ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ ဘယ္ေတာ့ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမလဲ

ပညာ့လက္ဆုပ္စနစ္ ဆိုသည္မွာ ပညာသင္ၾကားရာတြင္ ဆရာမွ ေက်ာင္းသားတို႔၏ ေတြးေခၚႏိုင္မႈ စြမ္းအားကို ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ျခယ္ထားၿပီး ဆရာမ်ားက မိမိသင္ၾကားမႈမွ လြဲ၍ မည္သည့္ ေတြးေခၚဆင္ျခင္မႈကို လက္မခံဘဲ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ ဆုပ္ကိုင္ ထားသည့္ သင္ၾကားေရး စနစ္ကို ဆိုလိုသည္။ ဤစနစ္သည္ မည္သည့္ႏိုင္ငံ ပညာေရးစနစ္တြင္မွ မေတြ႕ျမင္ဘူးသည့္ စနစ္လည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ ဆုိ႐ိုးစကားတြင္ ဆရာစားခ်န္သည္ ဆိုသည့္ ဓေလ့မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆထားၿပီး ယခုအခါတြင္ေတာ့ ဆရာစား ခ်န္႐ံုတင္မက၊ ကိုယ္ပိုင္ထိုးထြင္း ဆင္ျခင္ႀကံဆမႈကိုပါ ပိတ္ပင္ထားသည့္ စနစ္တခုပင္ ျဖစ္လုိ႔ေနသည္။

ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြင္း အစိုးရအား ျပန္လည္၍ တြန္းလွန္မည့္ ပညာတတ္ လူတန္းစားမ်ား မေပၚေပါက္ေရးအတြက္ အကြက္က်က် စီမံဖန္တီးထားေသာ ပညာေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္က အစိုးရဌာနမ်ားတြင္ အမႈထမ္းေဆာင္ရန္အတြက္ ဖန္တီးထားေသာ ကၽြန္ပညာေရး စနစ္ထက္ ဆိုးရြားေသာ စနစ္ျဖစ္ကာ မူလတန္း အရြယ္မွစတင္၍ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚမ်ား မေပၚထြန္းေစရန္ႏွင့္ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ယဥ္ေက်းမႈ မေပၚေပါက္ေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ား ဖံုးလြမ္းေသာ ပညာေရးစနစ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ ျမန္မာ့ပညာေရးတြင္ ေပၚေပါက္လာျခင္းမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအား မေလာက္ငွသည့္ လစာ ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ထားၾကသည္။ လစာႏွင့္ မေလာက္ ငွေသာေၾကာင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ က်ဴရွင္သင္ၿပီး ၀မ္းေရးကို ေျဖရွင္းရကာ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု က်ဴရွင္လာတက္ေစရန္အတြက္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေတြ႕ျမင္ေနရေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အက်င့္စ႐ိုက္ ဆိုးမ်ားကို နမူနာယူ အတုခိုး ကာ ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့ဟန္ ဖန္တီးထားေသာ စနစ္တခုပင္ျဖစ္သည္။

ေခတ္စနစ္၏ သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ဆရာ၊ ဆရာမအမ်ားစုသည္ သင္ၾကားေရး နည္းစနစ္မ်ား ကို ေသခ်ာစြာ ေလ့လာခြင့္ မရခဲ့သလို ကိုယ္ပိုင္ေလ့လာမႈ အားနည္းခ်က္မ်ားလည္း ရွိခဲ့ၿပီး အခ်င္းခ်င္း လက္ဆင့္ကမ္း သင္ေပးလိုက္ေသာ ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ေၾကာင့္လည္း ပညာေရးမွာ ပိုမို၍နိမ့္က် သြားရသည္ဟု ပညာေရး ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ထားသည္။

ထိုစနစ္ေၾကာင့္ မူလတန္းမွ စတင္ကာ အဆင့္ျမင့္ ပညာသင္ၾကားေနေသာ တကၠသိုလ္ စာသင္ခန္းမ်ား အထိ ေက်ာင္းသား မ်ားအား ကိုယ္ပိုင္ ထိုးထြင္းဉာဏ္ျဖင့္ ေျဖရွင္းရေသာ အေမးပုစၦာမ်ားတြင္ ေမးျမန္းမႈ အားနည္းသလို၊ ဘာသာရပ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေတြးေခၚ ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈမ်ားကို စာသင္ခန္း အတြင္း ေလ့က်င့္ေပးမႈမ်ား အားနည္းလြန္းလွသည္။

မူလတန္း ေက်ာင္းသားမိဘ တဦးက မိမိ၏သား စာသင္ခန္းတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးေသာ ကိစၥတခု ကိုေျပာျပရာတြင္ “သားက အဂၤလိပ္စာ အက္ေဆး တပုဒ္ေရးရတယ္။ အေဖနာမည္ေနရာမွာ ကိုယ့္အေဖ (က်ေနာ့္နာမည္) ကို ထည့္ေရးလိုက္တယ္။ ဒီမွာတင္ ဆရာမက အမွတ္ေလွ်ာ့တယ္။ ဘာလုိ႔ လည္း ေမးၾကည့္ေတာ့ ဆရာမသင္ထားတာက My father name is U Ba တဲ့။ ဆရာမက သူသင္ထားတဲ့ U Ba လို႔ မေရးခဲ့ရင္ အမွတ္ေလွ်ာ့တယ္။ ဒီေတာ့ ဦးေအာင္မ်ိဳးထြန္းဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားတဦးရဲ႕ ဖခင္ဟာ စာသင္ခန္းထဲမွာေတာ့ ကေလးရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္ခြင့္မရွိဘူး ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါဟာ ကေလးေတြရဲ႕ ထိုးထြင္းသိျမင္ ဉာဏ္ကို ပိတ္ပင္တာလို႔ပဲ က်ေနာ္ယူဆတယ္” ဟု ဆိုသည္။

မူလတန္း ေက်ာင္းသားတဦး၏ မိခင္ကလည္း “က်မသားက က်ေနာ္တုိ႔ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေတြ႕ရေသာ အပင္ ၅ မ်ိဳး ဆိုတာကို စာက်က္ေနတယ္။ မွတ္မွတ္ရရပါပဲ တျခား အပင္ေတြေတာ့ မမွတ္မိဘူး၊ ကုကၠိဳပင္ ဆိုတာပါတယ္။ ကေလးက ပါဌ္ဆင့္ေတြ မေရးတတ္ဘူး။ အသံထြက္ေတာင္ အေတာ္ထြက္ေနတာ၊ ဒါနဲ႔က်မက သားစာအုပ္ေပးဆိုၿပီး ယူၾကည့္ေတာ့ ကုကၠိဳပင္ ဆုိတာေတြ႕ေတာ့ သားရယ္၊ အဲဒါ ေရးရတာလည္း ခက္တယ္၊ လြယ္တဲ့ အပင္ေရးပါလား ေျပာေတာ့ သားက ျပန္ေျပာတယ္။ ဆရာမက သူေပးထားတဲ့ အပင္မဟုတ္ရင္ အမွတ္ေလွ်ာ့မယ္တဲ့။ ဒါနဲ႔ ကုကၠိဳပင္ကို ကေလးက စာေရးၿပီးက်က္တယ္။ စာေမးပြဲမွာေျဖေတာ့ ကေလးက စာလံုးေပါင္းမွားတယ္။ အဲဒီေတာ့ အမွတ္ေလွ်ာ့ခံရတယ္” ဟု ေျပာျပျပန္ သည္။

ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ သင္ၾကားထားေသာ မွတ္စု (Notes) မဟုတ္ပါက အမွတ္မေပးဟု ဆိုကာ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနမႈမ်ားသည္ မူလတန္းမွ စတင္ကာ အဆင့္ျမင့္ပညာ တကၠသိုလ္အထိ ပင္ ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ၎စနစ္သည္ ေက်ာင္းသား မ်ားအား က်ဴရွင္ေခၚသည့္ စနစ္ျဖစ္ကာ မိမိသင္ၾကားမႈမွ လြဲ၍ မည္သည့္ သင္ၾကားမႈကိုမွ် လက္မခံဟု ယူဆထားသည့္ ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ပင္ ျဖစ္သည္။

မူလတန္းမွ တကၠသိုလ္ ၀င္တန္းအထိ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုသည္ ဆရာေပးေသာ မွတ္စုကို အလြတ္ အာဂံုေဆာင္ က်က္မွတ္ၿပီး စာေမးပြဲတြင္ ေျဖဆိုကာ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ မွတ္မိႏိုင္စြမ္းေသာ မွတ္ဉာဏ္ကို စစ္ေဆးသည့္ စာေမးပြဲစနစ္ ျဖစ္ေနသည္ဟု ပညာေရး ေလ့လာအကဲခတ္သူမ်ားက သံုးသပ္ထားသည္။ တကၠသိုလ္၀င္တန္းတြင္ အမွတ္ ေကာင္းေကာင္း ရၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္စြမ္း အားနည္းသည္ဟု ထုိတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ပို႔ခ်ေနၾကေသာ တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမ အမ်ားစုက သံုးသပ္ၾကသည္။

ႏိုင္ငံျခား ဘာသာသင္ တကၠသိုလ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ Philosophy ဌာနမွ ဆရာမတဦးက “UFL ဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ တကၠသိုလ္၀င္တန္း အမွတ္ေတြ အမ်ားႀကီးရထားမွ ၀င္ခြင့္ရတဲ့ တကၠသိုလ္တခုပါ။ ဒီေက်ာင္းက ကေလး အမ်ားစုဟာ စာေတာ္ၾကတယ္၊ ႀကိဳးစားၾကတယ္ ဒါေပမယ့္ ေတြးေခၚဆင္ျခင္ႏိုင္မႈ ကေတာ့ အရမ္းအားနည္းတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆုိေတာ့ က်မတို႔ေမဂ်ာက ပထမႏွစ္မွာ ယုတၱိေဗဒ (Logic) ကို သင္ေပးရတယ္။ ဒီမွာ သူတုိ႔က သီအိုရီကို အလြတ္ က်က္တယ္၊ ပုစၦာေတြကို အလြတ္က်က္ၿပီး ေျဖတယ္။ ဒီမွာ Unseen ပုစၦာေတြ ေမးေတာ့ မေျဖႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါ့အျပင္ အတန္းထဲမွာ ယုတၱိေဗဒရဲ႕ အဓိက အခ်က္ျဖစ္တဲ့ စဥ္းစားဆင္ျခင္ျခင္း (Reasoning) ကို သင္ေပးရင္းနဲ႔ ေမးခြန္း တခု ေမးၾကည့္တယ္။ အျဖဴရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္က ဘာလဲလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ အမည္းလို႔ ျပန္ေျဖၾကတယ္။ သူတုိ႔သိထားတာ အျဖဴရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ဟာ အမည္းလုိ႔ပဲ ေတြးႏိုင္တယ္။ တကယ္ေတာ့ အျဖဴရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ဟာ မျဖဴတာပါ။ အခုဆုိရင္ လူမႈ နယ္ပယ္မွာ ျပႆနာ မ်ိဳးစံုကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ကိုယ္ပိုင္ေတြးေခၚ ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈ အားနည္းခဲ့လို႔၊ ငယ္စဥ္ ကတည္းက ေက်ာင္းစာသင္ခန္းေတြထဲမွာ ကိုုယ္ပိုင္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့ ဓေလ့ကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့လို႔ပါ” ဟု ရွင္းျပသည္။

ျမန္မာ့ပညာေရးတြင္ မူလတန္းမွ စတင္ကာ အဆင့္ျမင့္ပညာ တကၠသိုလ္မ်ားအထိ သင္ၾကားေနေသာ ဆရာ ဗဟိုျပဳ သင္ၾကားေရး စနစ္အျပင္ ဆရာမ်ား၏ အစဥ္အဆက္ လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကားလာေသာ ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ကို က်င့္သံုး ေနၾကသည္။ ထိုစနစ္ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာအရည္အေသြး နိမ့္က်လာခဲ့ကာ စာသင္ခန္းအတြင္း ကိုယ္ပိုင္ အသိဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း ဆင္ျခင္ႏိုင္ေသာ ဓေလ့ မရွိခဲ့ဘဲ၊ ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာ့ လူမႈပတ္၀န္းက်င္သို႔ တန္ျပန္ ႐ိုက္ခတ္ လာျခင္းတြင္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳး ျဖစ္ေစျခင္းက ပိုမိုမ်ားျပားေစခဲ့သည္။

ယေန႔ေခတ္ ပြင့္လင္း လြတ္လပ္လာမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတြင္ လြတ္လပ္မႈကို ထိန္းညိႇႏိုင္စြမ္း အားနည္း ေနေသးသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရသည္။ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ အတူ ယွဥ္တြဲပါလာသည့္ တာ၀န္ယူလိုမႈဆိုသည့္ အေၾကာင္းအရာမွာ ကိုယ္ပိုင္ေတြးေတာဆင္ျခင္မႈကို အေျခခံထားသည့္ အေၾကာင္းအရာပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ ယဥ္ေက်းမႈ အျဖစ္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈ မရွိခဲ့သည္မွာ ကိုယ္ပိုင္ေတြးေတာ ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုဓေလ့မွာ ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ မူလတန္းမွ စတင္ကာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္လာရမည့္ ယဥ္ေက်းမႈစနစ္ပင္ ျဖစ္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရေသာ္ ျမန္မာ့ပညာေရး စနစ္ကို ပံုေဖာ္ေနၾကသည့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔ကိုယ္တုိင္ က်င့္သံုးမွန္း မသိ က်င့္သံုးေနေသာ ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ဆိုးကို ဖယ္ရွားၿပီး ေက်ာင္း သား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကို မိမိ ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္းသိျမင္လာ၍ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိေသာ ဓေလ့ကို ပံုေဖာ္ႏိုင္မည့္ သင္ၾကားေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးၾကရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။ ပညာ့လက္ဆုပ္စနစ္ကိုသာ ဆက္လက္က်င့္သံုးေနမည္ဆုိပါက ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ သစ္ကို တည္ေဆာက္ေရးတြင္ ခက္ခဲၾကန္႔ၾကာေနမည္သာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ ပညာ့လက္ဆုပ္ စနစ္ဆိုးကို စြန္႔လႊတ္ရန္မွာ ယေန႔ေခတ္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ တာ၀န္ပင္ျဖစ္သည္။

(နႏၵာဘုန္းျမင့္သည္ လက္ေထာက္ကထိက တဦးျဖစ္ၿပီး သတင္းစာ၊ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ား အေရးႏွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ရသစာေပမ်ား ေရးသားလ်က္ရွိသည္။)

ဧရာဝတီ