မ်ဳိးတုံးေတာ့မည့္ လိပ္ကတံုးႏွင့္ ေသာင္လိပ္ မ်ဳိးစိတ္မ်ား ရွာေဖြမည္

ျမန္မာႏုိင္ငံ မ်ဳိးစိတ္ရင္းျဖစ္သည့္ မ်ဳိးတုံးရန္ အလြန္နီးေသာ လိပ္ကတံုး(Batagur affinis)ႏွင့္ ေသာင္လိပ္ (Bata-gur baska) မ်ဳိးစိတ္မ်ားကို ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈ မရွိသျဖင့္ လာမည့္ဇူလိုင္လမွ စတင္ကာ ကမ္း႐ိုးတန္းတစ္ေလွ်ာက္ ထပ္မံ ရွာေဖြထိန္းသိမ္းသြားမည္ျဖစ္ဟု သားငွက္တိရစၦာန္ ထိန္သိမ္းေရးအဖြဲ႕ လိပ္ထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္ေရး ညႇိႏႈိင္းေရးမွဴး ေဒၚကလ်ာက မဇ္ၥ်ိမကို ေျပာသည္။

လိပ္ကတံုးႏွင့္ ေသာင္လိပ္မ်ားသည္ ဒီေရေတာေပါက္ေရာက္ရာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္သည့္ လိပ္မ်ဳိးစိတ္ မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဒီေရေတာေပါက္ေရာက္ရာ ကမ္း႐ုိးတန္းေဒသျဖစ္ေသာ ရခုိင္ကမ္း႐ိုးတန္း၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ၊ တနသၤာရီကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသမ်ားကို ရွာေဖြသြားမည္ျဖစ္ သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။

WCS အဖြဲ႕အေနျဖင့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က လိပ္မ်ဳိးစိတ္မ်ား စစ္တမ္းေကာက္ယူရာတြင္ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ တနသၤာရီ တုိင္းရွိ ဒီေရေတာမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိခဲ႔ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္စစ္တမ္းေကာက္ယူရာ၌ လံုး၀ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိေတာ့ျခင္း မရွိရျခင္းေၾကာင့္ ထပ္မံရွာေဖြရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။

“အထီး၊ အမ ေလးမ်ားရရင္ သား ေဖာက္လို႔ရတယ္။ ဒီေရေတာေတြ ျပဳန္းတီးတာ၊ ပုစြန္ကန္ေတြ လုပ္ တာေၾကာင့္ သူတုိ႔ ေနရာေတြအတြက္ ေနရာေပ်ာက္ကုန္တာ” ဟု ေဒၚကလ်ာက ဆက္လက္ေျပာၾကား သည္။

ေမလ ၂၃ ရက္သည့္ ကမၻာ့လိပ္ထိန္း သိမ္းေရးေန႔ျဖစ္သည္။လိပ္မ်ိဳးစိတ္မ်ားသည္ မ်ဳိးတုံးေပ်ာက္ကြယ္ ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားတြင္ ဒီေရေတာမ်ား ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ရခုိင္ကမ္း႐ိုးတန္း တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ဒီေရေတာမ်ားသည္ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ က်န္ရွိေတာ့သည္ဟု ရခုိင္ျပည္နယ္ ကမ္း႐ိုး တန္းေဒသ လူေနမႈဆုိင္ရာတန္ဖိုးမ်ား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစီမံကိန္း (CLlEARR) မန္ေနဂ်ာ ဦး၀င္းေမာင္ က ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လိပ္မ်ဳိးရင္းမ်ားျဖစ္သည့္ လိပ္ကတံုးႏွင့္ ေသာင္လိပ္အျပင္ မ်ဳိးတုံးေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေန သည့္ ရခုိင္ေတာင္လိပ္(Heosemys depressa)၊ ၾကယ္လိပ္( Geochelone platynota)၊ စင္းက်ား လိပ္(Chitra vandijkii)တို႔လည္း ရွိေနေသးသည္ဟု ေဒၚကလ်ာက ေျပာသည္။

Mizzima - News in Burmese