ႏိုင္ငံသား

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေလာက္ကကၽြန္ေတာ္ Georgetown University မွာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးဘာသာရပ္ နဲ႔ ေက်ာင္း တက္စဥ္အခါက အတန္းထဲက လူတစ္ေယာက္ကို သတိထားမိတယ္။ အဲဒီလူက အရပ္ျမင့္ျမင့္ ကိုယ္ကာယေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္း အာရပ္ပံုမ်က္ႏွာေပါက္နဲ႔သူဆိုေတာ့ လူျဖဴႀကီးစိုးတဲ့ အတန္းထဲမွာ ထင္ထင္သာသာျဖစ္ေနတယ္။ ဒါထက္ပိုၿပီး သတိထားမိတာက သူ႔ေျခေထာက္မွာ ေသနတ္အတိုတစ္ လက္အၿမဲ ပတ္ထားတာေတြ႔ေတာ့ အစုိးရလံုၿခံဳေရးအရာရိွတစ္ေယာက္ျဖစ္မယ္ဆိုတာေတာ့ ခန္႔မွန္းလုိ႔ ရေနတယ္။ ေနာင္ရင္းႏွီးလာတဲ့အခါ သိရတာက သူကလက္ဘႏြန္ ႏုိင္ငံမွာေမြးၿပီး အေမရိကန္မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏုိိင္ငံသားဆုိတာတင္မက FBI မွာ အထူးစံုစမ္းေရးအရာရွိတစ္ေယာက္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာေတာ့ သိရတယ္။ ေနာက္တစ္လေလာက္ၾကာေတာ့ အီရတ္က ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ကို ဖမ္းမိစဥ္က ဘယ္လုိစစ္ေဆးခဲ့တယ္။ ဆက္ဒမ္က ဘယ္လို၀န္ခံခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို တီဗီမွာျပတယ္။ အဲဒီမွာသိရတာက ဆက္ဒမ္ကိုအဓိကစစ္ခဲ့ သူကကၽြန္ေတာ့္အတန္းေဖာ္ FBI က အာရပ္ႀကီးဆိုတာပါပဲ။

အေမရိကန္ရဲ႕စစ္တပ္ထဲမွာတင္မက အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ရဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရးစတဲ့ ဌာနေတြ မွာ လူျဖဴေတြသာမကဘဲ လူမည္း၊ အာရွသား၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းစတဲ့ လူမ်ိဳးစုံ၊ မြတ္ဆလင္၊ ခရစ္ယာန္၊ ဗုဒၶဘာသာစတဲ့ ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈေပါင္းစံုေတြပါ၀င္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းေရးစီမံခ်က္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကသူထဲမွာ လူျဖဴမဟုတ္တဲ့ မြတ္ဆလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူေတြ အမ်ားႀကီးပါခဲ့ပါတယ္။ အိုစမာဘင္လာဒင္ကို အေသရခဲ့တဲ့ လွ်ပ္တစ္ျပက္စစ္ေဆးေရးလုပ္ေတာ့ Navy Seals ကြန္မန္ဒိုအဖဲြ႕နဲ႔အတူ လူျဖဴမဟုတ္တဲ့ ပါကစၥတန္အူဒူ စကားေျပာ မြတ္ဆလင္တစ္ဦး လုိက္ပါခဲ့တယ္လုိ႔ ဖတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အတန္းေဖာ္ေတြထဲမွာ ပါကစၥတန္မွာေမြး၊ အေမရိကန္ႀကီး မြတ္ဆလင္သူငယ္ ခ်င္းေတြရိွပါတယ္။

သူတို႔ ေက်ာင္းၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ အေရးႀကီးတဲ့ လံုၿခံဳေရးဌာနေတြမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နဲ႔ ျပည္သူေတြကို အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရန္က ကာကြယ္ဖုိ႔တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါနဲ႔ စိတ္ထဲ မွာ ေတြးၾကည့္ မိတယ္။ အေမရိကန္မွာႀကီးစုိးတဲ့ လူမ်ားစုလူျဖဴမဟုတ္ဘဲ ဒီမွာမေမြးဘဲနဲ႔ေတာင္ ဒီႏုိင္ငံအေပၚမွာ ဘာေၾကာင့္မ်ား သစၥာခံၾကတာလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာျဖစ္လာတယ္။

ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ျခင္းဆိုတာ ဥပေဒအေၾကာင္း တစ္ခုတည္းနဲ႔ တုိင္းတာယံုနဲ႔ မျပည္စံုႏုိင္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ဆိုတာကေတာ့ ႏုိင္ငံတိုင္းမွာရိွပါတယ္။ Jus sanguinis လုိ႔ ေခၚတဲ့ ေသြးသား ေတာ္စပ္မႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ႏုိင္ငံ သားျဖစ္ျခင္းဆုိ တာကို ဂရိ၊ အီတလီ၊ တူရကီစတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာ ေတြ႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕က တရား၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ အလုပ္လုပ္ကုိင္တဲ့ အခ်ိန္သတ္ မွတ္ခ်က္ေတြအေပၚမူတည္ၿပီး Naturalization လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံသားျပဳခံခြင္ဆုိတာလည္း ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာရိွပါတယ္။ ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီး ႏုိင္ငံသားေပးတဲ့ အစၥေရးလုိႏုိင္ငံမ်ိဳးလည္းရိွပါတယ္။ ဘယ္လိုေရးဆဲြထားတဲ့ ဥပေဒေတြ နဲ႔ပဲ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေျခခံ၀တၱရားက ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေပၚမွာ သစၥာရိွဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုိင္းတစ္ပါးက၀င္ေရာက္လာသူေတြ ဥပေဒနဲ႔ညီလုိ႔ ႏိုင္ငံ သားမျဖစ္မီမွာ ႏုိင္ငံသစ္ကို သစၥာခံတဲ့ သစၥာဆုိပဲြေတြ လုပ္ရတယ္။

ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ဆင္းရဲတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ အျဖစ္နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ၀င္ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလူေတြက အလိုအေလ်ာက္သစၥာခံဆုိတာျဖစ္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ လက္ရိွအေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိသွ်လံု ၿခံဳေရးဌာနေတြမွာ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ေနတဲ့ လူျဖဴမဟုတ္တဲ့ ဘာ သာျခားေတြဟာ အမ်ားစုက အဲဒီ ႏုိင္ငံမွာေမြးတဲ့ ႀကီးတဲ့သူေတြျဖစ္ တယ္။ ႏုိင္ငံသားခ်င္းတူတာေတာင္ မွ အသက္ႀကီးမွ အေျခလာခ်ၿပီးႏုိင္ငံသား ျဖစ္လာတဲ့သူေတြထက္ စာရင္ ဒီေျမဒီေရမွာေမြးဒီယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ႀကီးျပင္းတဲ့သူေတြကို လံုၿခံဳေရးအရ ပိုယံုၾကည္ေလ့ရိွတယ္။ ႏုိင္ငံသားႏွစ္ခု လက္ခံတဲ့ အေမရိကန္ လုိ ႏုိင္ငံမွာေတာင္ လံုၿခံဳေရးအရ အေရးႀကီးတဲ့ တာ၀န္မ်ိဳးေတြယူေတာ့မယ္ဆုိရင္ အျခားႏုိင္ငံသားအျဖစ္ကို စြန္႔ရတယ္။

ႏုိင္ငံတစ္ခုကို သစၥာခံတယ္ဆုိတာ အဲဒီႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ၾကားထဲမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တြယ္တာမႈ ျမတ္ႏုိးမႈတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ဒီတြယ္တာမႈ ႀကီးေလေလ ႏုိင္ငံသားရဲ႕ သစၥာႀကီးေလေလျဖစ္တယ္။ ဒီတြယ္တာမႈရဲ႕ အေျခခံက National Identity လုိ႔ ေျပာတဲ့ အမိ်ဳးသားအမွတ္လကၡဏာ ရိွမႈႈပါပဲ။

ႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို သစၥာခံဖုိ႔ ဆိုတာ “ျမန္မာႏုိင္ငံသား ”ပါဆိုတဲ့ အမ်ိဳး သား လကၡဏာကုိ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာခံ ယူထားဖုိ႔လုိတယ္။ ဥပေဒေၾကာင္း အရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္႐ံုမက ရင္ထဲကလာတဲ့ အမ်ိဳးသားလကၡဏာသတ္ မွတ္ခ်က္တစ္ခုရိွဖို႔လိုတယ္။ အမိ်ဳးသားလကၡဏာဆိုတာ “သင္ယူရတဲ့ျဖစ္ စဥ္” ျဖစ္တယ္လို႔ မႏုႆေဗဒေလ့လာတဲ့ပညာရွင္ေတြေျပာ ေလ့ရိွတယ္။ လူတစ္ေယာက္ႀကီး ျပင္းလာ တဲ့ျဖစ္စဥ္ မွာ သူ႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈေတြကေန အမ်ိဳးသားလကၡဏာကုိ လက္ခံခဲ့ၾက တာျဖစ္တယ္။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးစနစ္၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အမ်ားနဲ႕ထိေတြ႕တဲ့ ဆက္ဆံေရး ေတြ၊ အမိ်ဳးသားေရး လကၡဏာေဆာင္တဲ့ လူမႈေရးတည္ေဆာက္မႈေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီး အမ်ိဳးသားလကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္လာတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာပဲ ဒီလကၡဏာ က ဘယ္ေလာက္ခုိင္တယ္၊ မခိုင္ဘူးဆုိတာလည္း တာသြားျပန္တယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ၾကားမွာ သစၥာေစာင့္သိမႈကုိ တံတားထိုးေပးထားတာက “စနစ္” ျဖစ္တယ္။ စနစ္က ႏုိင္ငံသားဆုိတဲ့ အသိကိုသင္ၾကားေပးသလုိ ဒီႏိုင္ငံက ငါ့ကို ဘယ္ေလာက္ထိလက္ခံ သလဲဆိုတဲ့ လက္ခံျခင္းနဲ႔ ျငင္းပယ္ ျခင္းဆိုတဲ့ အသိကိုလည္း ဖန္တီးေပးတယ္။ လူမ်ိဳးဘာသာကြဲျပားမႈအေပၚမွာ ခဲြျခား ဆက္ဆံတဲ့စနစ္ဆိုရင္ ခဲြျခားခံရသူေတြရဲ႕ၾကားမွာ ႏုိင္ငံသားဆိုတဲ့အမ်ဳိးသား လကၡဏာကို သစၥာေစာင့္သိမႈေလ်ာ့သြားေရာ။ စနစ္ကျငင္းပယ္ခံရတဲ့ ႏုိင္ငံသားမွာ ႏုိင္ငံအေပၚသစၥာရွိမႈဆိုတာ လည္း ေလ်ာ့သြားေရာ။ ဒီမုိကေရစီက်တဲ့ အေနာက္ ႏုိင္ငံေတြမွာ အမ်ဳိးသားလကၡဏာ တစ္ရပ္ကို ခံယူၿပီး ႏုိင္ငံအေပၚ သစၥာရွိၾကတယ္ဆိုတာ စနစ္ကိုယ္တုိင္က ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြကို နည္းႏုိင္ သမွ်နည္းေအာင္ လုပ္ထားလို႔ျဖစ္တယ္။ လက္ေတြ႕မွာ အားလုံးတစ္ေျပးတည္း မျဖစ္ႏုိင္ရင္ေတာင္ တန္းတူ ညီမွ်ေရးဆိုတာ အနည္းဆုံးမူအားျဖင့္ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ဒါကေတာ့ႏုိင္ငံေတာ္ဘက္က ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈအတြက္ ခ်ီးေျမႇာက္ေပးတဲ့ အသိ အမွတ္ျပဳမႈလို႔ ယူဆလို႔ရတယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္ဘက္က စနစ္အရ တာ၀န္ေက်႐ုံနဲ႔လည္း မလုံေလာက္ပါဘူး။ ဒီမုိကေရစီ လူ႔အခြင့္ အေရး ေတြ ေပးတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာလည္း ႏုိင္ငံသားအတုေတြတင္မက ကိုယ္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ ကိုယ္ျပန္ရန္ ရွာသူေတြ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၅ လန္ဒန္မွာ ဗုံးခဲြတုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း အိမ္ေမြးၿခံေပါက္ မြတ္ဆလင္အစြန္း ေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ စုိးရိမ္လာၾကတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြကို ယွဥ္တဲြေလ့လာၿပီး သုေတသနေတြ ျပဳ လုပ္တဲ့ အခါမွာ ဥေရာပက မြတ္ဆလင္ေတြက ပိုၿပီး အစြန္းေရာက္တဲ့သေဘာကို ေတြ႕ရွိရတယ္။ အဓိကကေတာ့ လစ္ဘရယ္ျဖစ္လြန္းတဲ့ ဥေရာပမွာ Multiculturalism လုိ႔ေခၚတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစုံ၀ါဒကို က်င့္သုံးခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈႈမ်ဳိးစုံ ထြန္းကားဖို႔က ဘုံအမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာေပၚဖုိ႔ထက္ ပိုအေရးႀကီးတယ္ ဆိုတဲ့ ခ်ည္းကပ္မႈႈမ်ဳိးကို သုံးခဲ့တာ ေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလန္မွာ ေမြးၿပီးႀကီးတဲ့ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္ မြတ္ဆလင္ေတြထဲမွာေတာင္ပင္မ ၿဗိတိသွ်ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ေ၀းကြာေနသူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ သူ႔တို႔ဘာသာ သူတို႔သီးသန္႔ေနၾကတယ္။ က်င့္ႀကံၾကတယ္။ ၿဗိတိသွ်အမ်ဳိးသားလကၡဏာကို မခံယူၾကဘူး။

အေမရိကန္မွာ မြတ္ဆလင္ ေတြ အစုအေ၀းလုိက္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြ ရွိေပမယ့္ အားလုံးလိုလုိက တျခား လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ေရာေထြးေနထုိင္ၾက တယ္။ ဥေရာပထက္စာရင္ အေမရိကန္မွာ ပိုၿပီး ေရာေထြးယွက္တင္ရွိ တယ္။ အမ်ဳိးသား လကၡဏာျဖစ္တဲ့“အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား”ဆိုတာကို ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခံယူၾကတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႕ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ အခ်ဳိ႕ရွိေပမယ့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ လုံၿခံဳေရးအတြက္လုပ္ေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ အၾကမ္းဖက္ သမားဆိုတာ အစြန္းထြက္သက္သက္ေလာက္ပါပဲ။ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကဲြျပား႐ုံနဲ႔ အမ်ဳိးသား လကၡဏာ မေပ်ာက္သြားပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ဒီေျမမွာေမြး ဒီေျမမွာ ႀကီးၿပီး အတူတကြ ယွဥ္တဲြေနထုိင္ခဲ့တဲ့ မြတ္ဆလင္ ဘာသာ၀င္ေတြရွိပါတယ္။ သူတို႔အထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဆုိတဲ့ အမ်ဳိးသားလကၡဏာ ကို ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ လက္ခံထားသူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒီအမ်ဳိးသား လကၡဏာကို ပိုခိုင္မာလာ ဖို႔ဆုိရင္ သူတို႔ေတြကို ႏုိင္ငံေတာ္ က ေက်ာသားရင္သားမခဲြျခားတဲ့ စနစ္တစ္ခုနဲ႔ ဆက္ဆံေပးႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘာသာေရးကဲြျပားမႈ သက္သက္ေၾကာင့္အၾကမ္းဖက္ခံရမႈေတြက ကာကြယ္ေပးႏုိင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားလကၡဏာ ခုိင္မာလာတာနဲ႔ အမွ် ဘာသာေရးကဲြျပားမႈဆိုတာ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ အတားအဆီး မဟုတ္ေတာ့ ပါဘူး။ ေက်ာသားရင္သား မခဲြျခားတဲ့ စနစ္တစ္ခု ခုိင္ခန္႔လာတဲ့အခ်ိန္၊ ဘုံအမ်ဳိးသား လကၡဏာေဆာင္တဲ့ ႏုိင္ငံသားစိတ္ဓာတ္ေတြ ရင့္က်က္လာတဲ့ တစ္ေန႔မွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တုိင္းျပည္ မွာလည္း အက္ဖ္ဘီအုိင္က အာရပ္သူငယ္ခ်င္းလို လူမ်ဳိးဘာသာ မကဲြျပားဘဲ ကိုယ့္ႏုိင္ငံကို သစၥာရွိတဲ့သူေတြ တုိင္းျပည္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္လာၾကမွာပါ။

(ေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာ မင္းေဇာ္ဦးသည္ ကမၻာတစ္၀န္းမွ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲ ၁၁၅ ခုအား ေလ့လာ သံုးသပ္က်မ္းျပဳစုခဲ့ၿပီး George Mason တကၠသိုလ္မွ ပါရဂူဘြဲ႔ရရိွခဲ့သူျဖစ္သည္။ Georgetown တကၠသိုလ္မွ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ မဟာ၀ိဇာဘြဲ႔ႏွင့္ George Mason တကၠသိုလ္မွ ပဋိပကၡသံုးသပ္ေျဖရွင္းမႈ မဟာသိပၸံဘြဲ႔တို႔ရရိွခဲ့သည္။ လက္ရိွ Myanmar Peace Center အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဒါရိုက္တာအျဖစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္သည္။ (ယခုေဆာင္းပါး သည္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ၿပီး မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ် ကိုယ္စားမျပဳပါ)။

ေရးသားသူ- ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး
7DaysNewsJournal