ကိုယ္ေပ်ာက္ အသံတိတ္ UNHCR ရံုး စစ္ေတြတြင္ ဖြင့္လွစ္လႈပ္ရွားေန

စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚရွိ UNHCR ရံုးကို လမ္းမေတာ္ေတာင္ရပ္ကြက္ရွိ ယခင္ေနရာတြင္ ၿပန္လည္ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ၄င္း၏ ဘာသာဘာ၀ လုပ္ၿမဲလုပ္ဆဲလုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရ သည္။ 

ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕မွ ဦးေစာေအာင္သိန္းပိုင္ေသာ UNHCR ရံုးစိုက္ရာ အိမ္သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ လမ္းမေတာ္ေတာင္ ရပ္ကြက္တြင္တည္ရွိၿပီး ဘဂၤါလီဆူပူမွဳမ်ားၿဖစ္ေနစဥ္ မတည္မၿငိမ္ကာလအတြင္း “UNHCR တစ္ပါတ္အတြင္း ဤအိမ္မွ ေၿပာင္းေရြ႕မည္

”ဟု ေၾကၿငာတပ္ေခၽြးသိပ္ခဲ့ၿပီး တစ္လေက်ာ္ခန္႕အၾကာတြင္ UNHCRသည္ရံုး ဆိုင္းဘုတ္မတပ္ပဲ ၿပန္လည္ဖြင့္လွစ္ အလုပ္လုပ္ေနရံုသာမက ၀န္ထမ္းသစ္မ်ားခန္႔ထားရန္ ရွာေဖြေနသည္ ဟုလည္း သိရသည္။

ယင္းအိမ္ပိုင္ရွင္ ဦးေစာေအာင္သိန္းသည္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အလြန္ပုလဲနံပသင့္သည့္အျပင္ ကူေတာင္အေရးအခင္းတြင္ ၄င္း၏ သစၥာရွိမႈကို ရခိုင္သားမ်ားက သံသယျဖစ္ျခင္းခံရသူျဖစ္သည္။

  ဘဂၤါလီဆူပူမႈကာလအတြင္း ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ကူေတာင္ေက်းရြာ အနီးမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားဆယ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည့္ အေနာက္ျပင္(ဘဂၤါလီ)ရြာထဲတြင္ ရန္ကုန္ေရာက္ အေနာက္ျပင္ရြာသား ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးလုပ္ငန္းရွင္ ေစာလႈိင္ အတြက္ ဦးေစာေအာင္သိန္းက ဧရာမအထပ္ျမင့္ တိုက္ႀကီးတစ္လံုးကို ကန္ထရိုက္တာသေဘာမ်ိဳး ေဆာက္လုပ္ေပးေနခဲ့သည္။

ယင္း(အေနာက္ျပင္ဘဂၤါလီရြာက)အိမ္ေလာက္ႀကီးမားသည့္ တိုက္အိမ္မ်ိဳး ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ေတာင္ မွ မရွိေသးဟုပင္ ဆိုၾကသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ဘဂၤလီဆူပူမွဳမ်ားတြင္ UNHCR ၀န္ထမ္းအခ်ိဳ႕ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားၾကား UNHCR အေပၚ သေဘာထားတင္းမာမႈမ်ားရွိခဲ့ၿပီး ယင္း၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းေတာ့မည္လိုလို အရပ္သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ေသးသည္။

“UNHCR နဲ႕ပတ္သက္လို႕ လြန္ခဲ့တဲ့(၁၀)ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္ေၿပာေၿပာေနတာရွိတယ္။ သတိထားၿပီးေစာင့္ၾကည့္ရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေလ။ ဒီဘဂၤါလီေတြကိုပဲ အဓိကလုပ္ေပးေနတာ တစ္ေန႔က်ရင္ ေဒသခံရခုိင္ေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္အႏၱရယ္ၿဖစ္လာႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ေလ” ဟု ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ရွိ အေရာင္းဆိုင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးက Coral Arakan ကိုေၿပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္အေရးအခင္းတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ UNႏွင့္INGO ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ဘဂၤလီအၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနသည္တိုသည့္ သတင္းမ်ားထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ UNHCR ရံုးမွ ဘဂၤလီလူမ်ိဳး ၀န္ထမ္းတစ္ဦးၿဖစ္သူ ေဒၚၿမနႏၵာေအာင္အား စစ္ေတြေလဆိပ္တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က UN ႏွင့္ INGO ၀န္ထမ္း စုစုေပါင္း ကိုးဦး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသည္။

အဆိုပါအေၾကာင္းရင္းခံမ်ိဳးစံုတို႔ေၾကာင့္ ၿပည္သူလူထုအတြင္း မေက်နပ္မွဳမ်ား ၾကီးထြားလာၿပီးေနာက္ (UNHCR No Entry) စသည့္ တီရွပ္၀တ္ဆင္လႈပ္ရွား ဆႏၵထုတ္ေဖၚမႈမ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။

“ UNHCR ဆုိတာ စေရာက္ခဲ့ကတည္း ဒီဘဂၤလီေတြအတြက္ပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္လာတာ။ ေဒသခံ ရခုိင္ေတြအတြက္ဆို ဘာမွလုပ္မေပးဘူး။ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာဘက္မွာဆုိ ပိုသိသာတယ္။ ဘဂၤလီေတြအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္ေပးတယ္။ အကုန္ေထာက္ပံ့တယ္။

 ေဒသခံ ရခုိင္ေတြအတြက္ ဘာမွမလုပ္ေပးဘူး။ ရခုိင္ေတြ က မဆင္းရဲဘူးလား။ ဒုကၡမေရာက္ဘူးလား။ အစိုးရအဆက္ဆက္ ဖိႏိွပ္ခံေနရတာခ်င္းက အတူတူပဲ” ဟု စစ္ ေတြၿမိဳ႕ရွိ ေက်ာင္းဆရာ အၿငိမ္းစား တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ၿပဳသည္။

“ ဒုကၡသည္၊ ဒုကၡသည္ ဆိုၿပီးေတာ့ UNHCR တို႔၊ WFP တို႔လို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက တစ္ ဖက္ေစာင္းနင္း ပံုေအာကူညီလိုက္ၾကေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဒီေကာင္ေတြ အားေကာင္းလာၿပီးေတာ့ နယ္ေၿမလုတဲ့ အဆင့္၊ ႏိုင္ငံထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အဆင့္ထိေရာက္လာတာ ” ဟု စစ္ေတြတကၠသိုလ္ ဓာတုေဗဒ႒ာနမွ ဆရာ တစ္ဦးက Coral Arakan ကုိေၿပာၾကားသည္။

UNHCR သည္ ရခိုင္ၿပည္နယ္တြင္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ စတင္ရံုးစိုက္ခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒရွ္႕ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းရွိ ေကာ့ဘဇားႏွင့္ တာကၡာနာ ၿမိဳ႕ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ရွိေသာ ဘဂၤလီမ်ားကို ရခို င္ေဒသေၿမာက္ပိုင္း သို႕ ၿပန္လည္ပို႕ေဆာင္ေပးေရးႏွင့္ ရခိုင္ေဒသေၿမာက္ပိုင္းတြင္ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ေဒသ ခံရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ား အတူတကြ ၿပန္လည္ပူးေပါင္းေနထိုင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။

ၾသဂုတ္လ (၂၄)ရက္ေန႔က ယင္းအေဆာက္အအံုတြင္ UNHCR ႏိုင္ငံျခားသား ၀န္ထမ္းတစ္ဦးအျပင္၊ ကုန္ပစၥည္း ခ်ေနၾကသူမ်ားကိုေတြ႕ရစဥ္။

UNHCR ၏ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ရခုိင္ေဒသေၿမာက္ပိုင္းဆိုရာတြင္ ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားပါ၀င္ၿပီး၊ ၄င္းတို႔အကူအညီေပးေနရာ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး (၉၇)ရာႏူန္းအ ထိရွိၿပီး ဌာေနေဒသခံ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး လူဦးေရမွာ (၃)ရာခိုင္ႏူန္း မွ်သာရွိသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ UNHCR ရံုးသည္ ရံုးဆိုင္းဘုတ္မတပ္ဘဲ မူလရံုးအေဆာက္အအံု၌ပင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ျပန္လည္ လည္ပတ္ေနရံုသာမက ယခုလ ဒုတိယအပါတ္တြင္ အလုပ္ေနရာသစ္မ်ားပါေခၚယူခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

“ အလုပ္ေခၚေနတယ္ၾကားလို႔ သြားေလွ်ာက္တာပါ။ သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ ဒီမွာက အလုပ္အကိုင္တစ္ခုရ ဖို႔ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္မလြယ္ဘူး။

ကၽြန္ေတ ေလွ်ာက္မယ့္ Post က Field Associate ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ အလုပ္ေခၚစာ သြားၾကည့္တဲ့ေန႔မွာ လာေလွ်ာက္တဲ့သူ ငါးေယာက္ေလာက္ေတြ႕ခဲ့တယ္” ဟု UNHCR သို႔အလုပ္သြားေလွ်ာက္သူတစ္ဦးက Coral Arakan ကိုေၿပာသည္။

ရခုိင္ေဒသရွိ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနၿဖင့္ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားအား ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ား၊ ဒုကၡ ေရာက္ေနသူမ်ား ဟု အမ်ားဆံုးသံုးႏူန္းေလ့ရွိၿပီး UNHCR ကမူ ၄င္းတို႔အား ႏူိင္ငံမဲ့ လူမ်ား(Stateless People) ဟု အၿမဲတမ္းသံုးစြဲေလ့ရွိသည္။

“ ဒီ Stateless ဆိုတာကို လံုး၀မႀကိဳက္ဘူး။ ဒီမတရားက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာတဲ့ သေဘာက Stateless ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔က ဘာမွကိုမဆိုင္တာ။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ kurd(ကာဒ့္)လူမ်ိဳးေတြကို Stateless လို႔သံုး တာက သူ႔အဓိပၸါယ္နဲ႔ သူရွိတယ္” ဟု ING0 တစ္ခုမွ ရခိုင္လူမ်ိဳးတစ္ဦးက Coral Arakan ကိုေၿပာသည္။

ရခုိင္ၿပည္နယ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ဇြန္လအေရးအခင္းတြင္ ေနအိမ္မ်ားဆံုးရွံဳးခဲ့ရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ယာယီေနအိမ္မ်ားေဆာက္ေပးရာတြင္ UNHCR အေနၿဖင့္ တဲအိမ္ၾကီးေပါင္း ၅၅၀ ေဆာက္ေပးမည္ဟု သိ ရသည္။ UNHCR ႏွင့္ လုပ္ငန္းပူးတြဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ UNOPS ၊ IND၊ MRCS ႏွင့္ BAj တုိ႕ၿဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။

မတည္မၿငိမ္ကာလအတြင္း ဓါတ္ပံု။ “UNHCR တစ္ပါတ္အတြင္း ဤအိမ္မွ ေၿပာင္းေရြ႕မည္” ဟု ေၾကာ္ျငာသည့္အျပင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို စစ္ေတြၿမိဳသားမ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္ အလံကို လႊင့္ထူၿပီး ေထာက္ခံၾကေသာအခါ ဤအိမ္မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း အလံလႊင့္ထူ ကာ ေထာက္ခံ လိုက္ၾကေသးသည္။