ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္ ကယန္းေၾကးကြင္းပတ္ ဓေလ့

ေၾကးကြင္းပတ္ ကယန္း လဟြီ အမ်ိဳးသမီး (ဓာတ္ပုံ – ေက်ာ္ခ / ဧရာ၀တီ)
ပန္ပက္၊ ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးလို႔ အမည္ရတဲ့ ရြာေလး ၃ ရြာဟာ ကယားျပည္နယ္၊ ဒီေမာဆုိ႔ၿမိဳ႕နယ္ ထဲက ေတာင္ တန္းေတြေပၚမွာတည္ရွိၿပီး ကယန္းလဟြီ ေခၚ ေၾကးေခြပတ္ (ကယန္းပေဒါင္) လူ မ်ိဳးေတြ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ တိမ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ လာေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ ေၾကး ကြင္းပတ္ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္း ဝတ္ဆင္ေနၾကဆဲ လက္က်န္ေၾကးကြင္းပတ္ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕ ေန ထိုင္ၾက တဲ့ ရြာေလးေတြလို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီ ရြာေလးေတြကို ယမန္ႏွစ္ ခရစၥမတ္ကာလတုန္းက သြားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကယားျပည္နယ္ ေဆာင္း ဥတုရဲ႕ အေအး ပိုပံုကလည္း အ႐ိုးထိေအာင္ စိမ့္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ စာအုပ္ေတြမွာ ယကန္း လဝီလို႔ ေရးၾကတဲ့ ကယန္း လဟြီ တိုင္းရင္းသားေတြ ေနထိုင္တဲ့ ပန္ပက္၊ ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေတြနားက ေတာင္ထိပ္ေတြမွာ နံနက္ ၁၀ နာရီ ေလာက္ အထိ ျမဴႏွင္းေတြက မစဲေသးပါဘူး။

ညိဳ႕မိႈင္းေနတဲ့ ေတာင္တန္းေတြေပၚမွာ ျမဴၾကားထဲက ထိုးထြက္ေနတဲ့ ေတာင္ထြတ္ ေတာင္စြယ္ေတြ ဟာ ျမင္ရ သူအဖို႔ သက္ဝင္ပန္းခ်ီကားတခ်ပ္ အလားပါပဲ။ ထင္း႐ႉးပင္ေတြ အမ်ားအျပား ေပါက္ေန တဲ့ ေတာင္တန္းေတြရဲ႕ ဆင္ေျခေလ်ာ ေတြမွာေတာ့ ကယန္းလဟြီေတြ ကန္သင္းခတ္ ဆင့္ထားတဲ့ ေလွ ခါးထစ္ ေတာင္ယာ စိုက္ခင္းေတြကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

အဲဒီ ေလွခါးထစ္ေတာင္ယာ စိုက္ခင္းေတြရွိေနတဲ့ ေတာင္ကုန္းေတြေပၚကေန ၾကည့္လိုက္ရင္ ဓနိမိုး သက္ငယ္မိုး၊ ဝါးထရံကာ အိမ္ေတြထက္ သြပ္မိုး၊ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ေတြနဲ႔ ႏွစ္ထပ္တိုက္အိမ္ေတြက ပိုမ်ားတဲ့ ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေလးေတြကို လွမ္းျမင္ေနရပါတယ္။ ရြာအျပင္မွာေတာ့ ႐ိုးရာနတ္ပူေဇာ္ ပြဲေတြက်င္းပတဲ့ တံခြန္တိုင္ေတြ ကိုလည္း အထင္းသား ျမင္ေနရပါတယ္။

တံခြန္တိုင္ႀကီးေတြနဲ႔ တြဲလ်က္ ရွိေနတဲ့ ေဒါကီး ရြာေလးရဲ႕ ရြာလယ္လမ္းေဘး တေနရာမွာေတာ့ ေနပူ ဆာလံႈရင္း ဂ်ပ္ခုတ္ေနတဲ့ ေၾကးကြင္းပတ္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ ကယန္း အမ်ိဳးသမီးႀကီးတဦး ကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။

ဦးေခါင္းက ဆံၿမိတ္ေတြကို မ်က္ခံုးအထက္မွာ ညီညီညာညာ ညႇပ္ထားၿပီး ဆံထံုးကိုေတာ့ အစိမ္းႏုေရာင္နဲ႔ အဝါေရာင္ ရွိတဲ့ ပဝါစႏွစ္ခုနဲ႔ ပတ္ထားပါတယ္။ ပခံုးေပၚကေန ေမးေစ့အထိ လည္တိုင္တခုလံုးကို ၄ ပိႆာ ေလာက္ရွိတဲ့ ေၾကးေခြနဲ႔ ပတ္ထားၿပီး ဒူးဆစ္ေအာက္ကေန ေျခမ်က္စိ အထိလည္း ၂ ပိႆာေလာက္ ရွိတဲ့ ေၾကးေခြေတြ ပတ္ထားပါတယ္။

ဒါတင္ မကေသးပါဘူး။ လက္ေကာက္ဝတ္မွာလည္း တလက္မေလာက္ ရွိတဲ့ ေငြေရာင္ လက္ေကာက္ေတြကို တဖက္ ၄ ကြင္းေလာက္ ဝတ္ထားၿပီး ႐ိုးရာ ဂ်ပ္ခုတ္ထည္ အက်ႌကိုလည္း ဝတ္ထားပါေသးတယ္။ သူရက္လုပ္ ထားတဲ့ ပုဝါေတြ၊ လြယ္အိတ္နဲ႔ ႐ိုးရာရက္ထည္ ေတြကို အိမ္ေရွ႕က ဆိုင္ခန္းေလးထဲမွာ ခ်ိတ္ဆြဲထားပါတယ္။ အဲဒီ ဆိုင္ခန္းေလးက အိမ္ကေလးရဲ႕ေရွ႕ လမ္းမကို မ်က္ႏွာမူၿပီး ဖြင့္ထားတဲ့ ဆိုင္ခန္းေလးပါပဲ။ ဒီရြာကို လာလည္ ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ေလ့လာသူေတြကို ေရာင္းဖို႔ပါ။

ဂ်ပ္ခုတ္ေနတဲ့ ကယန္း အမ်ိဳးသမီးႀကီးက ထိုင္းႏိုင္ငံက ေၾကးပတ္ကယန္းရြာ ေတြသြားၿပီး အလုပ္ လုပ္ခဲ့ ဖူးသူ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာက ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားေတြကို စိတ္၀င္စား ဆြဲေဆာင္ဖို႔ ေၾကးပတ္ ကယန္းေတြကို အခေၾကးေငြယူၿပီး ျပသတာ ေတြ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကယန္းစကားနဲ႔ ထိုင္းစကားပဲ ေျပာတတ္တဲ့ ကယန္းေၾကးပတ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးနဲ႔ ထိုင္းလိုပဲ စကားေျပာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

“ငယ္ငယ္ကတည္းက ႐ိုးရာအရ ဝတ္လာတာ ဆိုေတာ့ ေၾကးေခြမရွိရင္ေတာ့ ေနရတာ တခုခုလိုေန သလိုပဲ။ က်မလည္ပင္းနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြမွာရွိတဲ့ ေၾကးေခြေတြက ေသတဲ့အထိ က်မနဲ႔ အတူရွိသြားမွာ” လို႔ ဂ်ပ္ခုတ္ ေနရင္းက ေျပာျပပါတယ္။

ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေတြ မွာေတာ့ ၂ ရြာေပါင္းမွ ေၾကးကြင္းပတ္ထားဆဲ အမ်ိဳးသမီး ၁၅ ေယာက္ေလာက္ပဲ က်န္ရွိၿပီး ပန္ပက္ရြာနဲ႔ေပါင္းရင္ စုစုေပါင္း အေယာက္ ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ရွိေတာ့မယ္လို႔ ရြမ္းကူရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးေအာင္ကိုက ရွင္းျပပါတယ္။ ေၾကးကြင္းပတ္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုဟာ အသက္ႀကီးပိုင္း အရြယ္ ျဖစ္ၿပီး လူငယ္ပိုင္းေတြက ႐ိုးရာပြဲလမ္းသဘင္ေတြက လြဲရင္က်န္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ၀တ္ဆင္ျခင္း မျပဳၾကေတာ့ဘူး လို႔ သိရပါတယ္။

အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ကိုက “ဓေလ့အရဆိုရင္ ၈ ႏွစ္ေလာက္က စၿပီး ပတ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၁၆ ႏွစ္သားေလာက္တုန္းက ဆိုရင္ မိန္းကေလးတိုင္းလိုလို ေၾကးပတ္ၾကတယ္၊ အပ်ိဳမေတြ ဆိုရင္ ေၾကးပတ္မွ လွတယ္၊ ေၾကးေခြမ်ားမ်ား ပတ္ႏိုင္မွ ပိုလွတယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ေၾကးေခြ မပတ္ႏိုင္တဲ့သူေတြက ဆင္းရဲလို႔ မပတ္ႏိုင္သူေတြပဲရွိတယ္၊ က်ေနာ့္မိန္းမ ဆိုရင္ ဆင္းရဲေတာ့ ေၾကး မပတ္ႏိုင္ဘူးေလ” လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။

ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ ေတြၾကားမွာ ကူးလူးယွက္ႏြယ္ လာတဲ့ ယခုလို ကာလမွာ ကယန္းလူငယ္ေတြ ၾကားထဲမွာလည္း ေၾကးေခြပတ္ျခင္း ဓေလ့ဟာ စိတ္လြတ္လပ္မႈကို အဟန္႔အတား တခုလို ျဖစ္လာေနတယ္လို႔ ေတာင္ ေျပာဆိုလာၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အသက္ ၂၀ ေက်ာ္အရြယ္ ဘြဲ႕ရၿပီးသူ ကယန္းလဟြီ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးက “ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္၊ အမ်ားသူငါ ၾကားထဲ သြားတဲ့ အခါေတြ က်ရင္ တခ်ိဳ႕က ေၾကးေခြပတ္ထားတဲ့ ကိုယ့္ကို သီးျခားခြဲထြက္ေနတဲ့ လူတဦးလို႔ ျမင္ေနတယ္ လို႔ ခံစားရတယ္၊ ဒါ ေၾကာင့္ မပတ္ျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တံခြန္တိုင္ (ကယန္း႐ိုးရာ ဘာသာေရး) ပြဲေတာ္ေန႔ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္႐ိုးရာ ေန႔ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ပတ္တယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ ကယန္းေတြက ေၾကးပတ္လိုၾက ေပမယ့္ လိုအပ္တဲ့ ေၾကးကို မဝယ္ႏိုင္တာ၊ ေၾကးရွား သြားတာ၊ ေၾကးပတ္ တတ္တဲ့ လူေတြ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ ေရာက္ကုန္တာ စတာေတြ ကလည္း ေၾကး ပတ္ၾကဖို႔ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ႀကံဳရေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း ေတြထဲက အခ်က္ေတြပါ။

ရြမ္းကူရြာသူ ေၾကးကြင္းပတ္ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္အရြယ္ ကယန္းလဟြီ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တဦးကေတာ့ `က်မက ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက ႐ိုးရာအတိုင္း ေၾကးပတ္လာခဲ့တာ၊ အိပ္လည္း ဒီအတိုင္း၊ စားလည္း ဒီအတိုင္းပဲ၊ က်မ ေသတဲ့ အထိ စြန္႔လႊတ္မွာ မဟုတ္ဘူး၊ အခု ေနာက္လူေတြက ဒီဓေလ့ကို စြန္႔လႊတ္သြားၾက တာေတာ့ စိတ္ မေကာင္းဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေတြဟာ ၁၉၈၈ မတိုင္မီက ဓနိမိုး၊ သက္ငယ္မိုးၿပီး ဝါး၊ သစ္ စတာေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ ထားၾကတဲ့ အိမ္ေတြသာ ရွိခဲ့ၿပီး အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တိုက္အိမ္ေတြ ေပါမ်ားလာပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြင္း စီးပြားေရး အဆင္မေျပမႈေတြေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ကို ကူးေျပာင္း သြားၾကၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ ကယန္း ေတြဟာ ရတဲ့ လစာေတြကို စုၿပီး ရြာမွာ တိုက္အိမ္ေတြ ျပန္ေဆာက္ၾကတာပါ။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို အခေၾကးေငြယူၿပီး ျပသတဲ့ ကယန္းရြာေတြမွာ အလုပ္ လုပ္ေန ၾကတဲ့ ေၾကးပတ္ကယန္းေတြ အမ်ားစုဟာ ဒီရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေတြက သြားေရာက္ၿပီး အလုပ္ လုပ္ၾကသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ရြမ္းကူေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးေအာင္ကို ကိုယ္တိုင္လည္း ထိုင္းက ေၾကးပတ္ကယန္းရြာ ေတြမွာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ရြာမွာက အလုပ္အကိုင္ ေကာင္းေကာင္း မရွိဘူးေလ။ ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ စိုက္တဲ့ ေတာင္ယာေတြက ကိုယ္စားဖို႔ ေလာက္ပဲ ရၾကတယ္၊ တျခားအလုပ္က မရွိဘူးေလ၊ ထိုင္းမွာက ႏိုင္ငံျခားသားေတြ လာၾကည့္တယ္၊ ကိုယ္ ရက္လုပ္ထားတဲ့ အထည္ေတြ ဝယ္သြားရင္ ပိုက္ဆံ အပိုရတယ္၊ လခကလည္းရတယ္၊ ထိုင္းမွာ အလုပ္လုပ္ရင္ တလကို ျမန္မာေငြ တသိန္းခြဲေလာက္ က်န္တယ္၊ ဒီမွာက အဆင္မေျပၾကဘူးေလ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ထိုင္းမွာရွိတဲ့ ကယန္းေတြ အတြက္ ထိုင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေၾကးပတ္တတ္တဲ့ သူကို ျမန္မာႏိုင္ငံကေန သီးသန္႔ ေခၚယူေပးထား သလို လိုအပ္တဲ့ ေၾကးေတြကိုလည္း ရွာေဖြေပးတဲ့ အျပင္ ႐ိုးရာ ရက္ထည္ေတြ လုပ္ဖို႔ အတြက္လည္း ပံ့ပိုးေပးတာ ေၾကာင့္ သူတို႔အတြက္ လစာအျပင္ အပိုဝင္ေငြ ေတြလည္း ရရွိလို႔ ပိုအဆင္ေျပတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။

ထိုင္းက ကယန္းရြာေတြမွာ အလုပ္ လုပ္ေနၾကတဲ့ ရြမ္းကူနဲ႔ ေဒါကီးရြာေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားစုဟာ ထိုင္းမွာ အလုပ္အကိုင္ အဆင္ေျပေန ၾကတာေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အားနည္းေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ ေနရပ္ရင္းမွာ ျပန္ၿပီး အလုပ္ လုပ္ကိုင္ၾကဖို႔ အခက္အခဲေတြ ရွိေနၾကတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ခ႐ိုင္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ကယန္းရြာေတြက အဲဒီ ေၾကးကြင္းပတ္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏိုင္ငံျခား သား ေတြ ၾကည့္႐ႈဖို႔ မႏုႆ ေလွာင္ခ်ိဳင့္ (Human Zoo) ပံုစံ လုပ္တယ္ ဆိုၿပီး ေဝဖန္ခံရမႈေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ကိစၥကို လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ ေတာင္းဆိုၾကဖို႔ ျပင္ဆင္ၾက ပါေသး တယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို ကန္႔ကြက္တာကို ထိုင္းမွာ ေရာက္ေနတဲ့ တခ်ိဳ႕ ေၾကးကြင္းပတ္ ကယန္းေတြက မလို လားၾက ဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ထိုင္းဘက္မွာက အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ေနထိုင္စရာေတြ က ေနရင္းအရပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ သာလြန္ေနတာေၾကာင့္ လို႔ သိရပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံက ကယန္းရြာမွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ေၾကးကြင္းပတ္ အမ်ိဳးသမီးတဦးက “ဘယ္သူ မဆို ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ခ်စ္ၾကတာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ဆီမွာက လုပ္စားကိုင္စားစရာ မရွိေတာ့ ငတ္ေနတယ္ေလ။ ဘယ္သူမွ လာမေကြၽးႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဆင္ေျပတဲ့ ေနရာမွာပဲ စီးပြားေရး အရ သြားလုပ္ေနၾကရ တာေပါ့၊ အခုခ်ိန္ ျမန္မာျပည္ ျပန္လည္း ဘာအလုပ္မွ မရွိဘူး၊ ေႏြဆိုရင္ ေသာက္ေရေတာင္ ေသာက္စရာ မရွိဘူး၊ ဒီ (ထိုင္း) မွာက ေရမီးအစံု ရာသီဥတု မေရြး က်မတို႔ကို ထားတယ္၊ ဒီအေပၚမွာ သာယာေန တာေတာ့ မဟုတ္ပါ ဘူး၊ ျမန္မာျပည္မွာ က်မတို႔ သားသမီးေတြ ငတ္ျပတ္ေနတာ က်မတို႔ မၾကည့္ရက္ ဘူးေလ” လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။

အခုဆိုရင္ ေၾကးကြင္းပတ္ ကယန္းေတြကို ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ေဒသမွာတင္ မကေတာ့ဘဲ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အလာမ်ားတဲ့ ခ်င္းမိုင္နဲ႔ ခ်င္း႐ိုင္ ေဒသေတြမွာပါ ရြာေတြ တည္ၿပီး ထားလာၾက ပါတယ္။ သူတို႔ရြာေတြထဲကို ဝင္ေရာက္ ေလ့လာလိုတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ တဦးကို ဘက္ ၅၀ဝ (ျမန္မာေငြ က်ပ္ ၁ ေသာင္းခြဲခန္႔) ဝင္ေၾကး ေပးရပါတယ္။

ဒီရြာေတြကို လာေရာက္ လည္ပတ္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ ေတြက ေၾကးကြင္းပတ္ ကယန္း အမ်ိဳးသမီးေတြကို ထိုင္းႏိုင္ငံဖြား ထိုင္းႏိုင္ငံသားေတြလို႔ ထင္ျမင္ေနၾကတာ ကိုေတာ့ အဲဒီ ရြာေတြမွာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ေၾကးကြင္းပတ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္တိုင္က ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈ မရွိၾကဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ကယန္းအလွ” လို႔ အမည္ရတဲ့ ေၾကးပတ္ကယန္း လဟြီေတြ အေၾကာင္းကို ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကူးခဲ့တဲ့ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္ကိုလတ္ ကေတာ့ “ေၾကးပတ္ ကယန္းေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ သက္ေသျပ ခ်င္လို႔” ႐ိုက္ကူး တင္ဆက္ခဲ့တာ ဆိုၿပီး ဧရာဝတီနဲ႔ အင္တာဗ်ဴး တခုမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

သူ ႐ိုက္ကူးခဲ့တဲ့ “ကယန္းအလွ” ဇာတ္ကားဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ မတ္လထဲမွာ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံတကာ ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ ဆုဆြတ္ခူးခဲ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အကယ္ ဒမီဆု ေပးပြဲ မွာလည္း အေကာင္းဆံုး ႐ုပ္ရွင္ထူးခြ်န္ဆုေတြထဲက ႐ုပ္ရွင္ အသံဆုနဲ႔ ဓာတ္ပံုဆုေတြ ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့ပါ တယ္။ ၿပီးေတာ့ မေလးရွား ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ AIFFA 2013(Asian International Film Festival and Award 2013) ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ Special Jury Award ဆုကို ဆြတ္ခူးရရွိခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံက ကယန္းရြာေတြမွာ ေၾကးပတ္တဲ့ သူေတြ တိုးပြားလာေနခ်ိန္မွာ ေနရင္းရပ္ အမိေျမ မွာေတာ့ ေၾကး ပတ္ ကယန္းေတြက တႏိုင္ငံလံုးေပါင္းလို႔ ေၾကးပတ္တဲ့သူ အေယာက္ ၅၀ ေတာင္ မျပည့္ေတာ့ဘူး လို႔ ကယန္းလဟြီ တိုင္းရင္းသားလည္းျဖစ္၊ “ကယန္းလူမ်ိဳး၊ ကယန္းဓေလ့” စာအုပ္ ကို ျပဳစုေရးသားၿပီး ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္က အမ်ိဳးသား စာေပဆုရရွိခဲ့သူ ဦးေက်ာ္သန္း (ဖယ္ခံု) က ရွင္းျပပါတယ္။

“အခုဟာက ေၾကးပတ္က ပန္ပက္အုပ္စု (ပန္ပက္၊ ရြမ္းကူ၊ ေဒါကီး) ဘက္မွာ ဆယ္ဂဏန္း ေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္၊ မိုးၿဗဲဘက္မွာ အရင္ ၅ ေယာက္ေလာက္ က်န္ေသးတယ္။ အခု မရွိေတာ့ဘူး၊ ဖယ္ခံုၿမိဳ႕နယ္ ထဲမွာေတာ့ တေယာက္စ၊ ႏွစ္ေယာက္စ ေတာ့ ရွိေသးတယ္။ ထိုင္းဘက္ ကေတာ့ဗ်ာ စီးပြားေရး အရ ေခၚၿပီး လုပ္တာေပါ့” လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။

ကယန္းလဟြီ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေၾကးကြင္းပတ္ ဓေလ့ေတြ ေပ်ာက္လုလု အထိ ေလ်ာ့က်လာတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကယန္းစာေပ၊ ကယန္းယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႔အပါအဝင္ ဘက္စံုပါဝင္တဲ့ ကယန္းလူမ်ိဳး အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက လည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက ေပမယ့္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ ေရရွည္ တည္တံ့မယ့္ အစီအစဥ္ေတြ ကိုေတာ့ မေရးဆြဲႏိုင္ခဲ့ၾက ပါဘူး။

“ေလ်ာ့နည္း သြားတာေတာ့ အမွန္ပဲ၊ နည္းသြားတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက ခႏၶာကိုယ္မွာ ဝတ္ဆင္ထား တဲ့ ေၾကးကလည္း မနည္းဘူး၊ ဒီေၾကးေတြရဲ႕ အေလးခ်ိန္ကလည္း မနည္းဘူး၊ ဆိုေတာ့ ေခတ္ ကာလေတြ ေျပာင္း လာတာနဲ႔ ဒါဟာ ေခတ္မညီေတာ့ဘူး၊ ဝန္ထုပ္ ဝန္ပိုးႀကီး တခုလို ျဖစ္လာတယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ မပတ္ခ်င္ၾကတာ မ်ားတယ္” လို႔ ကယန္း စာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဥကၠ႒ ဦးတုတ္ေပါက လည္း ေျပာ ပါတယ္။

ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ျဖစ္တဲ့ ကယန္း ကငန္၊ ကယန္း လထာ၊ ကယန္း ေဂခို-ေဂဘား၊ ကယန္းလဟြီ ဆိုတဲ့ ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္စု ၄ စုထဲမွာ ကယန္းလဟြီ မ်ိဳးႏြယ္စုရဲ႕ ေၾကးပတ္ဓေလ့ဟာ ထင္ရွားခဲ့ေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ကတည္းက ေၾကးပတ္တဲ့ ဓေလ့ဟာ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့က်လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ အေျခ စိုက္ၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ကယန္းလဟြီ လူမ်ိဳး ဦးခြန္မာကိုဘန္းက ေျပာပါတယ္။

အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဦးခြန္မာကိုဘန္းက “အရင္တုန္းက သူ႔ အုပ္စုနဲ႔သူ ေတာေတာင္ ထဲမွာ ေနေတာ့ ဒါကို ဂုဏ္ယူၾကတယ္ ေလ။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ကာလမွာ ဖက္စစ္ဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ႕ေတြ ကလည္း က်ေနာ္တို႔ နယ္ေျမထဲ ဝင္လာေတာ့ လူစုေတြ ကြဲကုန္တယ္။ တျခားေနရာေတြ ေရာက္ကုန္ၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြက တျခား လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံလာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒါေတြဟာ ေလး တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ျမင္လာၾကၿပီး ေၾကးပတ္တာကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ၾကတယ္၊ အခု ဆိုရင္ ေၾကးပတ္တဲ့လူ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္ မျပည့္ ေတာ့ ဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဦးခြန္မာကိုဘန္းက ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ “ေၾကး ပတ္ေတြကို စြန္႔လႊတ္လိုက္တယ္ ဆိုတာက တနည္း အားျဖင့္ က်န္းမာေရး အရပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အင္မတန္ ေကာင္းတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈတခုပဲ လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲဒီလို ျမင္တယ္။ သူ႔အခ်ိန္ သူ႔အခါအရ ေျပာင္းလဲသြားတာ ဟာလည္း ဝမ္းသာစရာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ေန႔ႀကီးရက္ျမတ္ေတြ ဆိုရင္ ေတာ့ ဒီဓေလ့ေတြ မပေပ်ာက္ဖို႔ အရင္တုန္းက ငါတို႔မွာ ဒီလို ဒီဓေလ့ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

အခုလက္ရွိ ေၾကးကြင္းပတ္ေနဆဲ ကယန္းေတြ ကေတာ့ ကယန္းေၾကးပတ္ဓေလ့ရဲ႕ ေနာက္ ဆံုး ေၾကးကြင္းပတ္ မ်ိဳးဆက္ေတြ ျဖစ္ဖြယ္ရွိၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာထက္ ေၾကးပတ္မယ္ေတြ ပိုၿပီး က်န္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ ကယန္းယဥ္ေက်းမႈ ေလ့လာသူေတြက ေျပာပါတယ္။

ကယန္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက ထိုင္းမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ေၾကးပတ္ ကယန္းေတြ ေမြး ရပ္ေျမကို ျပန္လာၿပီး ေနထိုင္ေစ လို တဲ့ ဆႏၵေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရရွိေနတဲ့ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ဝင္ေငြမ်ိဳးေတြ ဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို႔က ခက္ခဲေနပါတယ္။ အဲဒါ အျပင္ လက္ရွိ ကယန္းရြာေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ေၾကးကြင္းပတ္ကယန္း ေတြကေတာင္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ ဖို႔ ေျခဦးတျပင္ျပင္ လုပ္ေနၾကပါၿပီ။

ဒါ့အျပင္ ေၾကးပတ္ ကယန္းလဟြီေတြနဲ႔ ေဒသ တခုတည္းမွာ အတူ ေနထိုင္ၿပီး လည္တိုင္ကေန ရင္ၫႊန္႔ အထိ ေငြဒဂၤါး ျပားေတြဆြဲတဲ့ ဓေလ့ ရွိတဲ့ ကယန္းကငန္ မ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံက ျပဳ လုပ္ ေပး ထားတဲ့ ကယန္းရြာေတြကို သူတို႔ စားဝတ္ေနေရး နဲ႔ အလုပ္အကိုင္ ရရွိေရး အတြက္ ေျခဦးလွည့္ေနၾက ပါၿပီ။ ကယန္းကငန္ေတြရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့ ဝတ္စား ဆင္ယင္မႈကလည္း ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အတြက္ အထူးတဆန္း ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ထိုင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ကလည္း ေၾကးကြင္းပတ္ ကယန္းလဟြီနဲ႔ ယကန္းကငန္ တိုင္းရင္းသားေတြကို လက္ခံႀကိဳဆိုလ်က္ ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဧရာ၀တီ