အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ စကားစစ္ထိုးပဲြႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမည့္ ျမန္မာ့အေရး

မေန ့က အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ စကားစစ္ထိုးပဲြမွာ သမတဘရက္ခ္ အိုဘားမား က သူ႔ၿပိဳင္ဖက္ ရီပတ္ပလင္ကန္ သမၼတေလာင္း Mitt Romney ကို ျပန္ ဦးေဆာင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါသည္ ။မန္ဆာခ်ဳးဆက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေဟာင္း မစ္ ရြန္မနီက လည္း ျပန္ၿပီး ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ခုခံခဲ့ပါသည္ ဆိုေသာသတင္းကို အင္တာနက္ သတင္း စာမ်က္ႏွာမ်ား မွာ ေတြ ့ရသည့္ အျပင္ မေန ့ညက တီဗီမွ သူတို ့ႏွစ္ဦး၏ debate စကားစစ္ထိုးပဲြကို ကိုယ္တိုင္ တိုက္ရိုက္ႀကည့္လိုက္ရေသာအခါ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမွတက္လာမည့္ အနာဂတ္ အေမရိကန္ သမၼတေလာင္း ကို ေလးစားမိသလို လူထုမွ တိုက္ရိုက္ေမးျမန္းေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို အခ်ိန္အကန္ ့အသတ္ တစ္ခုအ တြင္း ႏွစ္ဦးစလံုးမွ ပါတီ၏ မူ၀ါဒမ်ား ဆုပ္ကိုင္ျပီး တိက်မွန္ကန္စြာ ျပန္လည္ေခ်ပ ေဆြးေႏြးျခင္းသည္ပင္ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရတစ္ခု အျဖင့္ မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ ့လိုက္ရပါသည္ ။
လာမည့္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပဲြမွ တက္လာမည့္ အေမရိကန္ သမၼတေလာင္းကို အေမရိ ကန္ျပည္ သူမ်ား အပါအ၀င္ တမၻာလံုးမွ စိတ္၀င္ တစား ေစာင့္ႀကည့္ေနႀကသည္ ။ အေရြးခ်ယ္ခံမည့္ သမၼတ ေလာင္း ႏွစ္ဦး၏ စကားစစ္ ထိုးပဲြကိုလည္း စိတ္၀င္တစား ေလ့လာ သံုးသပ္ အကဲခတ္သူမ်ား လည္း ကမၻာ အ၀ွမ္း ဒုနဲ ့ေဒးရိွပါသည္ ။ အဘယ္ေႀကာင့္ ဆိုေသာ္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး မူ၀ါဒမ်ားသည္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးႏွင့္ တစ္နည္းမဟုတ္ တနည္း ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေ နေ သာေႀကာင့္ ျဖစ္ပါသည္ ။

၄င္းတို ့ႏွစ္ဦး၏ စကားစစ္ထိုးပဲြမ်ားမွစိတ္၀င္စားဖြယ္ အခ်က္တစ္ခ်ိဳ ့ကို ေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးလိုပါ သည္ ။ ယခုအခါတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လက္မဲ့ ၂၃ သန္းမွ်ရိွေနျပီး လစဥ္ အလုပ္သမား ( ၈ )ေသာင္း ၀န္က်င္ေလာက္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနမႈအေပၚ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးႀကပါသည္ ။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အလုပ္လက္မဲ့ စာရင္းစစ္တမ္းအရ ၂၀၀၉ခု ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွ စတင္ကာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ တြင္ အလုပ္လက္မဲ့ ဦးေရမွာ ( ၄ ) သန္းေက်ာ္ရိွပါသည္ ။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္စဥ္ ႏိုင္ငံတကာမွ အလုပ္သမားေပါင္း ၁၂၅၀၀၀ ကို လစဥ္ေခၚယူေနသည္ဟု ၄င္းစစ္တမ္းအရသိရပါသည္ ။ ၂၀၀၉ ဇြန္လ စစ္တမ္းအရ အေမရိကန္ လူမ်ိဳး ၂၆ သန္းနီးပါးသည္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနျပီး အခ်ိန္ပိုင္း part time လုပ္ကိုင္မႈမ်ားရိွ သလို လုပ္ငန္းခြင္မွ လံုး၀ ထြက္ခြာသြားရသူမ်ားရိွသည္ ဟုဆိုပါသည္ ။ ဆိုလိုသည္မွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ၏ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးမွာ က်ဆင္းလ်က္ရိွပါသည္ ။

သို႕ ့အတြက္ ေႀကာင့္ သမၼတေလာင္း ( ၂ ) ဦး၏စကားစစ္ ထိုးပဲြတြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ၏ အလုပ္ လက္မဲ့ ျပႆနာကို အေျဖရွာမည့္ အေရးသည္ ေသေရးရွင္ေရးတမွ် အေရးႀကီး သကဲ့သို ့ ေဆြးေႏြး သြားသည္ ကို တီဗီြ ဖန္သားျပင္တြင္ ေတြ ့ျမင္လိုက္ရပါသည္ ။ သို႕အတြက္ ေႀကာင့္ ရီပတ္ပလင္ကန္ သမၼတေလာင္း Mitt Romneyမွ စကားစစ္ထိုးပဲြတြင္ ေနာင္လာမည့္ ( ၄ ) ႏွစ္အတြင္း အလုပ္အကိုင္ ( ၁၂ ) သန္းဖန္တီးသြားမည္ ဟု ေဆြးေႏြးေျပာဆို သြားခဲ့သည္ ။တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ အခြန္အေကာက္ ကိစၥရပ္မ်ားကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ ႀကမည့္အေရးအျပင္ ျပည္တြင္းသို ့စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား၀င္ေ ရာက္လာေစရန္ မည္သို ့မည္ပံုအေျဖရွာႀကမည္ကို ေ၀ဖန္ သံုးသပ္မႈမ်ားကလည္း စကားစစ္ထိုးပဲြကို ပိုမို စိတ္၀င္စားေစပါသည္ ။ ထိုအထဲမွ မွတ္သားစရာ တစ္ခ်က္မွာ အေမရိကန္ ျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ မည့္ ႏိုင္ငံျခား ကုမၼဏီမ်ားအေနျဖင့္ အခြန္ေငြ ( ၃၀ ) %ေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္ ေပမည့္ ကေနဒါတြင္ မူ ( ၁၅ ) %သာ အခြန္ေပးေဆာင္ ရေႀကာင္း စကားစစ္ထိုးပဲြမွာ ထည့္သြင္း ေျပာႀကားသြားတာ ေတြ ့ရပါသည္ ။

သို ့အတြက္ေႀကာင့္လည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံထက္ အခြန္သက္သာေသာ ကေနဒါႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္မွ ကားကုမၼဏီမ်ား အပါအ၀င္ High Tech ဆက္သြယ္ေရး ကုမၼဏီမ်ားကို ေတြ ့ျမင္ေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။

သို ့ေသာ္ တျခားတဖက္တြင္ တရုပ္ႏိုင္ငံ လို အလုပ္သမား ေစ်းေပါမႈမ်ားသည္ အေမရိကန္မွ ကုမၼဏီ အမ်ားအျပား ကို တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေႀကာင္းအရင္းျဖစ္သလို မညီမွ် သည့္ တရုတ္ေ ငြေႀကးစနစ္ေႀကာင့္လည္း ကုန္သြယ္မႈတြင္ ခ်ိန္ခြင္ ရွာ မညီ မွ်မႈကို ျဖစ္ေပၚေနေႀကာင္း လည္း စကားစစ္ထိုးပဲြမွာ သမၼတ ႏွစ္ဦးမွ အျပန္အလွန္ ေျပာဆို သံုးသပ္ လ်က္ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး အႀကိတ္ အနယ္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ႀကေပသည္ ။

သမတဘရက္ခ္ အိုဘားမားသည္ ၂၀၀၈ခု သမၼတေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ဂတိေပးခဲ့သည့္ အတိုင္း အေမရိကန္ စစ္တပ္ကို အီရတ္မွ ရုတ္သိမ္းျပီးသည့္အျပင္ အႀကမ္းဖက္ အဖဲြ ့ေခါင္းေဆာင္ ဘင္လာဒင္ကို ပင္ အေသဖမ္း ဆီးမိခဲ့ေႀကာင္းေျပာႀကားခဲ့ပါသည္ ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သမၼတေလာင္း Mitt Romneyမွ ေ၀ဖန္ေျပာ ဆို သည္မွာ မႀကာေသးမီက လစ္ဗ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေမရိကန္ သံအမတ္ အပါ အ၀င္ အေမရိကန္ ( ၄ ) ဦး လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ခံရမႈတြင္ သမၼတ အိုဘားမားမွ ခ်က္ခ်င္းတုံ ့ျပန္မႈ မျပဳပဲ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈမ်ားျဖင့္ သာ အခ်ိန္ကုန္ေနေႀကာင္း စြပ္စဲြေျပာဆိုခဲ့ပါသည္ ။ Mitt Romneyမွ အိုဘားမားအေပၚ ယခင္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားတြင္လည္း သူ ့သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြကို အလုပ္ႏွင့္ စတင္မွာ ျဖစ္ျပီး အိုဘားမားကေတာ့ ေတာင္းပန္မႈျဖင့္ စတင္မည္ ဟု မဲဆြယ္စည္းရံုးေရး ခရီးမ်ားတြင္ ေျပာႀကားခဲ့ေပသည္ ။ ဆိုလိုသည္မွာ သူ႕ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္သစ္မ်ားဖန္တီးေပးမွာ ျဖစ္ျပီး အိုဘားမားအေနျဖင့္မူႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံတ ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ အေမရိကန္ကို တစ္စံုတရာ မႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ အေပၚသူ နားလည္ပါ သည္ဟု အခ်က္ျပသည့္နည္းလမ္းကို သံုးေႀကာင္း ႏွင့္ အေမရိကန္ကို မလိုလားသူမ်ားက အေမရိကန္ အလံမ်ားကို ကမၻာ တ၀ွမ္းတြင္ မီးရိႈ ့သည့္အေပၚနားလည္ပါေႀကာင္း အိုဘားမား၏ စကားလံုးမ်ားသည္ သနားႀကင္နာဟန္ျပသေနေႀကာင္း Mitt Romneyမွ အိုဘားမားအေပၚ ယခင္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား လည္းရိွခဲ့ေပသည္ ။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ေရနံထုတ္လုပ္မႈသည္ ၁၄ % က်ဆင္းခဲ့ ျခင္းအေပၚ စကားစစ္ထိုးျခင္းသည္လည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ျဖစ္ခဲ့သည္ ။ အေမရိကန္သည္ ေဂ်ာ့ဘုရွ္ လက္ထက္ကလို ေရနံထုတ္လုပ္မႈကို အီရတ္ ၊ ဗင္နီဇဲြလားတို ့ကဲ့သို ့ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး အရ ပတ္သက္ေနမႈမ်ားအေပၚ မွီခို သည့္ အသြင္ေဆာင္ထားေသာ ေပၚလစီကို သံုးသပ္ေဆြးေႏြးသလို တျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ေလာင္စာဆီ စား သက္သာေသာ ကားထုတ္လုပ္မႈအပါအ၀င္ ေက်ာက္မီးေသြး ၊ သလာ၀ဓာတ္ေငြ ့ ၊ ေလ စြမ္းအင္မ်ားကို ထုတ္ယူ သံုးစဲြသြားမည္ဟု ေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္းပါ၀င္ပါသည္ ။အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို ့ တရားမ၀င္ခိုး၀င္လာ သူမ်ားအေပၚ ျပဌာန္းရမည့္ ဥပေဒအပါအ၀င္ အမ်ိဳးသမီးေရးရာ ကိစၥ ႏွင့္က်န္းမာေရး ၊ ပညာေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို လည္း စကားစစ္ထိုးခဲ့ႀကပါသည္ ။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ျပီး တကၠ သိုလ္ ေကာ လိပ္ ေက်ာင္းသား မ်ားအတြက္ အတိုးႏႈန္းနဲပါးစြာျဖင့္ ေက်ာင္းပညာသင္ စားရိတ္ ေခ်းေငြ သည္ လည္း အထူးစိတ္၀င္စားဖြယ္ျဖစ္ပါသည္ ။

ကေနဒါႏိုင္ငံတြင္လည္း အခမဲ့ က်န္းမာေရး စနစ္အျပင္ တကၠသိုလ္ ေကာ လိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အတိုးႏႈန္းနဲပါးစြာျဖင့္ ေက်ာင္းပညာသင္ စားရိတ္ ေခ်းေငြကို ဖန္တီးထားပါသည္ ။ ဘဲြ ့ရျပီး အလုပ္အကိုင္ ရမွ ၄င္းေခ်းေငြကို ျပန္ဆပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္ .။

ျပီးခဲ့သည့္ ရက္အနည္းငယ္အတြင္း က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသို ့အလည္အပတ္ ေရာက္ရိွခဲ့ႀကေသာ သမၷတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ ျမန္မာ့ဒီမို ကေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေငာငဆန္းစုႀကည္ တို ့၏ အေမရိကန္ခရီး စဥ္သည္ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကို အခန္းသစ္ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္ ။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ မွ ျမန္မာျပည္အေပၚထားရိွေသာ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕ မႈမ်ားကို ရုတ္သိမ္းေပးခဲ့ သလို ျမန္မာျပည္ တြင္ လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား မရိွေတာ့ပါက အေမရိကန္ ျမန္မာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မည့္ အရိပ္အေယာင္ မ်ား ပင္ရိွေႀကာင္း သတင္းမ်ားကဆိုပါသည္ ။

ဒီေနရာတြင္ ျမန္မာ့အေရးကိုႀကားျဖတ္ ေဆြးေႏြးလိုသည္မွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံလို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ က်င့္သားရေနေသာ တိုင္းျပည္သည္ ပင္လွ်င္ အဖက္ဖက္ တြင္ ေကာင္းသ ထက္ေကာင္းေ အာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ျပင္ဆင္စရာမ်ား တပံုတပင္ရိွပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လို ဒီမိုကေရစီကို စတင္ေ လ့က်င့္ေ သာ တိုင္းျပည္တြင္မူ ဒီထက္မက မ်ားျပားလွစြာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲစရာမ်ားရိွေနျခင္းအေပၚ ဓမၼဓိ ဌာန္ က်က် ရႈျမင္ရေပမည္ ။

ျမန္မာျပည္တြင္ လူထုႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနေသာ စီးပြားေရး ၊ပညာေရး ၊ က်န္းမာေရး အပါအ၀င္ အလုပ္အကိုင္သစ္ ဖန္တီးမႈမ်ား ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ မႈႏွင့္ တိုင္းျပည္ အခြန္အေကာက္မ်ား ၊တရားမ၀င္ ၀င္လာသူမ်ားအတြက္ ဥပေဒသမ်ား ၊ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဆက္ဆံမည့္ သံတမန္ေရး ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးမႈ၀ါဒမ်ား အျပင္ လူထုကို မတရားဖိႏွိပ္ေသာ မတရားဥပေဒသမ်ားျပင္ဆင္ျခင္း ၊ဖဲြ ့စည္းုအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဆဲြေရး ၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္ လည္သင့္ျမတ္ ရင္ႀကားေစ့ေရး ကိစၥရပ္မ်ားသည္ သေဘာထားႀကီးႀကီးျဖင့္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္ပါေႀကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္ ။

ေအာင္ခိုင္ျမင့္
၁၈ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၂