ျမန္မာအေပၚ ကုန္သြယ္ေရး ပစ္ဒဏ္ခတ္မႈတခ်ိဳ႕ ေျဖေလွ်ာ့ဖို႔ ကန္ စဥ္းစားမႈ HRW ေဝဖန္

အေမရိကန္က ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈစာရင္းမွာ ပါေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေအးရွားေ၀ါလ္ကုမၸဏီပိုင္ဆိပ္ကမ္းမွာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြကေန ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ႏိုင္ဖို႕ အေမရိကန္အစိုးရက ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့အခ်က္တခ်ဳိ႕ကို အေမရိကန္အစိုးရက ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ဒီလို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မွဳေတြျပဳလုပ္မယ့္အေပၚမွာ HRW လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ႀကီးက ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကိုတင္ျပမွာပါ။

ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ အနီးကပ္ဆက္ဆံေရးရွိေနၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္မႈနဲ႔ ေငြေၾကးေတြရရွိေနတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အရင္က ပစ္မွတ္ထားပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ စာရင္းမွာပါေနတဲ့ ေအးရွားေ၀ါလ္ ကုမၸဏီပိုင္ ဆိပ္ကမ္းကိုျဖတ္ၿပီး အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ အေမရိကန္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနက စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းတခ်ဳိ႕ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေနတာပါ။ လာမယ့္အပတ္ အေစာပိုင္းအတြင္း အေျပာင္းအလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြဖက္က ေျပာေၾကာင္းသတင္းေတြမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ဆက္ဆံေရးေႏြးေထြးလာမႈနဲ႔ အေမရိကန္ စီးပြားေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းတို႕ရဲ႕ တိုက္တြန္းမႈေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားပိုင္ဆိုမႈမ်ားထိန္းခ်ဳပ္ေရးဌာနခဲြ (OFAC) ကေန အေမရိကန္ဘဏ္ေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေအရွားေ၀ၚလ္ ဆိပ္ကမ္းအသံုးျပဳခ ေပးဖို႕ အေထြေထြ လိုင္စင္ခြင့္ျပဳေရး စဥ္းစားေနတာျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရက ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕အေရးယူထားတဲ့ စာရင္းေတြမွာ ပါေနတဲ့ ခရိုနီ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေပၚ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ေျဖေလ်ာ့ေပးျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးကို တိုးတက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕မျမင္ေၾကာင္း နယူးေရာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕ႀကီးက ေ၀ဖန္ လိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဆိပ္ကမ္းလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခရိုနီမဟုတ္တဲ့ အျခားလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးသင့္တယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း HRW ရဲ႕အာရွေရးရာညြန္ၾကားေရးမွဴး John Sifton က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ဆိုရင္ ဒီခရိုနီလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႕ ဆက္ဆံမယ္အစား သူတို႔ ဒီျပသနာကို တကယ္ေျဖရွင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီဆိပ္ကမ္းလုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္မွဳကို အျခားသူေတြအတြက္ ေလလံဖြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။”

အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာကုန္သြယ္မႈ ပမာဏ ေသးငယ္ေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာတိုးတက္မႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သန္ေခါင္းစာရင္းဌာနထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၂၀၁၄ ခုနွစ္မွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံကုန္သြယ္မႈ ဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၈၅ မီလီယံရွိရာကေန ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ပထမ (၁၀)လ တြင္း ေဒၚလာ ၃၀၆ မီလီယံေက်ာ္ဖိုးထိ တိုးတက္ခဲ့တယ္လို႕ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ျမန္မာအေပၚခ်မွတ္ထားတဲ့ က်န္ေနတဲ့ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမွဳေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ဖို႕ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမွ တက္လာမယ့္ျမန္မာအစိုးရသစ္နဲ႕ေရာ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္နဲ႕ပါ သူ႕အေနနဲ႕ အနီးကပ္တိုင္ပင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး အသစ္ခန္႕အပ္ဖို႕ သမၼတအိုဘားမားအဆိုျပဳထားတဲ့ ဒုလက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Scot Marciel က ၿပီးခဲ့တဲ့အဂၤါေန႕က အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္ၾကားနာပဲြမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္း ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈ စာရင္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေအရွားေ၀ါလ္ အုပ္စု ကုမၸဏီရဲ႕ လုပ္ငန္းခြဲတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေအရွားေ၀ါ ဆိပ္ကမ္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငမွာ ေခတ္အမွီဆံုးနဲ႕ စီးပြားေရးအရ တြက္ေျခအကိုက္ဆံုး ကြန္တိန္နာ ဆိပ္ကမ္းျဖစ္တဲ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းက ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏ အေျမာက္အျမား ျဖတ္သန္းသြားရာ ဆိပ္ကမ္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုး ဘဏ္နဲ႕ ေငြေၾကး၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ Clearing House Association နဲ႕ Bankers Association of Finance and Trade တို႕ဟာ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေအးရွားေ၀ၚလ္ ဆိပ္ကမ္းနဲ႕ ေငြေၾကးလႊဲေျပာင္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႕ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ဌာနရဲ႕ ႏိုင္ငံျခား ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဌာနခြဲ (OFAC) ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ဂ်ဴလိုင္လကတည္းက စာေရးၿပီး ေတာင္းဆိုထားတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာ ရွိၿပီးသား ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈ စည္းမ်ဥ္းေတြရဲ႕ ေအာက္မွာပဲ၊ ေအးရွားေ၀ၚလ္ ကုမၸဏီနဲ႕ တိုက္ရိုက္မသက္ဆိုင္ဘူးဆိုရင္ ေအးရွားေ၀ၚလ္ဆိပ္ကမ္းကို ျဖတ္သန္းၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ ေငြေၾကးလႊဲေျပာင္းမႈေတြကို ခြင့္ျပဳေပးဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါအျပင္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြကို မခ်ိဳးေဖာက္ပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ ပိုေကာင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳးျဖစ္လာဖို႕ ရည္ရြယ္တာကိုလဲ လိုက္နာႏိုင္ဖို႕ ႀကိဳးစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႕ BAFT ရဲ႕ ဥကၠဌ နဲ႔ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ Tod Burwell က ဗြီအိုေအကို ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

VOA