မန္ဒဲလား ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားက်င္းပ

အသားေရာင္ခဲြျခားမႈ ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားရာမွာ ထင္ရွားခဲ့တဲ့ ကြယ္လြန္သူ ေတာင္အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေ ဟာင္း Nelson Mandela အတြက္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားကုိ ကမၻာတ၀ွမ္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒီကေန႔ပဲ တက္ေရာက္ စကားေျပာၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အာ႐ုံစုိက္ခဲ့သူ တဦးအျဖစ္နဲ႔လည္း ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွား သူေတြက ေတာင္အာဖရိကေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းအေပၚ ေအာက္ေမ့ သတိရေနၾကတာပါ။ Nelson Mandela ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနား က်င္းပေနတဲ့ အေျခအေနေတြကုိေတာ့ မဆုမြန္ က တင္ျပထား ပါတယ္။

ကြယ္လြန္သူ ေတာင္အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း Nelson Mandela ကုိ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳဖုိ႔ ခ်မ္းေအးလြန္းလွတဲ့ ရာသီဥတုေအာက္မွာ ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြဟာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ တုန္းက ကမၻာ့ဖလားေဘာလံုးပဲြ က်င္းပခဲ့တဲ့ Johannesburg ၿမိဳ႕က အားကစား႐ံုတ၀ုိက္မွာ မနက္လင္း အားႀကီး အခ်ိန္ေလာက္ကတည္းက တန္းစီေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ၾကသလုိ၊ အခမ္းအနား မွာေတာ့ ေအာက္ေမ့ ဖြယ္ ေတးသီခ်င္းေတြသီဆို၊ ဂုဏ္ျပဳစကားေတြနဲ႔ က်င္းပေနၾကတာပါ။

Johannesburg ၿမိဳ႕က ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားကုိ တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ႏုိင္ငံ တကာ ေခါင္းေ ဆာင္ေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ထဲက အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama ကလည္း ေတာင္အာဖရိ က ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းရဲ႕ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ထူးျခားတဲ့ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကုိ ခ်ီးက်ဴးစကား ေျပာဆုိသြားပါတယ္။

“ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆုိတာဟာ ၾကမ္းၾကဳတ္လွတဲ့ အတိတ္ကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈဖုိ႔ မဟုတ္္ဘဲ အားလုံးပါ၀င္ႏုိင္ဖုိ႔၊ ရက္ေရာဖုိ႔နဲ႔ အမွန္တရားကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ျပသသင္ၾကားေပးခဲ့တဲ့သူပါ။ ဥပေဒေတြကုိ ျပင္ဆင္႐ုံတင္မကဘဲ သူဟာ ႏွလုံးသားေတြကုိပါ ေျပာင္းလဲေအာင္ လုပ္ခဲ့သူပါ။ သူကြယ္လြန္ ခဲ့တာဟာ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံသားေတြသာမက ကမၻာတ၀ွမ္းက သူ႔ကုိ ေလးစား အားက်ခဲ့ သူေတြ အတြက္ပါ ၀မ္းနည္းရမယ့္္ အခါသမယ ျဖစ္သလုိ၊ သူရဲေကာင္းဆန္တဲ့ သူ႔ ဘ၀ အတြက္ ေအာင္ပဲြခံရမယ့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သမၼတ အုိဘားမား သာမက၊ သမၼတေဟာင္း George W. Bush၊ သမၼတေဟာင္း Bill Clinton နဲ႔ Jimmer Carter လည္း ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္လာခဲ့ၾကသလုိ၊ ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ David Cameron၊ ျပင္သစ္သမၼတ Francois Hollande၊ ဘရားဇီးသမၼတ Dilma Roussef၊ က်ဴးဘားသမၼတ Raul Castro တို႔လုိ ႏုိင္ငံေရး အယူအဆ မတူကဲြျပားသူေပါင္းစုံ တက္ေရာက္ၿပီး အမွတ္တရမိန္႔ခြန္းေတြ ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းကလည္း ေတာင္အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ကြယ္လြန္သြားတာဟာ ႀကီးမားတဲ့ ဆုံး႐ႈံးမႈတခု ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။

“ေတာင္အာဖရိကအေနနဲ႔ သူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့သလုိ၊ ဖခင္တစ္ေယာက္ ဆုံး႐ႈံးရတာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီးအတြက္လည္း မိတ္ေဆြေကာင္းတစ္ေယာက္ ဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္ ဆုံး႐ႈံးရတာပါ။ Nelson Mandela ဟာ က်ေနာ္တုိ႔ေခတ္အတြက္ အႀကီးမားဆုံးေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ျဖစ္႐ုံသာမက အႀကီးမားဆုံး ဆရာတဆူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ကြယ္လြန္သူ ေတာင္အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း Nelson Mandela ဟာ အသားအေရာင္ ခဲြျခားမႈကုိ ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားရင္း ေထာင္ဒဏ္ ၂၇ ႏွစ္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရ သလုိ၊ ေနာက္ ပုိင္း ေထာင္က လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံး လူမည္းသမၼတတဦး လည္း ျဖစ္လာခဲ့ တာပါ။ ဒီလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီေပၚထြန္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အာ႐ုံစုိက္ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့သူတဦးအျဖစ္နဲ႔လည္း ေတာင္အာဖရိကေရာက္ ေဒါက္တာသိန္း၀င္းတုိ႔လို ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွား သူေတြက အမွတ္ရေနၾကတာပါ။

“ေတာင္အာဖရိကမွာလို မန္ဒဲလား နဲ႔ ဒီကလပ္ တို႔ လုပ္ခဲ့သလို ျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ သမၼတ မန္ဒဲလားက Reconciliation အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ကို ေျပာသြား တယ္ေပါ့ ျမန္မာျပည္နဲ ႔ပတ္သက္လို႔။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရဟာ Reconciliation အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို တကယ္လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီဆုိတာကို စိတ္ထဲမွာ ခံစားမိတယ္ေပါ့ေနာ္။”

ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၉၅ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာဖရိက သမၼတေဟာင္းရဲ႕ စ်ာပနအခမ္းအနား ကုိေတာ့ သူငယ္စဥ္ဘ၀က ေနထုိင္ခဲ့ရာ Qunu ေက်းရြာမွာ ၁၅ ရက္ေန႔က်ရင္ ေျမျမႇဳပ္သၿဂႋဳဟ္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္ (ဗီြအုိေအ)