Wednesday, 22 October 2014

အီဘိုလာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ႏွစ္မ်ဳိးကို WHO စမ္းသပ္ေန

Photo: အီဘိုလာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ႏွစ္မ်ဳိးကို WHO စမ္းသပ္ေန
Wednesday, October 22, 2014

ကမာၻ႕ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔က အီဘိုလာ ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ႏွစ္မ်ဳိးကို စတင္စမ္းသပ္ ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

Chimpanzee ကေန ရထားတဲ့ ကာကြယ္ေဆးကို အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ မာလီႏိုင္ငံမွာ အနည္းငယ္ စမ္းသပ္မႈလုပ္ၿပီးေနာက္ ဒီလကုန္ေလာက္က်ရင္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံမွာ စမ္းသပ္မႈ လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

VSV လို႔ေခၚတဲ့ ကာကြယ္ေဆး ေနာက္တစ္မ်ဳိးကိုလည္း အေမရိကန္မွာ စမ္းသပ္မႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါ မရွိေတာ့ဘူး - WHO

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါပိုး မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO က ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။

ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔က ၄၂ ရက္ၾကား ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါပိုး ပ်ဳိးတဲ့ ကာလ ႏွစ္ခုကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေနာက္ ေရာဂါ ထပ္ျဖစ္တာ မေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အခုလို ေၾကညာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ရလဒ္ျဖစ္ၿပီး အီဘိုလာပိုးကို ႏွိမ္နင္းလို႔ရတယ္ဆိုတာ ကမာၻကို ျပသလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားဆိုင္ရာ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအႀကီးအကဲ က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ တိုက္ပြဲငယ္ တစ္ခုကို ေအာင္ႏိုင္ျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး အာဖရိက ေဒသမွာ အီဘိုလာပိုး ရွိေနတဲ့ကာလအတြင္း စစ္ႀကီးကို ေအာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ မဆိုလိုႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

အခုေလာေလာဆယ္ အီဘိုလာ ပိုးဟာ ဂီနီ၊ လိုင္ေဘးရီးယားနဲ႔ ဆီယာရာလီယြန္ႏိုင္ငံမွာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး အဲဒီေရာဂါေၾကာင့္ လူေပါင္း ၄၅၀၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္အေမရိကတိုက္က ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕နဲ႔ Caribbean ကြ်န္းဆြယ္ေဒသက ႏိုင္ငံေတြ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာမယ္ဆိုရင္ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဝိုင္းဝန္းကူညီ တိုက္ဖ်က္သြားမယ္လို႔ သေဘာတူၾကပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ်ကေတာ့ ေငြေၾကးလ်ဴဒါန္းမႈသာ လုပ္မယ္

အီဘိုလာ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ၾသစေၾတးလ်က ေဒၚလာ ၁၈ သန္း လ်ဴဒါန္းခဲ့ေပမယ့္ စစ္သားေတြ၊ က်န္းမာေရး အမႈထမ္းေတြကို ပို႔ေဆာင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

အီဘိုလာ ေရာဂါ ကုသေပးရင္း တစ္ေယာက္ေယာက္က ေရာဂါ ကူးစက္ခံရမယ္ဆိုရင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကို ျပန္သယ္လာဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေနာက္အာဖရိကကေန ၾသစေၾတးလ်ကို ျပန္လာရတဲ့ ခရီးက ေဝးတဲ့အတြက္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာ ကယ္ဆယ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေန မရွိတာေၾကာင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသားေတြကို မပို႔ႏိုင္ဘူးလို႔ ၾသစေၾတးလ်က ေျပာပါတယ္။

အစိုးရက တားျမစ္တဲ့ၾကားကပဲ အာဖရိကေဒသကို သြားေရာက္မယ္ဆိုရင္လည္း မိမိ အလုပ္လုပ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူကို ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ေပးသလဲ ဆိုတဲ့ စနစ္ ရွိမရွိကို အရင္ေလ့လာဖို႔လည္း သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ် အစိုးရက အီဘိုလာတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ အလ်ဴေငြထက္မက ပိုမို လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ International Crisis Group က ေျပာပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ်ရဲ့ ေငြေၾကးလ်ဴဒါန္းမႈအေပၚ အထူးေက်းဇူးတင္ေပမယ့္ အာဖရိက ေဒသမွာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ႏိုင္မယ့္ လူေတြကို ပို႔ေဆာင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း အဲဒီေဒသမွာ အေျခခံ အေဆာက္အဦးတည္ေဆာက္ေရးမွာ လိုအပ္ခ်က္ အမ်ားအျပား ရွိေသးတဲ့အေၾကာင္း Jean-Marie Guehenno က ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

ABC Radio Australia
ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႔က အီဘိုလာ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး ႏွစ္မ်ဳိးကို စတင္စမ္းသပ္ ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

Chimpanzee ကေန ရထားတဲ့ ကာကြယ္ေဆးကို အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ မာလီႏိုင္ငံမွာ အနည္းငယ္ စမ္းသပ္မႈလုပ္ၿပီးေနာက္ ဒီလကုန္ေလာက္က်ရင္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံမွာ စမ္းသပ္မႈ လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

VSV လို႔ေခၚတဲ့ ကာကြယ္ေဆး ေနာက္တစ္မ်ဳိးကိုလည္း အေမရိကန္မွာ စမ္းသပ္မႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါ မရွိေတာ့ဘူး - WHO

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါပိုး မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO က ေၾကညာလိုက္ ပါတယ္။

ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔က ၄၂ ရက္ၾကား ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါပိုး ပ်ဳိးတဲ့ ကာလ ႏွစ္ခုကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေနာက္ ေရာဂါ ထပ္ျဖစ္တာ မေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အခုလို ေၾကညာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ရလဒ္ျဖစ္ၿပီး အီဘိုလာပိုးကို ႏွိမ္နင္းလို႔ရတယ္ဆိုတာ ကမာၻကို ျပသလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားဆိုင္ရာ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအႀကီးအကဲ က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ တိုက္ပြဲငယ္ တစ္ခုကို ေအာင္ႏိုင္ျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး အာဖရိက ေဒသမွာ အီဘိုလာပိုး ရွိေနတဲ့ကာလအတြင္း စစ္ႀကီးကို ေအာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ မဆိုလိုႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

အခုေလာေလာဆယ္ အီဘိုလာ ပိုးဟာ ဂီနီ၊ လိုင္ေဘးရီးယားနဲ႔ ဆီယာရာလီယြန္ႏိုင္ငံမွာ ဆက္ လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး အဲဒီေရာဂါေၾကာင့္ လူေပါင္း ၄၅၀၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္အေမရိကတိုက္က ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕နဲ႔ Caribbean ကြ်န္းဆြယ္ေဒသက ႏိုင္ငံေတြ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ အီဘိုလာ ေရာဂါ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာမယ္ဆိုရင္ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဝိုင္းဝန္းကူညီ တိုက္ဖ်က္သြားမယ္လို႔ သေဘာတူၾကပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ်ကေတာ့ ေငြေၾကးလ်ဴဒါန္းမႈသာ လုပ္မယ္

အီဘိုလာ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ၾသစေၾတးလ်က ေဒၚလာ ၁၈ သန္း လ်ဴဒါန္းခဲ့ေပမယ့္ စစ္သားေတြ၊ က်န္းမာေရး အမႈထမ္းေတြကို ပို႔ေဆာင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

အီဘိုလာ ေရာဂါ ကုသေပးရင္း တစ္ေယာက္ေယာက္က ေရာဂါ ကူးစက္ခံရမယ္ဆိုရင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကို ျပန္သယ္လာဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေနာက္အာဖရိကကေန ၾသစေၾတးလ်ကို ျပန္လာရတဲ့ ခရီးက ေဝးတဲ့အတြက္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာ ကယ္ ဆယ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေန မရွိတာေၾကာင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသားေတြကို မပို႔ႏိုင္ဘူးလို႔ ၾသစေၾတးလ်က ေျပာပါတယ္။

အစိုးရက တားျမစ္တဲ့ၾကားကပဲ အာဖရိကေဒသကို သြားေရာက္မယ္ဆိုရင္လည္း မိမိ အလုပ္လုပ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူကို ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ေပးသလဲ ဆိုတဲ့ စနစ္ ရွိမရွိကို အရင္ေလ့လာဖို႔လည္း သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ် အစိုးရက အီဘိုလာတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ အလ်ဴေငြထက္မက ပိုမို လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ International Crisis Group က ေျပာပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ်ရဲ့ ေငြေၾကးလ်ဴဒါန္းမႈအေပၚ အထူးေက်းဇူးတင္ေပမယ့္ အာဖရိက ေဒသမွာ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ႏိုင္မယ့္ လူေတြကို ပို႔ေဆာင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း အဲဒီေဒသမွာ အေျခခံ အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ေရးမွာ လိုအပ္ခ်က္ အမ်ားအျပား ရွိေသးတဲ့အေၾကာင္း Jean-Marie Guehenno က ေျပာ သြားခဲ့ပါတယ္။

ABC Radio Australia 

No comments:

Post a Comment