ထုိင္းစစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ အက္ဆာ လမ္းေပၚမွ ရွပ္နီတုိ႔စုေ၀းရာေနရာတြင္ စစ္သားမ်ား၏ အမိန္႔အတုိင္း လုိက္နာေနရေသာ ထုိင္းႏုိင္ငံသားတစ္ဦး (Photo: The Nation)
ေမ ၂၂ ရက္တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ အဓိက ကုန္သြယ္ ဖက္ ႏုိင္ငံမ်ားသည္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို ျပသလ်က္ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ အျမန္ဆုံးျပန္သြား ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားက ကမၻာ့လွည့္ခရီးသည္မ်ား ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔
ခရီးသြားလာမႈအေပၚ သတိေပးခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အႀကီးအက်ယ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ ဂ်ပန္ေမာ္ေတာ္ကားကုမၸဏီ ႀကီးမ်ားက စစ္အစိုးရ ထုတ္ျပန္လုိက္ေသာ ကာဖ်ဴးအမိန္႔အရ ၎တို႔စက္႐ုံမ်ား၌ ညဘက္လုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္ဆုိင္းလုိက္ရသည္။
ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈကို အေမရိကန္က ေမ ၂၂ ရက္၌ တရားမမွ်တမႈမရွိဟု ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ ၌ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏအမ်ားဆုံး ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေနာင္တရမည့္လုပ္ရပ္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ တစ္ရပ္ဆီ အျမန္ဆုံးျပန္သြားဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လိုလား ပါတယ္” ဟု ဂ်ပန္အစိုးရအဖြဲ႕ အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္ ယိုရွီဟီေဒးဆူဂါက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ေမာ္ေတာ္ကား ၆၇၀,၀၀၀ ထုတ္လုပ္ေသာ ကမၻာ့နံပါတ္တစ္ ကားထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီျဖစ္ေသာ တိုယိုတာက ကာဖ်ဴးအမိန္႔သည္ ၎တို႔၏ တပ္ဆင္ေရးစက္႐ုံ သုံးခုစလုံး၌ ထုတ္ လုပ္ေရးကို အတားအဆီးျဖစ္ေစေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဟာင္ေလက “တ႐ုတ္နဲ႔ထုိင္းတို႔ဟာ အိမ္နီးခ်င္း မိတ္ေဆြေတြပါ။ ထုိင္းမွာ အျမန္ဆုံး ပုံမွန္အေနအထားကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း ႏုိင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ဴလီဘစ္ေရွာ့က “ဒါဟာေပါက္ကြဲႏုိင္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ပါ။ ကြၽန္မတို႔ က အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ္ပုိင္လုံျခံဳေရးနဲ႔ ခရီးသြားအစီအစဥ္ေတြကို အနီးကပ္ဂ႐ုစုိက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မေလးရွားႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္တို႔က မလိုအပ္ဘဲ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ခရီးမသြားရန္ သတိေပးထားၿပီးျဖစ္သည္။ မေလးရွားသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ဒုတိယေျမာက္ အမ်ားဆုံးကမၻာ့လွည့္ ခရီးသည္မ်ား သြားေရာက္သည့္ ႏုိင္ ငံျဖစ္ ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က မေလးရွားႏုိင္ငံသား ၂ ဒသမ ၉၉ သန္း ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၄ ဒသမ ၇ သန္းႏွင့္ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည္။
စင္ကာပူႏုိင္ငံက ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ အေနအထားသည္ ႀကိဳတင္တြက္ဆ၍ မရေသာ ေပါက္ကြဲႏုိင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။ “စင္ကာပူႏုိင္ငံသားေတြ အေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံကို သြားဖို႔ အလြန္ကို အေလးအနက္ထားၿပီး ျပန္လည္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္” ဟု စင္ကာပူႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးဆုံး အင္ဒိုနီးရွားကလည္း အလြန္စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေျပာ ၾကား ခဲ့ၿပီး မလိုအပ္ဘဲ ခရီးမသြားရန္ ႏုိင္ငံသားမ်ားကို သတိေပးထားသည္။ အာဆီယံအဖြဲ႕ကို ထုိင္း စစ္တပ္၏ အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေစရန္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ဟုလည္း အင္ဒိုနီးရွား က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရန္ မလိုလားေသာ္လည္း အာဆီယံအဖြဲ႕၏ ပဋိညာဥ္တြင္ ဒီမိုကေရစီဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒဆုိင္ရာ အစိုးရတစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးျပဳေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈသည္ ေဒသတြင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနသည္ဟု အင္ဒိုနီးရွားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံကမူ ထုိင္း အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိက်ေသာ ေ၀ဖန္သုံးသပ္မႈ မျပဳႏုိင္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠ႒ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေနျဖင့္ မည္သုိ႔ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ဆိုေသာေမးခြန္းကို ျပန္လည္ေျဖၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အာဆီ ယံေရးရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကား၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က “အာဆီယံအေနနဲ႔ ေနာက္ ဆုံးျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အေျခအေနေတြကို နီးနီးကပ္ကပ္ ေလ့လာေနပါတယ္။ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထပ္မံထုတ္ျပန္ျခင္း ျပဳမျပဳဆိုတာကေတာ့ အဖြဲ႕၀င္အားလုံးနဲ႔ တုိင္ပင္ ညိႇႏႈိင္းၿပီးမွ ေဆာင္ရြက္ ရမွာ ျဖစ္ ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူက ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈအေပၚ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၏ သေဘာထားမွာ ေမ ၁၁ ရက္က ျပဳလုပ္ေသာ ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ထုိင္းႏုိင္ငံအေျခအေနအေပၚ ေၾကညာခ်က္အတုိင္းသာ ရွိေနေသးေၾကာ င္း ေမ ၂၃ ရက္ တြင္ The Daily Eleven သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယင္းအာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြး ရာတြင္ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္ျခင္း မရွိဘဲ ၾကားေနလ်က္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ေ၀၀ါးကာ ျပတ္သားမႈ မရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေ၀ဖန္မႈအခ်ဳိ႕ ထြက္ေပ ၚ ခဲ့ သည္။
Eleven Media Group
ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈကို အေမရိကန္က ေမ ၂၂ ရက္၌ တရားမမွ်တမႈမရွိဟု ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ ၌ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏအမ်ားဆုံး ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေနာင္တရမည့္လုပ္ရပ္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ တစ္ရပ္ဆီ အျမန္ဆုံးျပန္သြားဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လိုလား ပါတယ္” ဟု ဂ်ပန္အစိုးရအဖြဲ႕ အတြင္း၀န္ခ်ဳပ္ ယိုရွီဟီေဒးဆူဂါက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ေမာ္ေတာ္ကား ၆၇၀,၀၀၀ ထုတ္လုပ္ေသာ ကမၻာ့နံပါတ္တစ္ ကားထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီျဖစ္ေသာ တိုယိုတာက ကာဖ်ဴးအမိန္႔သည္ ၎တို႔၏ တပ္ဆင္ေရးစက္႐ုံ သုံးခုစလုံး၌ ထုတ္ လုပ္ေရးကို အတားအဆီးျဖစ္ေစေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဟာင္ေလက “တ႐ုတ္နဲ႔ထုိင္းတို႔ဟာ အိမ္နီးခ်င္း မိတ္ေဆြေတြပါ။ ထုိင္းမွာ အျမန္ဆုံး ပုံမွန္အေနအထားကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း ႏုိင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ဴလီဘစ္ေရွာ့က “ဒါဟာေပါက္ကြဲႏုိင္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ပါ။ ကြၽန္မတို႔ က အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ္ပုိင္လုံျခံဳေရးနဲ႔ ခရီးသြားအစီအစဥ္ေတြကို အနီးကပ္ဂ႐ုစုိက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မေလးရွားႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္တို႔က မလိုအပ္ဘဲ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ခရီးမသြားရန္ သတိေပးထားၿပီးျဖစ္သည္။ မေလးရွားသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ဒုတိယေျမာက္ အမ်ားဆုံးကမၻာ့လွည့္ ခရီးသည္မ်ား သြားေရာက္သည့္ ႏုိင္ ငံျဖစ္ ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က မေလးရွားႏုိင္ငံသား ၂ ဒသမ ၉၉ သန္း ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၄ ဒသမ ၇ သန္းႏွင့္ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည္။
စင္ကာပူႏုိင္ငံက ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ အေနအထားသည္ ႀကိဳတင္တြက္ဆ၍ မရေသာ ေပါက္ကြဲႏုိင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။ “စင္ကာပူႏုိင္ငံသားေတြ အေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံကို သြားဖို႔ အလြန္ကို အေလးအနက္ထားၿပီး ျပန္လည္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္” ဟု စင္ကာပူႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးဆုံး အင္ဒိုနီးရွားကလည္း အလြန္စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေျပာ ၾကား ခဲ့ၿပီး မလိုအပ္ဘဲ ခရီးမသြားရန္ ႏုိင္ငံသားမ်ားကို သတိေပးထားသည္။ အာဆီယံအဖြဲ႕ကို ထုိင္း စစ္တပ္၏ အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေစရန္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ဟုလည္း အင္ဒိုနီးရွား က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရန္ မလိုလားေသာ္လည္း အာဆီယံအဖြဲ႕၏ ပဋိညာဥ္တြင္ ဒီမိုကေရစီဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒဆုိင္ရာ အစိုးရတစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးျပဳေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈသည္ ေဒသတြင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနသည္ဟု အင္ဒိုနီးရွားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံကမူ ထုိင္း အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိက်ေသာ ေ၀ဖန္သုံးသပ္မႈ မျပဳႏုိင္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠ႒ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေနျဖင့္ မည္သုိ႔ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ဆိုေသာေမးခြန္းကို ျပန္လည္ေျဖၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အာဆီ ယံေရးရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကား၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က “အာဆီယံအေနနဲ႔ ေနာက္ ဆုံးျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အေျခအေနေတြကို နီးနီးကပ္ကပ္ ေလ့လာေနပါတယ္။ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထပ္မံထုတ္ျပန္ျခင္း ျပဳမျပဳဆိုတာကေတာ့ အဖြဲ႕၀င္အားလုံးနဲ႔ တုိင္ပင္ ညိႇႏႈိင္းၿပီးမွ ေဆာင္ရြက္ ရမွာ ျဖစ္ ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူက ထုိင္းအာဏာသိမ္းမႈအေပၚ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၏ သေဘာထားမွာ ေမ ၁၁ ရက္က ျပဳလုပ္ေသာ ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ထုိင္းႏုိင္ငံအေျခအေနအေပၚ ေၾကညာခ်က္အတုိင္းသာ ရွိေနေသးေၾကာ င္း ေမ ၂၃ ရက္ တြင္ The Daily Eleven သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယင္းအာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြး ရာတြင္ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္ျခင္း မရွိဘဲ ၾကားေနလ်က္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ေ၀၀ါးကာ ျပတ္သားမႈ မရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေ၀ဖန္မႈအခ်ဳိ႕ ထြက္ေပ ၚ ခဲ့ သည္။
Eleven Media Group
No comments:
Post a Comment