အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒ ဘယ္ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ျပင္ဆင္ႏိုင္သလဲ (အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး “ကၾကီး” “ခေခြး”)

●ျပင္ဆင္ေရး ဒီဘိတ္●

လက္ရွိကာလမွာ ျပည္တြင္းက ႏုိင္ငံေရးစိတ္၀င္စားသူေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာက ေလ့လာသူေတြ အထူး အာရုံစိုက္ စိတ္၀င္စားေနတာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ဒီဘိတ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္အသီးသီးရဲ႕ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကလည္း စိတ္၀င္ တစား ေစာင့္ၾကည့္ရတဲ့အေနအထား ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္ ေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကို ရည္ညႊန္း ေဆြးေႏြးသြားၾကတာေတြလည္း ေတြ႔ရွိ ရပါတယ္။ ေျပာရရင္ သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာသုံးရပ္ အညီအမွ် (အညီအမွ်) ခြဲျခားျပီး အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းေရးစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒကို အေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုးကားၾကတာလည္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးကေတာ့ လတ္တေလာ ဒီဘိတ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ရ သလဲ၊ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကိုပဲ ေတြ႕ရွိခ်က္သက္သက္ တင္ျပႏုိင္ဖို႕ ရွာေဖြထားတာ ျဖစ္ ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာ ကမာၻေပၚမွာ ျပင္ဆင္ရအခက္ဆုံး အေျခခံဥပေဒ လို႔ေတာင္ ဆိုရိုးရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ျပင္ဆင္ဖို႕ ခက္ေအာင္ ထားခဲ့ရသလဲ ဆိုတာကို ျပန္ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒတစ္ခုဟာ အေခါင္အခ်ဳပ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအေျခခံအုတ္ျမစ္ကို တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ျဖစ္ေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ျပင္ဖို႔ ထားခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးဆြဲခဲ့သူေတြက ဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒဟာ ၁၇၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၄ ရက္ေန႔မွာ စတင္ အသက္၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီေန႕ဒီအခ်ိန္အထိ ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ (၂၂၆ ႏွစ္ေက်ာ္) ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

●အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒ ဘယ္လိုျပင္ရသလဲ●

အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ Article V မွာ “The Congress, whenever two thirds of both houses shall deem it necessary, shall propose amendments to this Constitution, or, on the application of the legislatures of two thirds of the several states, shall call a convention for proposing amendments, which, in either case, shall be valid to all intents and purposes, as part of this Constitution, when ratified by the legislatures of three fourths of the several states, or by conventions in three fourths thereof, as the one or the other mode of ratification may be proposed by the Congress; provided that no amendment which may be made prior to the year one thousand eight hundred and eight shall in any manner affect the first and fourth clauses in the ninth section of the first article; and that no state, without its consent, shall be deprived of its equal suffrage in the Senate.” ဆိုျပီး ျပဌာန္းထား ပါတယ္။

ျပင္ဆင္ဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ (ျပင္ဆင္ခ်က္)ကို အထက္လႊတ္ေတာ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ ေပါင္းရဲ႕ ၃ ပုံ ၂ ပုံက စတင္ အဆိုျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အားလုံးရဲ႕ ၃ ပုံ ၂ ပုံကလည္း အဆိုျပဳႏိုင္ပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ား ရွင္းလင္းေစဖိ္ု႔ သရုပ္ေဖာ္ပုံနဲ႔ ရွင္းလင္း လိုပါတယ္။

အထက္သရုပ္ေဖာ္ပုံမွာ ေဖာ္ျပပါရွိတဲ့အတိုင္း ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြကလည္း အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ ေရးကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ ဗဟိုမွာရွိတဲ့ ဆီးနိတ္နဲ႔ ေဟာက္စ္ကိုသာ ျပင္ခြင့္ ေပးထားတာ မဟုတ္ဘဲ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြကိုပါ ျပင္ဆင္ခြင့္ အပ္ႏွင္းထားတာက ထူးျခားခ်က္ ျဖစ္ ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြက ျပင္ဆင္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ကြန္ဂရက္က ညီလာခံေခၚေပးရမွာ ျဖစ္ျပီး ေထာက္ခံ မေထာက္ခံ အတည္ျပဳေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒကို တခ်ဳိ႕ေတြ သေဘာေပါက္မွားေနတာက ျပင္ဆင္ခ်က္ကို အတည္ျပဳဖို႔ ၃ ပုံ ၂ ပုံပဲ လိုပါတယ္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တစ္ကယ္ ျပဌာန္းထား တာက ၃ ပုံ ၂ ပုံ ဆိုတာက ျပင္ဆင္ခ်က္ တင္သြင္းဖို႕ သေဘာတူ ေထာက္ခံတဲ့ အေရအတြက္ကို ေျပာ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ၃ ပုံ ၂ ပုံက ေထာက္ခံ တင္ျပလာတဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ အတည္ျပဳဖို႕ ဆိုရင္ ပုံမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္း ၄ ပုံ ၃ ပုံ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိဖို႕ လိုပါတယ္။ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၇၅% အတိအက် ေထာက္ခံရင္ ျပင္ဆင္ခ်က္ အတည္ျဖစ္ပါတယ္။ ၇၅% မရရင္ေတာ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ အတည္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒကို ကမာၻေပၚမွာ ျပင္ဆင္ရ အခက္ခဲဆုံး အေျခခံဥပေဒလို႕ သတ္မွတ္ထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္စုစုေပါင္းရဲ႕ ၂၀% က အဆိုုျပဳ ျပင္ဆင္ခ်က္ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္သြင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာလို ၃ ပုံ ၂ ပုံ (၆၇%) မဟုတ္ပါဘူး။ [ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၃၅]

ျပင္ဆင္ခ်က္ အတည္ ျဖစ္-မျဖစ္ကေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ မွာ (က)နဲ႔ (ခ) ႏွစ္ပိုင္းခြဲထားပါတယ္။ (က) ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္းရဲ႕ “၇၅%ေက်ာ္” ေထာက္ခံရမယ္၊ ျပီးရင္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အားလုံးရဲ႕ “ထက္၀က္ေက်ာ္” ေထာက္ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ခ)ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္းရဲ႕ “၇၅%ေက်ာ္” ေထာက္ခံရင္ ျပင္ဆင္ ခ်က္ အတည္ျဖစ္ပါတယ္။

ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြကို ျပင္ဆင္ခြင့္ ေပးမထားတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ရာမွာ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ တန္းတူ ေပးအပ္ထားတဲ့ ထူးျခားခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထူး ျခားခ်က္တစ္ခု ရွိပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ “ၾကြင္းက်န္ အာဏာ”နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္မွာ ျပည္နယ္ေတြကို ေပးထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒ မွာေတာ့ ၾကြင္းက်န္အာဏာကို ျပည္ေထာင္စုကို ေပးထားပါတယ္။ ၾကြင္းက်န္အာဏာ ဆိုတာက အေျခခံ ဥပေဒမွာ ပါရွိျခင္းမရွိ၊ တိတိက်က် သတ္မွတ္ေပးထားတာမရွိတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒျပဳ မယ္ ဆိုရင္ ဘယ္သူက ျပဳခြင့္ရွိသလဲ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္း ေဖာ္ျပထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ ဘာျဖစ္လို႕ ကမာၻေပၚမွာျပင္ဆင္ရအခက္ဆုံးဥပေဒ လို႔ သတ္မွတ္ၾကသလဲ ရွင္းျပီ ထင္ပါတယ္။

●ဘာေတြ ျပင္ဆင္ခဲ့ျပီးျပီလဲ●

အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲဲ႕ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခဲ့သမွ်ကို ပူးတြဲပါ ဇယားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ၁၇၈၉ ခုႏွစ္က စတင္ အာဏာတည္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ အေျခခံ ဥပေဒကို လက္ရွိအခ်ိန္အထိ အၾကိမ္ေပါင္း (၂၇)ၾကိမ္ ျပင္ဆင္ခဲ့ျပီး ျဖစ္တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ပထမဆုံးျပင္ဆင္ခ်က္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ၁၇၈၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ စတင္တင္သြင္းခဲ့ျပီး ၁၇၉၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမဆုံးျပင္ဆင္ခ်က္ (၁၀)ခုနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး စုစုေပါင္း ၂ ႏွစ္ ၂ လနဲ႔ ရက္ေပါင္း ၂၀ တိတိ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမဦးဆုံးေသာ ျပင္ဆင္ ခ်က္(၁၀)ခုကို ေပါင္းျပီး ေတာ့ Bill of Rights လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္ ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး အေျခခံဥပေဒမွာ တိတိက်က် ေပးအပ္ထားဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ပါ ဇယားမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပထမဆုံး အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ကို ေအာက္ေဖာ္ျပပါ သရုပ္ေဖာ္ပုံမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာက ေနာက္ဆုံး (၂၇)ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ၁၇၈၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႕မွာ တင္သြင္းခဲ့ျပီး ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၇ ရက္ေန႔မွာ ျပင္ဆင္ခ်က္ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၂၀၂ ႏွစ္၊ ၇ လနဲ႔ ၁၂ ရက္တိ တိ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။

ပထမဆုံးအၾကိမ္ ျပင္ဆင္ခ်က္နဲ႔ (၂၇)ၾကိမ္ေျမာက္ အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့တဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြဟာ တစ္ခ်ိန္တည္း တစ္ျပဳိင္တည္း တင္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ (၂၇)ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ ဆင္ခ်က္က လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ လစာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျပဌာန္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေန သူတို႔ရဲ႕ လစာကို ျပင္ဆင္ျပီ ဆိုရင္ ျပင္ဆင္လိုက္တဲ့ႏႈန္းထားကို လက္ရွိ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ခံစားပိုင္ခြင့္မရွိဘဲ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲျပီးမွ (ေနာက္လာမယ့္ ကိုယ္စား လွယ္ေတြ လက္ထက္ေရာက္မွ) ခံစားပိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္ ဆိုတဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပင္ဆင္ ခ်က္ဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ဥပေဒျပဳေရးအခြင့္အာဏာကို မိမိတို႔ကိုယ္ က်ဳိးအတြက္ အသုံးခ်ႏုိင္ျခင္းမျပဳဖို႕ အေျခခံဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းျပဌာန္းႏိုင္ဖို႕ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို႔ လက္၀ယ္မွာ ရွိတဲ့ ဥပေဒျပဳခြင့္ အာဏာကို မိမိတို႕အက်ဳိးအတြက္ အသုံးခ်ျခင္းကို ကန္႔သတ္တဲ့ ျပင္ဆင္ ခ်က္ ျဖစ္တာကို ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေျပာေနၾကတဲ့သူေတြ သတိျပဳဖို႕က (၁၅)ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္နဲ႔ (၁၉) ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ စတင္အသက္၀င္ျပီး ႏွစ္ေပါင္း (၈၀) ေက်ာ္ ၾကာမွ (၁၅)ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္နဲ႕ လူမည္းေတြ မဲေပးခြင့္ ရရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဲေပးခြင့္ ရဖို႔ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခဲ့ရာမွာ စတင္တင္သြင္းတဲ့အခ်ိန္ကေန အတည္ျပဳတဲ့အခ်ိန္အထိ ၁၁ လနဲ႔ ၈ ရက္ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခါ ဒီ ျပင္ဆင္ခ်က္အရ အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္ မရေသးပါဘူး။ ဘယ္အခ်ိန္မွ ရသလဲဆိုတာကို (၁၉) ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္မွ ရရွိလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ စတင္ျပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၄၀ ေက်ာ္ၾကာမွ အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္ ရရွိခဲ့တာပါ။ 

ဒီအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ကို ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၄ ရက္ေန႔မွာ တင္သြင္းခဲ့ျပီး ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ တဲ့အတြင္ ဒီျပင္ဆင္ခ်က္အတြက္ ၁ ႏွစ္၊ ၂ လ နဲ႔ ၁၄ ရက္တိတိ ၾကာျမင့္ခဲ့တာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အေျခခံ ဥပေဒဆိုတာကေတာ့ စင္းလုံးေခ်ာ မဟုတ္ႏုိင္ပါဘူး။ အေမရိကန္ ဒီမိုကေရစီဆိုတာနဲ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚလာ ကတည္းက နတ္ေရကန္ထဲ ပစ္ခ်လိုက္သလို အရာရာ ျပည့္စုံစြာနဲ႔ ဥဳံဖြ ဆိုျပီး ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို သိဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

●ျပင္ဆင္ေရး “ကၾကီး” “ခေခြး”●

ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ဆိုတာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ကယ္တမ္းကေတာ့ အေျခခံဥပေဒက ျဖာထြက္လာတဲ့ ခက္မၾကီး သုံးျဖာရဲ႕ ညီညြတ္ မွ်တမႈ၊ အျပန္အလွန္ (အျပန္အလွန္ ဟူေသာ စကားရပ္ကို သတိျပဳပါ) ထိန္းေက်ာင္းမႈ ေတြဟာ ႏိုင္ငံနဲ႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို မ်က္ႏွာမူၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒ စတင္ ေပါက္ဖြားလာခဲ့ရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ပန္းတိုင္ကို ဘယ္လို သတ္မွတ္မလဲ စဥ္းစားသုံးသပ္ ျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္လစ္စ္လို႔ ေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္၀ါဒီေတြ၊ ေနရွင္နယ္လစ္စ္လို႔ ေခၚတဲ့ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံတည္ေဆာက္လိုသူေတြ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီးေတာ့ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပင္ဆင္ခ်က္ကို အတည္ျပဳရာမွာလည္း ရႈေထာင့္တစ္ခုတည္း၊ “ဘက္” တစ္ဘက္တည္း ရႈျမင္သုံးသပ္တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ဘက္စုံ ေထာင္စုံ ရႈေထာင့္အစုံ ရႈျမင္သုံးသပ္ျပီးမွ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ၾကတာ ကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြဟာ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအထိ သဟဇာ လိုက္ေလ်ာညီ ေထြ တည္တံ့ေနတာကို ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒ စတင္အာဏာတည္ခဲ့တဲ့ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္ကစတင္ျပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ အဆို ျပဳခဲ့တာေတြကို ျပန္ျပီး ေရတြက္ၾကည့္ရင္ ျပင္ဆင္ခ်က္ စုစုေပါင္း (၁၁၅၃၉) ၾကိမ္ ရွိခဲ့တာကို ေတြ႕ရွိရ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ (၇၅%)ေထာက္ခံမႈ ရယူျပီး အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့တဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္က (၂၇)ၾကိမ္ပဲ ရွိခဲ့တာ ကို ထူးျခားခ်က္အေနနဲ႔ ေတြ႕ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သုတအလို႔ငွာ ရွာေဖြေလ့လာ တင္ျပလိုက္ရ ပါတယ္။

[Democracy Today, 25 June 2015]

မွဴးေဇာ္