ္မႈေတြကေန ဓနအင္အားနဲ႔ ၾသဇာႀကီးမားတဲ့ သူေတြ ေပၚလာခဲ့ၿပီး၊ အဲဒီကေန လႊတ္ေတာ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ေတြ ထဲပါ ေရာက္လာေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွား သူေတြက ေျပာပါတယ္။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႀကီးထြားလာေနတာနဲ႔ အမွ်၊ အဲဒီလူေတြရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေတြ တုိးလားေနတာဟာ စိုးရိမ္စရာအခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ Debbie Stothard က ေျပာပါတယ္။

"ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက ၾကဥ္ထားၿပီး နာမည္ပ်က္ စာရင္းသြင္းထားတဲ့ ခရုိနီေတြ ခ်မ္းသာ လာၾကတာဟာ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ နဲ႔ တျခား ဥပေဒနဲ႔ မလြတ္ကင္းတာေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ၿပီး ခ်မ္းသာလာတာပါ။ က်မတုိ႔ အခုေတြ႔ေနရတာက ဘာလဲဆုိေတာ့ ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့မ်ိဳးဆက္ တခုက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ ခဲ့တဲ့သူေတြ ၊ အုပ္စုဖဲြ႔ၿပီး ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြဟာ လက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာ လူရုိေသရွင္ ရုိေသပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္လာေနၾကတာပါ။"

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေမွာင္ခိုကုန္ကူးတဲ့ ကြန္ယက္ နဲ႔ နီးစပ္သူေတြဟာ ၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ တုန္းက လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ အျဖစ္ ေရြးခံခဲ့ရတယ္လို႔ Stothard က ေျပာပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးခံရသူေတြနဲ႔ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈ ျမင့္တက္လာတာၾကားမွာ ဆက္ႏြယ္မႈေတြရွိတယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။  ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈတုိးလာတဲ့ အေျခအေန ေတြေၾကာင့္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈဟာ ၂၆ ရာခုိင္ႏႈန္းတုိးလာၿပီး တန္ခ်ိန္ ၈၇၀ အထိရွိလာတယ္လို႔ UNODC က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ပါတယ္။

 HRW အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson က စီးပြားေရးမွာ မသမာမႈေတြတုိးလာေနတာေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေပမယ့္ ျပစ္ဒဏ္မခံရပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနတဲ့ျပႆနာေတြဟာလည္း တုိးလာေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"ခင္ဗ်ားတုိ႔ေျပာေနတဲ့ ေမွာင္ခုိစီးပြားေရးေစ်းကြက္ ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရး မသမာမႈေတြ နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ အခြင့္အေရးဆုိတဲ့ၾကားက အဓိက ခ်ိတ္ဆက္ေပးေနတာက  ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ ရေနတဲ့လူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဆက္အသြယ္ေကာင္းတယ္၊ ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေပါင္းစားေနတဲ့ ခရုိနီျဖစ္တယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္တယ္ဆုိရင္ အဲဒီလို ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ေတြ ရေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ျပႆနာက အဲဒီ ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ျပႆနာပါ။"

UNODC အစီအစဥ္အတြက္ အဓိကစမ္းသပ္မႈျဖစ္မွာကေတာ့ ဘိန္းေမွာင္ခုိကူးတာ ဒါမွမဟုတ္ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့သူေတြကို အေရးယူတရားစြဲတာနဲ႔ ဒီလို ျပစ္ဒဏ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနတဲ့ ဓေလ့ထုံးစံႀကီးကို ေပ်ာက္ကြယ္ သြားမလားဆုိတာပဲျဖစ္တယ္လို႔  Robertson က ေျပာပါတယ္။

VOA